News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,509,414 |
| PDF Download | 4,506,982 |
تحلیل عناصر دینی نظریۀ سعادت و تبیین نقش آن‌ها ازنظر ابن سینا و توماس آکوئیناس | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Volume 26, Issue 67, January 1401, Pages 211-238 PDF (436.4 K) | ||
| Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ap.2022.242073.1568 | ||
| Authors | ||
| علی حسینی1; سید حسین سید موسوی2; جهانگیر مسعودی* 3 | ||
| 1دانشجوی دکتری الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| 3استاد فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| Receive Date: 01 November 2021, Revise Date: 17 July 2022, Accept Date: 06 August 2022 | ||
| Abstract | ||
| مسئلۀ سعادت انسان از دیرباز، موردتوجه متفکران بوده و ارسطو از نخستین اندیشمندانی است که سعادت را محور نظام اخلاقی خویش قرار داده است. ازنظر این فیلسوف، سعادت، غایت زندگی انسان محسوب می‌شود که درپی کسب فضایل اخلاقی و عقلانی در دنیا به‌دست می‌آید. ابن‌سینا و توماس آکوئیناس به عنوان دو فیسلوف شاخص مشائی در شرق و غرب، هرکدام، تفسیری خاص از نظریۀ سعادت بیان کرده اند. در این نوشتار، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، بررسی تطبیقی تفسیرهای عرضه‌شده ازسوی این دو فیلسوف را به‌منظور کشف افتراقات و اشتراکات نظریاتشان انجام داده‌ایم. مباحث این دو متفکر، بیانگر آن است که هردوی آنان تفسیرهایشان از نظریۀ سعادت ارسطو را با تمسک به عنصر دینی خویش و با تکیه بر رویکردی عقلانی، در بستر تعالیم دینی به‌دست داده‌اند. ابن‌سینا در بُعد عملی سعادت، درقالب تمسک به جنبۀ عملی شریعت اسلام، با بیان فضایل و رذایل دینی و التزام به آن‌ها، و توماس آکوئیناس درقالب قاعدۀ فیض و لطف الهی با مطرح‌کردن ایدۀ فضایل الهیاتی، موجب قرین‌سازی سعادت دنیوی ارسطو با سعادت دینی- اخروی شده‌اند. ابن‌سینا با رویکردی تکمیلی و با محور قراردادن سعادت عقلی، نقش شرع در سعادت را لازم و تکمیل‌کننده دانسته و توماس آکوئیناس نیز با رویکردی ترکیبی، علاوهبر سعادت عقلی ارسطویی، سعادت الهیاتی مبتنی بر ایمان مسیحی را لازم و نقش آن را تکمیل کننده به‌شمار آورده است. | ||
| Keywords | ||
| ارسطو; ابن‌سینا; توماس آکوئیناس; سعادت; فضیلت; اسلام; مسیحیت | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1326). تسع رسائل فی الحکمة و الطبیعات (چاپ 2). قاهره: دار العرب.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1364). النجاة من الغرق فی بحر الضلالات (محمدتقی دانش‌پژوه، مقدمه‌نویس و ویراستار). تهران: دانشگاه تهران.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1374). الإشارات و التنبیهات (خواجه نصیرالدین طوسی، شارح). قم: البلاغة.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1376). إلهیات من کتاب الشفاء (حسن حسن‌زادۀ آملی، محقق). قم: دفتر تبلیغلت اسلامی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1382). الأضحویة فی المعاد (حسن عاصی، محقق). تهران: شمس تبریزی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1383). رسالۀ نفس (موسی عمید، حاشیه‌نویس و مصحح). همدان: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و دانشگاه ابن‌سینا.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1400ق). رسایل ابن‌سینا: رسالة فی السعادة. قم: بیدار.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1403ق). الإشارات و التنبیهات (خواجه نصیرالدین طوسی، شارح) (چاپ 1). تهران: دفتر نشر کتاب.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق). الشفاء: إلهیات (ابراهیم مدکور، مقدمه‌نویس) (الأب قنواتی و سعید زاید، محققان). قم: مکتبة آیت‌الله العظمی مرعشی النجفی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1420ق). الفلسفة الإسلامیة: رسالة فی علم الأخلاق (فؤاد سزگین، تحت نظر) (جلد 42). آلمان: تاریخ العلوم العربیة و الإسلامیة.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1960). الشفاء: الإلهیات (الأب قنواتی و سعید زاید، محققان). قاهره: الهیئة العامة للمطابع الأمیریة.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1980). عیون الحکمة. بیروت: دار القلم.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1983). الشفاء: الطبیعات (الأب قنواتی و سعید زاید، محققان). قاهره: الهیئة العامة للمطابع الأمیریة.
