News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,589,408 |
| PDF Download | 5,352,742 |
رویکردهای مواجهه با تنوع ادیان: بررسی دیدگاه عین‌القضات همدانی | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Article 5, Volume 20, Issue 2 - Serial Number 40, July 1401, Pages 93-107 PDF (901.95 K) | ||
| Document Type: پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/prr.2022.241502.1695 | ||
| Authors | ||
| سید محمود یوسف ثانی* 1; بنفشه رضایی نیارکی2 | ||
| 1دانشیار موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری عرفان اسلامی، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 07 August 2021, Revise Date: 12 February 2022, Accept Date: 02 March 2022 | ||
| Abstract | ||
| عین‌القضات به مسئله کثرت ادیان توجه خاص نشان داده و برای توجیه وجود این کثرت نظرپردازی کرده است. او با تقسیم دین به دو قسم حقیقی و تقلیدی و مرتبط دانستن قسم نخست به متن تعالیم انبیا و پایه گذاران ادیان و قسم دوم به عامه پیروان آنها نظریه خود را بنا نهاده است. از نظر او دین حقیقی، که حاصل شهود و رؤیت پیامبران نسبت به متن حقیقت است، امری واحد و برکنار از کثرت است. کثرت صرفاً در عقاید عامۀ پیروان ایشان ظهور می‌کند، یعنی کسانی که اکثراً در طول زمان برداشت‌های ناصواب یا تلقیات متفاوت از تعالیم انبیا پیدا می‌کنند، که بخشی از آن نیز اجتناب‌ناپذیر است. با گذشت زمان طبیعتاً هر چه بیشتر از آن تعالیم فاصله گرفته شود، اختلاف و نزاع نیز افزایش می‌یابد. راه‌حل اصلی او برای عبور از این کثرت و یا قبول آن به عنوان امری ناگزیر، نخست ترک عادت و تقلید و بازگشت به سرچشمه تعالیم انبیا از طریق شهود و رؤیت باطنی است، و دیگر پذیرش این واقعیت که از سخن واحد امکان برداشت‌ها و تلقیات گوناگون وجود دارد و باید این امکان و لوازم آن را به رسمیت شناخت و کثرت ادیان و عقاید را پذیرا شد. در پژوهش حاضر تلاش شده است دیدگاه عین‌القضات درباره موارد یادشده شرح و بسط داده شود. | ||
| Keywords | ||
| عین‌القضات همدانی; عادت‌پرستی; دین حقیقی; دین تقلیدی | ||
| References | ||
|
ابن‌عربی، محی‌الدین. 1370. فصوص الحکم. به کوشش ابو العلاء عفیفی. قم: الزهرا.
پاشایی، ع. 1382. «کثرت‌گرایی از منظر مولوی». هفت آسمان 1۸.
زرگران، ایمان، و غلامحسین غلامحسین‌زاده. 1395. «کثرت‌گرایی دینی در کتاب الانسان الکامل نسفی». مطالعات عرفانی دامشکده ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه کاشان 24.
عباسی، ولی الله. 1385. «رویکردها به تکثر ادیان». اندیشه نوین دینی 6-7.
عین‌القضات، عبدالله بن محمد. 1378. دفاعیات و گزیده حقایق (ترجمه شکوی الغریب و زبده الحقائق). ترجمه و تحشیه قاسم انصاری. تهران: منوچهری.
عین‌القضات، عبدالله بن محمد. 1386. تمهیدات. با مقدمه و تصحیح و تحشیه و تعلیق دکتر عفیف عسیران. تهران، منوچهری.
عین‌القضات، عبدالله بن محمد. 1387. نامه‌های عین‌القضات همدانی. به اهتمام دکتر علینقی منزوی و دکتر عفیف عسیران، 3 ج. تهران: اساطیر.
قربانی، قدرت‌الله. 1399. «کثرت ادیان و جستجوی ملاکهای حقانیت». پژوهش‌های عقلی نوین 10.
لگنهاوزن، محمد. 1379. اسلام و کثرت‌گرایی دینی. ترجمه نرجس جواندل. تهران: مؤسسه فرهنگی طه.
مشیدی، جلیل، و سمانه فرزانه. 1391. «بررسی کثرت‌گرایی دینی در مثنوی مولوی». آینه معرفت 30.
معلمی، حسن. 1397. «نگاهی عقلانی قرآنی به پلورالیسم دینی (حقانیت، نجات، رفتار مسالمت‌آمیز با ادیان)». آیین حکمت 36.
نسفی، عزیزالدین. 1386. الانسان الکامل. تصحیح ماریژان موله. تهران: طهوری.
هیک، جان. 1387. «کثرت‌گرایی دینی». ترجمه مهدی اخوان. کتاب ماه دین 133-134.
یوسف ثانی، سید محمود. 1389. «نگاه عرفانی به اختلاف عقاید و ادیان، بررسی نگاه قونوی». جاویدان خرد 8.
Harrison, Victoria S. 2015. “Religious Pluralism.” In Graham Oppy (ed.), The Routledge Handbook of Contemporary Philosophy of Religion, New York: Routledge. | ||
|
Statistics Article View: 480 PDF Download: 410 |
||