News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,927 |
| PDF Download | 4,499,499 |
مطهری و جایگاه شر در حرکت تکاملی تاریخ | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Article 12, Volume 20, Issue 1 - Serial Number 39, April 1401, Pages 83-90 PDF (482.48 K) | ||
| Document Type: کوتاه | ||
| DOI: 10.30497/prr.2022.76215 | ||
| Authors | ||
| فاطمه جمشیدی* 1; میثم سفیدخوش2 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران . | ||
| 2استادیار دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 24 February 2022, Revise Date: 21 April 2022, Accept Date: 05 May 2022 | ||
| Abstract | ||
| مفهوم تاریخ، که در دوران مدرن عظمتی فراسوی مجموعه‌ای از رخدادها پیدا کرده بود، در سدۀ اخیر موضوع تأمل متفکران ایرانی بسیاری از جمله مرتضی مطهری نیز قرار گرفت. وی متأثر از نگرش‌های رومانتیک که در آن زمان رواج یافته بودند اعتقاد داشت که تاریخ دارای حرکت تکاملی است، اما از آنجا که متفکری مسلمان بود می‌کوشید تا این حرکت را مطابق آنچه خودش «جهان‌بینی اسلامی» می‌خواند تبیین کند. در این تبیین، مفهوم قرآنی خلیفةاللهی انسان و نیز دو مفهوم برنامه تشریعی و برنامه تکوینی خداوند برای انطباق آدمی با جریان تاریخ برجسته هستند. انسان، به عنوان خلیفۀ الهی در زمین، مسئول ساختن تاریخ است. ولی برای این که در این عملِ ساختن به بیراهه نرود و مسئولیت تاریخی خود را به درستی به انجام آورد دو برنامه تکوینی و تشریعی پیش پای او قرار داده شده است که هم راهنمای او هستند و هم مشتمل بر عناصر آزمایندۀ او در این مسیر. بررسی اقوال مرتضی مطهری دربارۀ مفاهیم مذکور نشان می‌دهد که وی در جای جای بحث‌های خود پای مفهوم شرور را به میان می‌آورد و می‌کوشد نسبت آنها را با طرح تکامل‌گرایانۀ خود روشن کند. ما در این مقاله از نسبت شرور و جریان حرکت تاریخ در نگاه مرتضی مطهری می‌پرسیم. بررسی اولیۀ ما نشان می‌دهد که مرتضی مطهری با پیوند فلسفۀ تاریخ با مبحث شرور نوعی «الهیّات عملی تاریخ‌نگرانه» را فراهم می‌آورد که در آن اراده الهی با اراده انسانی پیوند می‌یابند تا جریان تاریخ را رقم زنند و آن را به هدفش نزدیک‌تر سازند. | ||
| Keywords | ||
| مرتضی مطهری; شرور; حرکت تکاملی تاریخ | ||
| References | ||
|
خواجات، بهزاد. 1391. رومانتیسیسم ایرانی. تهران: بامداد نو.
کالینگوود، رابین جورج. 1385. مفهوم کلی تاریخ. ترجمه علی‌اکبر مهدیان. تهران: اختران.
مطهری، مرتضی. 1370. قیام و انقلاب مهدی علیه السلام. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. 1384-الف. «انسان و ایمان». در مجموعه آثار شهید مطهری، ج. 2. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. 1384-ب. «تعلیم و تربیت در اسلام». در مجموعه آثار شهید مطهری، ج. 22. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. 1384-ج. «جامعه و تاریخ». در مجموعه آثار شهید مطهری، ج. 2. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. 1384-د. «جهان‌بینی توحیدی». در مجموعه آثار شهید مطهری، ج. 2. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. 1384-ز. «نبرد حق و باطل». در مجموعه آثار شهید مطهری، ج. 3. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. 1384-و. «عدل الهی». در مجموعه آثار شهید مطهری، ج. 1. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. 1384-ه. «وحی و نبوت». در مجموعه آثار شهید مطهری، ج. 2. تهران: صدرا. | ||
|
Statistics Article View: 346 PDF Download: 306 |
||