News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,476,101 |
| PDF Download | 4,499,953 |
الهیات عملی در قصص قرآن با رویکرد توصیفی و تفسیری: بررسی موردی قصه‌های یوسف (ع) و موسی (ع) | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Article 27, Volume 20, Issue 1 - Serial Number 39, April 1401, Pages 203-210 PDF (484.67 K) | ||
| Document Type: کوتاه | ||
| DOI: 10.30497/prr.2022.76231 | ||
| Author | ||
| سید محمد رضا میرسید* | ||
| استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران. | ||
| Receive Date: 24 February 2022, Revise Date: 21 April 2022, Accept Date: 05 May 2022 | ||
| Abstract | ||
| از آنجا که توصیف و تفسیر رفتارهای اجتماعی متدینان از وظایف متألهان الهیات عملی به شمار می‌رود، بنابراین جای این پرسش است که «از منظر الهیات عملی، اعمال و رفتار شخصیت‌های قصه‌های قرآنی چگونه قابل توصیف و تفسیر است؟» زیرا بحث و تفسیر این نوع رفتارها می‌تواند در تبیین برخی اصول، مبانی و غایات الهیات عملی در جهان اسلام بسیار راهگشا باشد. از این رو در این نوشتار، برخی رفتارهای اجتماعیِ دو شخصیت برجستهٔ قرآنی (حضرت یوسف (ع) و حضرت موسی (ع)) بر اساس آیات قرآن توصیف و تفسیر شده و برای این منظور از روایات معصومان (ع) و دیدگاه‌های مفسران نیز استفاده شده است. از جمله نتایج این پژوهش این است که هرچند انگیزه اصلی رفتارهای پیامبران الهی کسب رضایت خداوند سبحان بوده است، لیکن روش‌ها و اهداف نزدیک آنها در موقعیت‌های مختلف با هم متفاوت است. برای نمونه، حضرت یوسف (ع) با بهره‌گیری از فرصت تعبیر خواب دو زندانی، اصول دین ابراهیمی را تبیین و تبلیغ می‌کند؛ با پذیرش مسئولیت خزانه‌داری نقش مؤثر خود را در نجات مردم از قحطی و گرسنگی ایفا می‌نماید؛ با برنشمردن خطاهای برادرانش عظمت عفو و گذشت را نمایان می‌سازد. حضرت موسی (ع) نیز با فریادرسی فرد مظلوم و مساعدت فرزندان حضرت شعیب (ع) به یاری ناتوانان می‌شتابد و با آزادسازی بنی‌اسرائیل از دست فرعونیان زمینه عبودیت خداوند را فراهم می‌نماید و با سوزاندن گوسالهٔ سامری ضعف و ناتوانی خدای دروغین را اثبات می‌کند تا قوم خود را از گمراهی نجات دهد. | ||
| Keywords | ||
| الهیات عملی; قصص قرآن; حضرت یوسف; حضرت موسی; رویکرد توصیفی-تفسیری | ||
| References | ||
|
ابن‌بابویه، محمد بن علی. 1378. عیون اخبار الرضا (ع). تحقیق و تصحیح مهدی لاجوردی. تهران: جهان.
ابن‌بابویه، محمد بن علی. 1380. کمال الدین و تمام النعمه. ترجمه منصور پهلوان. قم: دار الحدیث.
بابایی، حبیب‌الله. 1391. «درآمدی بر الهیات عملی و وظایف آن»، آینه پژوهش 134: 101-107.
بحرانی، سید هاشم. 1416 ق. البرهان فی تفسیر القرآن. تحقیق قسم الدراسات الاسلامیة موسسة البعثة. قم، تهران: بنیاد بعثت.
سیوطی، جلال‌الدین. 1404 ق. الدر المنثور فی تفسیر المأثور. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.
طباطبایی، محمدحسین. 1374. المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسی، فضل بن حسن. 1360. مجمع البیان فی تفسیر القرآن. ترجمه و تحقیق رضا ستوده. تهران: فراهانی.
طیب، سید عبدالحسین. 1378. اطیب البیان فی تفسیر القرآن. تهران: اسلام.
کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق. 1407 ق. الکافی. تحقیق و تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی. تهران: الکتب الإسلامیة.
گنابادی، حاج ملا سلطان محمد. 1372. ترجمه بیان السعاده فی مقامات العباده. ترجمه رضا خانی و حشمت‌الله ریاضی. تهران: پیام نور.
مکارم شیرازی، ناصر، و همکاران. 1371. تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه. | ||
|
Statistics Article View: 399 PDF Download: 298 |
||