ارسطو (1368). اخلاق نیکوماخوس (ابوالقاسم پورحسینی، مترجم) (جلد 2). تهران: دانشگاه تهران.
ارسطو (1385). اخلاق نیکوماخوس (محمدحسن لطفی تبریزی، مترجم). تهران: طرح نو.
ارسطو (1390). اخلاق نیکوماخوس (محمدحسن لطفی تبریزی، مترجم) (چاپ 3). تهران: طرح نو.
ارسطو (1979). الأخلاق (اسحاق بن حنین، مترجم عربی) (عبدالرحمان بدوی، محقق) (چاپ 1). کویت: وکالة المطبوعات.
اسدی بورخیلی، سهیلا (1394). بررسی نسبت سعادت ارسطویی و سعادت الهیاتی در الهیات فلسفی توماس آکوئینی. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
الاکوئینی، توما (1898). الخلاصة الهوتیة (بولس الخوری، مترجم). بیروت: المدرسة الأدبیة.
پینکافس، ادموند (1382). از مسئله‌محوری تا فضیلت‌گرایی (حمیدرضا حسنی و مهدی علی‌پور، مترجمان) (جلد 1) (چاپ 1). تهران: نشر معارف.
خادمی، حمیدرضا (1386). سعادت و شقاوت در حیات جاویدان ازنگاه ابن‌سینا. اندیشۀ دینی، 24، 69-88.
دورانت، وییلیام جیمز (1335). تاریخ فلسفۀ غرب (عباس زریاب خویی، مترجم). تهران: کتابخانۀ دانش با همکاری انتشارات فرانکلین.
ژیلسون، اتین (1375). مبانی فلسفۀ مسیحیت (محمد محمدرضایی و سید محمود موسوی، مترجمان). قم: بوستان کتاب.
شمخانی، شکوفه (1395). بررسی مبانی نظری سعادت ازدیدگاه توماس آکوئیناس. فرهنگ پژوهش، 9(26)، 131-152.
فرانکنا، ویلیام کی. (1379). فلسفۀ اخلاق (هادی صادقی، مترجم). تهران: طه.
کاپلستون، فردریک چارلز (1380). تاریخ فلسفه (سید جلال‌الدین مجتبوی، مترجم) (جلد 1). تهران: علمی و فرهنگی- سروش.
کاپلستون، فردیک چارلز (1387). تاریخ فلسفۀ کاپلستون (ابراهیم دادجو، مترجم) (جلد 2) (چاپ 3). تهران: علمی و فرهنگی.
کاپلستون، فردیک چارلز (1388). تاریخ فلسفۀ کاپلستون (ابراهیم دادجو، مترجم) (جلد 2) (چاپ 3). تهران: علمی و فرهنگی.
گمپرتس، تئودر (1375). متفکران یونانی (محمدحسن لطفی، مترجم). تهران: خوارزمی.
مرادیان مینا، حسین (1390). جایگاه سعادت در اخلاق ارسطو. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
مک اینتایر، السدیر (1379). تاریخ فلسفۀ غرب (ان‌شاءالله رحمتی، مترجم). تهران: حکم.
هولمز، رابرت ال. (1382). مبانی فلسفۀ اخلاق (مسعود علیا، مترجم). تهران: ققنوس.
یگر، ورنر (1390). ارسطو: مبانی تاریخ تحول اندیشة وی (حسین کلباسی اشتر، مترجم) (جلد 1). تهران: امیرکبیر.
Aquinas, Th. (1947). Summa Theologiea: Fathers of English Dominican Province (Second and Revised Edition). Printing and Publishing Organization. Aquinas, Th. (1981). Summa Theologica. Public Domain: www. ccel. org/ ccel/ aquinas/ summa.html. Aristotle (1985). Nicomachean Ethics (Trance Irwin, Translator). Indianapolis: Hackett Publishing Company. Augustine (1890). On Christian Doctrine (Rev. Professor J. F. Shaw, Translator). New York: Dover Publication. | ||
|
Statistics Article View: 365 PDF Download: 305 |
||