News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,508,794 |
| PDF Download | 4,506,511 |
تأثیر مفهوم اضافه در ماهیت طلاق برای ضابطه‌مند نمودن حق طلاق زوج | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| Article 2, Volume 27, Issue 76, March 1401, Pages 33-58 PDF (362.83 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/flj.2022.242740.1775 | ||
| Authors | ||
| کبری پورعبدالله1; فریبا حاجیعلی* 2 | ||
| 1استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی. دانشگاه امام صادق(ع). پردیس خواهران. تهران. ایران. | ||
| 2دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی. دانشگاه الزهرا(س). تهران. ایران. | ||
| Receive Date: 23 February 2022, Revise Date: 10 June 2022, Accept Date: 10 June 2022 | ||
| Abstract | ||
| تبیین ماهیت موضوعات احکام از جهت حق یا حکم بودن، آثار متعددی از لحاظ مستند شدن به ارادة مخاطب حکم یا محدود شدن به خطاب شرعی و الزامات ناشی از آن دارد. موضوع طلاق و اینکه اقدام به آن در اختیار زوج بوده یا موکول به تعیین شارع از جهت فعل و ترک است، نیازمند تعیین حق یا حکم بودن در ماهیت آن است. گروهی معتقدند طلاق به دست زوج، بدواً حکمی اباحی است که در شرایط وجوب و استحباب و حرمت و کراهت، امر به فعل یا ترک آن صورت می‌گیرد و چنین نیست که زوج بتواند با ملاحظة یک‌جانبة مصالح شخصی، به انحلال نکاح اقدام نماید. در مقابل، گروهی بر این باورند که در صورت عدم رعایت مصالح عالی خانواده، هرگز طلاق از نظر شارع صحیح نیست و صحت آن محل اشکال است و حتی بنابر قول به حق بودن طلاق، اجازة سوءاستفاده از این حق داده نمی‌شود. اما در ملاحظه‌ای سوم، می‌توان برای طلاق، ماهیتی مرکب در نظر گرفت و قبول کرد که لزوماً تقابل میان حق و حکم در مرتبة نظری، موجب انحصار ماهیت‌ها در مقام عمل نمی‌شود؛ چرا که در فرض حق دانستن طلاق و اینکه تقابل حق و تکلیف از مقولات اضافی است، می‌توان حق طلاق را مقوله‌ای اضافی و از حیثیات مرکبه دانست و آن را مستلزم تکلیف تأمین مصالح خانواده دانست و ضوابط آن را بر این اساس مشخص کرد. تحقیق حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است و اطلاعات کتابخانه‌ای و اسنادی مورد تحقیق قرار گرفته‌اند. ثابت شده است که ماهیت طلاق از مقولات ذات‌الاضافه بوده و با توجه به نسبتی که با اولویت‌های وظایف زوجیتی برقرار می‌کند، محدودیت در اعمال پیدا می‌کند. | ||
| Keywords | ||
| حق; حکم; ماهیت طلاق; ماهیت اضافی; مصالح خانواده; تکلیف | ||
|
Supplementary Files
|
||
| References | ||
|
ابن فهد حلی، احمد بن محمد (1407 ق). المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، جلد 3. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیه.
اصفهانی، محمدحسین (1419 ق). حاشیة کتاب المکاسب، جلد 4. قم: دار المصطفى(ص) لإحیاء التراث.
ـــــــــــــــ (1404 ق). الفصول الغرویه فی الأصول الفقهیه. قم: دار احیاء العلوم الاسلامیه.
انصاری، الشیخ مرتضی بن محمدامین (1415 ه). کتاب المکاسب. قم: دارالکتاب.
جزایری، نعمت‌الله (1416 ق). رسالة حق و حکم. قم: دار الکتاب.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1376). ترمینولوژی حقوق. تهران: گنج دانش.
حائری، سید کاظم (1423 ق). فقه العقود. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
حسین‌آبادی جرقویینی، محمدرضا (1423 ق). رساله فی المعامله و الاختلاف بین المتعاقدین. قم: میثم تمار.
خراسانی، محمدکاظم (1406 ق). حاشیه المکاسب. تهران: وزاره الثقافه و الإرشاد الإسلامی.
خلیل بن احمد (1405 ق). کتاب العین. قم: مؤسسة دار الهجره.
خوانساری نجفی، موسی (1376). منیه الطالب فی شرح المکاسب، جلد 1. قم: الجماعه المدرسین، مؤسسه النشر الاسلامی.
دانشنامة بزرگ اسلامی، برگرفته از مقالة «اضافه»، جلد ۹. تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
شاکری گلپایگانی، طوبی (1393). ضرورت تبیین مبادی حق در علم اصول. تهران: انتشارات فکرسازان.
صدر، محمدباقر (1408 ق). دروس فی علم الاصول، جلد 1. قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
طباطبایی‌یزدی، محمدکاظم (1376). حاشیة کتاب مکاسب. قم: موسسة اسماعیلیان.
طهرانی ، محمدهادی (1374). درآمدی بر رسالة حق و حکم. تصحیح نعمت‌الله جزایری. قم: نامة مفید.
فروغی، سید علی‌رضا (1397). فقه استدلالی مباحث شروط مکاسب. تهران: مجد.
کاتوزیان، ناصر (1370). مقدمة علم حقوق. تهران: گنج دانش.
مشکینی، میرزا علی (1392). «مصطلحات الفقه». قم: موسسه دارالحدیث‌العلمیه والثقافیه، مرکز للطباعه والنشر.
مصباح یزدی، محمدتقی (1382). اخلاق در قرآن (سلسه مباحث معارف قرآن). تحقیق محمدحسین اسکندرى. قم: انتشارات مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره).
موسوی الخمینی، روح‌الله (1379). کتاب البیع، جلد 1. تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
نایینی، محمدحسین (1376). منیه الطالب. قم: الجماعه المدرسین بقم المشرفه، مؤسسه النشر الاسلامی. | ||
|
Statistics Article View: 293 PDF Download: 331 |
||
