دانشگاه امام صادق علیه السلام
معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه امام صادق علیه السلام
سامانه جامع رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران
پرتال نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری MSRT
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام - ISC
ISI Web of Science
Scopus Elsevier
SJR
پایگاه دوآج
پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی - SID
پایگاه مجلات تخصصی نور - Noormags
بانک اطلاعات نشریات کشور - Magiran
پرتال جامع علوم انسانی - Ensani
پایگاه مرجه دانش - Civilica
پایگاه مرجع مجلات علمی
مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری

 News

 Statistics

Number of Journals20
Number of Issues512
Number of Articles4,441
Article View8,474,678
PDF Download4,497,757
دهقان نژاد, ., فرج الله, . (2022). تحلیل فقهی ـ حقوقی اسباب و آثار نشوز زوجه در نکاح منقطع. Islamic Political Thought, 27(77), 169-137. doi: 10.30497/flj.2022.243643.1831
رضا دهقان نژاد; هدایت نیا فرج الله. "تحلیل فقهی ـ حقوقی اسباب و آثار نشوز زوجه در نکاح منقطع". Islamic Political Thought, 27, 77, 2022, 169-137. doi: 10.30497/flj.2022.243643.1831
دهقان نژاد, ., فرج الله, . (2022). 'تحلیل فقهی ـ حقوقی اسباب و آثار نشوز زوجه در نکاح منقطع', Islamic Political Thought, 27(77), pp. 169-137. doi: 10.30497/flj.2022.243643.1831
دهقان نژاد, ., فرج الله, . تحلیل فقهی ـ حقوقی اسباب و آثار نشوز زوجه در نکاح منقطع. Islamic Political Thought, 2022; 27(77): 169-137. doi: 10.30497/flj.2022.243643.1831

