News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,498,929 |
| PDF Download | 4,503,721 |
مؤلفه‌های انس با قرآن کریم بر اساس تحلیل مضمونی دعای ختم قرآن صحیفه سجادیه | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 12, Volume 16, Issue 1 - Serial Number 31, July 1401, Pages 305-329 PDF (985.26 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/qhs.2022.242633.3549 | ||
| Authors | ||
| حسن زرنوشه فراهانی* 1; علیرضا زرنوشه فراهانی2 | ||
| 1استادیار الهیات و معارف اسلامی، دانشکده‌ی علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران، ایران. | ||
| Receive Date: 03 February 2022, Revise Date: 19 June 2022, Accept Date: 01 September 2022 | ||
| Abstract | ||
| مطابق با آیات و روایات، انس با قرآن کریم زمینه‌ساز تربیتِ افراد و جامعه مبتنی بر آموزه‌های وحیانی است. دستیابی به این هدف، نیازمند لوازم و مقدماتی است که فقدان آن‌ها می‌تواند نتیجه‌ی عکس برای انسان به همراه داشته باشد. لذا معصومان(ع) به این مهم توجه داشته و بیانات ارزشمندی را در این خصوص ایراد فرموده‌اند که از جمله‌ی آن‌ها، دعای 42 صحیفه‌ی سجادیه با عنوان دعای ختم قرآن است. در این پژوهش تلاش شده با استفاده از روش تحلیل مضمونی و با دو رویکرد کمّی و کیفی در سه گام تجزیه، تشریح و ترکیب متن، به استخراج مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر دعای ختم قرآن امام سجاد(ع) پرداخته و راهکارهای مطرح در این دعا به‌منظور کشف الگوی صحیح انس با قرآن کریم از منظر آن امام تبیین شود. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که از منظر امام سجاد(ع) انس با قرآن نیازمند لوازمی است که به‌شرط حصول آن‌ها، آثار و نتایجی را هم در دنیا و هم در آخرت برای انسان به ارمغان می‌آورد. مهم‌ترین لوازم انس با قرآن عبارتند از: شناخت اوصاف قرآن، شناخت آثار تبعیت از قرآن، شناخت شرایط بهره‌مندی از قرآن، شناخت مقدمات انس با قرآن، شناخت مفسران حقیقی قرآن، دعا برای پیامبر اکرم(ص) و پیروی از پیامبر اکرم(ص). در پایان این مقاله نیز الگوی انس با قرآن از منظر امام سجاد(ع) ترسیم شده است. | ||
| Keywords | ||
| امام سجاد(ع); صحیفه سجادیه; دعای ختم قرآن; انس با قرآن; روش تحلیل مضمون | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
ابن بابویه، محمد بن علی (1378)، عیون اخبار الرضا، تهران: نشر جهان.
ابن درید، محمد بن حسن (1988)، جمهرة اللغة، بیروت: دار العلم للملایین.
ابن طاووس، على بن موسى (1409)، إقبال الأعمال، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
ازهرى، محمد بن احمد (1421)، تهذیب اللغة، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
بروجردی، سیدحسین (1416)، البدر الزاهر فی صلاة الجمعة و المسافر- تقریر بحث البروجردی للشیخ المنتظری، قم: مکتبة آیت‌الله المنتظری.
التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری (ع)، (1409ق)، قم: مدرسة الإمام المهدی (عج).
جوادی آملی، عبدالله (1395)، همتایی قرآن و اهل بیت، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1397)، قرآن در قرآن، قم: اسراء.
حلوانى، حسین بن محمد (1408)، نزهة الناظر و تنبیه الخاطر، قم: مدرسة الإمام المهدی (عج).
خمینی، سید روح‌الله (1394)، صحیفه نور، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
خمینی، سید روح‌الله (1410)، المکاسب المحرمة، قم، مؤسسه اسماعیلیان.
راجانی، کمیل؛ مؤدب، سیدرضا (1397)، «بررسی تحلیلی حدیث إِنَّمَا یَعْرِفُ الْقُرْآنَ مَنْ خُوطِبَ بِه»، دوفصلنامه کتاب قیم، شماره18، صص339-365.
شریف الرضی، محمد بن حسین (1414)، نهج البلاغة، تحقیق: صبحی صالح، قم: هجرت.
شعیری، محمد بن محمد (بی‌تا)، جامع الأخبار، نجف: مطبعة حیدریة.
صحیفه سجادیه، (1391ش)، ترجمۀ: حسین انصاریان، تهران: مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران.
صفار، محمد بن حسن (1404)، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
طباطبایی، سید محمد حسین (1390)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طوسى، محمد بن الحسن (1411)، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، بیروت: مؤسسة فقه الشیعة.
طیب، عبدالحسین (1369)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران: اسلام.
عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شیخ زاده، محمد (1390)، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در دادههای کیفی»، اندیشه مدیریت راهبردی، شماره 10، صص151-198.
عترت دوست، محمد؛ نصیری، امید؛ غیاثی، هادی (1398)، «شبکه مضامین عوامل ایجاد فقر در جامعه اسلامی از منظر آیات قرآن و احادیث اهل‌بیت (علیهم السلام)»، دوفصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، سال13، شماره 28، صص159-187.
عیاشى، محمد بن مسعود (1380)، تفسیر العیّاشی، تهران: المطبعة العلمیة.
غلامعلی، احمد (1392)، «اعتبارسنجی الصحیفة السجادیة»، فصلنامه علوم حدیث، شماره 69، صص 32-58.
قرشى، على اکبر (1371)، قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
قمى، على بن ابراهیم (1404)، تفسیر القمی، قم: دار الکتاب.
کفعمی، ابراهیم بن علی عاملی (1405)، المصباح للکفعمی، قم: دارالرضی.
کلینى، محمد بن یعقوب (1407)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مدنی شیرازی، سید على خان بن احمد (1409)، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیّد الساجدین، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
معارف، مجید؛ نجار زادگان، فتح الله؛ مهدوی راد، محمدعلی (1396)، علوم قرآنی (وحی، اعجاز، تحریف ناپذیری)، تهران: سمت.
نجار زادگان، فتح الله (1391)، تفسیر موضوعی قرآن کریم: قرآن در قرآن، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
نوری، حسین بن محمدتقی (1408)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم: مؤسسة آل البیت.
وحید بهبانی، محمدباقر (بی‌تا)، الفوائد الرجالیة، بی‌جا: بی نا.
هلالى، سلیم بن قیس (1405)، کتاب سلیم بن قیس هلالی، قم: الهادى.
Attride Stirling, J (2001), “Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Reasearch”, Qualitative Reasearch, Vol.1, No.3, Pp.385-405. Braun, V. & Clarke, V (2006), “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2, Pp. 77-101. Given L.M (2008), the sage encyclopedia of qualitative Methods. Vol. 1-2 California: sage. | ||
|
Statistics Article View: 407 PDF Download: 416 |
||