
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 509 |
Number of Articles | 4,399 |
Article View | 8,253,325 |
PDF Download | 4,248,874 |
غلبه انسانشناسی عملی در عصر مدرن و ضرورت الهیات عملی | ||
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
Article 28, Volume 20, Issue 1 - Serial Number 39, April 1401, Pages 211-218 PDF (485.99 K) | ||
Document Type: کوتاه | ||
DOI: 10.30497/prr.2022.76232 | ||
Author | ||
حسین هوشنگی* | ||
دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. | ||
Receive Date: 24 February 2022, Revise Date: 21 April 2022, Accept Date: 05 May 2022 | ||
Abstract | ||
انسان مخاطب دین است و لذا تغییرات در انسان سبب تغییر در دینداری و به تبع آن تغییر در دینورزی میشود و حداقل این پرسش را ایجاد میکند که کدام یک از ساحات دین باید اولویت و صدارت یابد. در عصر جدید و دوره روشنگری شاهد تحولی چشمگیر در تعریف انسان هستیم. در این تعریف، انسان به مثابه موجودی جبرانگر و اجتماعی، با نگاهی طبیعتگرایانه در کانون توجه قرار میگیرد. در دوره روشنگری و متعاقب انقلاب کپرنیکی کانت، انسان به مثابه سوژه و فاعل شناسایی متولد و معرفی شد، سوژهای که متعلقات ادراک را خود را برمیسازد و البته از ادراک عوالم فرازمانی و فرامکانی قاصر است. نتیجه بسط این انقلاب کپرنیکی به ساحت اراده و عمل و احساسات و عواطف منتهی به تولد انسان به مثابه عامل (و نه عاقل به مفهوم متافیزیکی) شد. در چنین وضعیتی، مقولاتی همچون آزادی، تعهد، مسئولیت و عواطفی مانند نوعدوستی، شفقت و حیا که بروز آنها در حیات عملی است، در انسان و انسانشناسی اولویت مییابد و علومِ معطوف به عمل انسانی تکون یا بسط مییابد. الهیّات مسیحی با تکوین الهیّات عملی این تحول و تلاطم در مفهوم و حقیقت انسان را به رسمیت شناخته و با آن تعامل کرده است. الهیّات و کلام اسلامی هم بالطبع نمیتواند این امر را نادیده بینگارد. دینشناسان و اهل کلام باید از همه استطاعت و توان و ظرفیت علوم دینی اعم از کلام، فلسفه، اخلاق، فقه، اصول فقه، تفسیر و علوم حدیث، همراه با استفاده از علوم متعارف مرتبط، در مسیر تحقق الهیّات عملی اسلامی به مثابه یک علم دینیِ میانرشتهای گام بردارند. | ||
Keywords | ||
الهیّات عملی; الهیّات عملی اسلامی; انسانشناسی عملی; انسانشناسی نظری; سوبجکتیویته | ||
References | ||
ارسطو. 1390. سیاست. ترجمه حمید عنایت. تهران: شرکت سهامی کتابهای حبیبی.
دیرکس، هانس. 1380. انسانشناسی فلسفی. ترجمه محمدرضا بهشتی. تهران: هرمس.
روسو، ژان ژاک. 1381. قرارداد اجتماعی. ترجمه مرتضی کلانتریان. تهران: آگاه.
سولومون، رابرت ک. 1379. فلسفه اروپایی: طلوع و افول خود. ترجمه سعید حنایی کاشانی. تهران: قصیده.
مصلح، علی اصغر. 1393. فلسفه فرهنگ. تهران: انتشارات علمی.
مککواری. جان. 1377. فلسفه وجودی. ترجمه سعید حنایی کاشانی. تهران: هرمس.
ملاصدرا. 1410 ق. الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مولر، ف. ل. 1367. تاریخ روانشناسی. تهران: نشر دانشگاهی.
هایدگر، مارتین. 1389. هستی و زمان. تهران: نی. | ||
Statistics Article View: 330 PDF Download: 246 |