تحلیل فقهی ـ حقوقی اسباب و آثار نشوز زوجه در نکاح منقطع

فقه و حقوق خانواده
Article 7, Volume 27, Issue 77, August 1401, Pages 169-137    PDF (355.92 K)
Document Type: علمی - پژوهشی
DOI: 10.30497/flj.2022.243643.1831
Authors
رضا دهقان نژاد* 1; هدایت نیا فرج الله2
1استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی. دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز. ایران.
2دانشیار گروه فقه و حقوق. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی. قم. ایران
Receive Date: 22 June 2022,  Revise Date: 10 August 2022,  Accept Date: 21 September 2022 
Abstract
در مشروعیتِ نکاح موقت در فقه شیعه تردیدی نیست. در قانون مدنی و قانون حمایت خانوادة ایران نیز نکاح موقت شناسایی و بعضی احکام آن بیان شده است؛ ولی دربارة بعضی مسائل آن، ابهاماتی وجود دارد؛ ازجملة آن، آثار حقوقی نشوز زوجه است. نشوز زوجه در نکاح دائم مسقط حق وی بر نفقه است؛ ولی در نکاح موقت، زوجه حقی بر نفقه ندارد. بنابراین این پرسش اهمیت می‌یابد که اثبات نشوز زوجه چه تأثیری بر حقوق وی دارد و به عبارت دیگر، ضمانت‌اجرای حق شوهر بر تمکین در نکاح منقطع چیست. قانون مدنی درباره این پرسش ساکت است؛ در حالی که مسئله مورد ابتلا بوده و بررسی آن ضروری است. مقاله حاضر می‌کوشد به روش توصیفی ـ تحلیلی، پرسش مذکور را ازمنظر فقهی بررسی نماید. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد: درصورتی که زوجه منقطعه بدون عذر موجه از تمکین امتناع کند، نشوز وی محقق می‌گردد. ازسوی دیگر، نشوز زوجه در نکاح منقطع، باعث تقسیط حق وی بر مهر می‌شود و شوهر می‌تواند به نسبت مدت عدم تمکین، از مهر کسر و درصورت پرداخت تمام مهر، استرداد آن را به همان نسبت از طریق دادگاه مطالبه کند.
Keywords
عقد موقت; نکاح منقطع; نشوز زوجه; تنقیص مهریه
Supplementary Files
References
  • قرآن کریم.
  • امامى، سید حسن (بی‌تا). حقوق مدنى. تهران: انتشارات اسلامیه.
  • بهجت گیلانى فومنى، محمد تقى (1428 ق). استفتائات، 4 جلد. قم: دفتر حضرت آیت‌الله بهجت، چاپ اول.
  • تبریزى، جواد بن على (بی‌تا). استفتائات جدید. قم: بی‌نا، چاپ اول.
  • ـــــــــــــــ (1426ق). منهاج الصالحین. قم: مجمع الإمام المهدی (عجل الله تعالى فرجه)، چاپ اول.
  • حر عاملى، محمد بن حسن (1409 ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسة آل البیت علیهم‏السلام.‏
  • حلّى، شمس‌الدین محمد بن شجاع القطّان (1424 ق). معالم الدین فی فقه آل یاسین، 2 جلد. قم: مؤسسة امام صادق علیه‌السلام، چاپ اول.
  • حلّى (علامه)، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1413 ق). قواعد الأحکام فی معرفه الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اول.
  • ـــــــــــــــ (1420 ق). تحریر الأحکام الشرعیه على مذهب الإمامیه. قم: مؤسسة امام صادق علیه‌السلام، چاپ اول.
  • حلّى (محقق)، نجم‌الدین، جعفر بن حسن (1418 ق). المختصر النافع فی فقه الإمامیه، 2 جلد. قم: مؤسسه المطبوعات الدینیه، چاپ ششم.
  • خویى، سید ابوالقاسم موسوى (1413 ق). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال. بی‌جا: بی‌نا.
  • ـــــــــــــــ (1410 ق). منهاج الصالحین. قم: نشر مدینه‌العلم.
  • ـــــــــــــــ (بی‌تا). استفتائات (فارسی). تحقیق السید محمود المددی الموسوی. بی‌جا: مؤسسه الخویی الإسلامیه.
  • دهقان‌نژاد، رضا و احدی، سیف‌الله (1400). «نقد و بررسی انگارة ماهیت معاوضی نکاح موقت». مجلة علمی پژوهشنامة اسلامی زنان و خانواده، 9(24)، صص 163ـ182.
  • دهقان‌نژاد، رضا و هدایت‌نیا، فرج‌الله (1400). «امکان‌سنجی ترتب نشوز زوج در نکاح موقت». دوفصلنامة علمی فقه و حقوق خانواده، 26(75)، صص 157ـ180.
  • سبحانى تبریزى، جعفر (بی‌تا). نظام النکاح فی الشریعه الإسلامیه الغراء. قم: بی‌نا.
  • سبزوارى، سید عبدالأعلى (1413 ق). مهذّب الأحکام. قم: مؤسسة المنار ـ دفتر حضرت آیت‌الله سبزواری، چاپ چهارم.
  • سیستانى، سید على حسینى (1417 ق). منهاج الصالحین، 3 جلد. قم: دفتر حضرت آیت‌الله سیستانى، چاپ پنجم.
  • سیورى حلّى، مقداد بن عبدالله (1404 ق). التنقیح الرائع لمختصر الشرائع. قم: انتشارات کتابخانة آیت‌الله مرعشى نجفى.
  • ـــــــــــــــ (1413 ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، 15 جلد. قم: مؤسسه المعارف الإسلامیه، چاپ اول.
  • شیروی، عبدالحسین (1397). حقوق خانواده (ازدواج، طلاق و فرزندان). تهران: انتشارات سمت و پژوهشکدة تحقیق و توسعة علوم انسانی، چاپ چهارم.
  • صدر، سید محمدباقر (1410 ق). منهاج الصالحین (المحشّى للحکیم). بیروت: دار التعارف للمطبوعات، چاپ اول.
  • طباطبایى، سید محمدحسین (1417 ق). ‏‏المیزان فى تفسیر القرآن‏. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعة مدرسین حوزة علمیة قم‏، چاپ پنجم‏.
  • طبرسى، فضل بن حسن (1372)‏. ‏مجمع البیان فى تفسیر القرآن. تحقیق با مقدمة محمدجواد بلاغى. تهران:‏ انتشارات ناصرخسرو، چاپ سوم‏.
  • طباطبایى یزدى، سید محمدکاظم (1409 ق). العروه الوثقى، 2 جلد. بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم.
  • طوسى، ابوجعفر محمد بن حسن (1387 ق). المبسوط فی فقه الإمامیه، 8 جلد. تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه، چاپ سوم.
  • ـــــــــــــــ (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول.
  • عاملی (شهید ثانی)، زین‌الدین بن علی (1410 ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه (المحشّى کلانتر). قم: کتابفروشى داورى.
  • فاضل لنکرانى، محمد (بی‌تا). احکام پزشکان و بیماران. بی‌جا: بی‌نا.
  • فراهیدى، خلیل بن احمد (1410 ق). کتاب العین، 8 جلد. قم: نشر هجرت.
  • قرطبى محمد بن احمد (1364). الجامع لأحکام القرآن. تهران: انتشارات ناصرخسرو، چاپ اول.
  • کاتوزیان، ناصر (1394). دورة حقوق مدنی خانواده. تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ چهارم.
  • کلینى، محمد بن یعقوب (1365). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
  • گلپایگانى، سید محمدرضا موسوى (1409 ق). مجمع المسائل، 5 جلد. قم: دار القرآن الکریم، چاپ دوم.
  • ـــــــــــــــ (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، 4 جلد. قم: مؤسسة اسماعیلیان، چاپ دوم.
  • محقق داماد، سید مصطفی (1390). بررسی فقهی حقوق خانواده، نکاح و انحلال آن. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ شانزدهم.
  • محقق کرکی، على بن حسین (1414 ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد، 13 جلد. قم: مؤسسة آل‌البیت علیهم‌السلام، چاپ دوم.
  • مصطفوى، حسن (1402 ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، 14 جلد. تهران: مرکز الکتاب للترجمه و النشر، چاپ اول.
  • مکارم شیرازی، ناصر (1400). پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حضرت آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی به‌نشانی:
 https://makarem.ir.

  • ـــــــــــــــ (1424 ق). کتاب النکاح. قم: انتشارات مدرسة امام على بن ابى‌طالب علیه‌السلام.
  • موسوی خمینى، سید روح‌الله (بی‌تا). تحریر الوسیله. قم: مؤسسة مطبوعات دار العلم، چاپ اول.
  • میرزاى قمى، ابوالقاسم بن محمدحسن گیلانی (1427 ق). رسائل. قم: دفتر تبلیغات اسلامى شعبة خراسان، چاپ اول.
  • نجفى، محمدحسن (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم.
  • وحید خراسانى، حسین (1428 ق). منهاج الصالحین، 3 جلد. قم: مدرسة امام باقر علیه‌السلام، چاپ پنجم.
  • هدایت‌نیا، فرج‌الله (1397). نشوز زوجین در فقه و نظام حقوقی ایران. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی، چاپ دوم.
  • ـــــــــــــــ (1400). طراحی نظام جامع حمایت خانواده. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ دوم.
Statistics
Article View: 1,291
PDF Download: 657


Journal management system. designed by sinaweb