News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,508,794 |
| PDF Download | 4,506,511 |
تأملی بر پذیرش یا عدم پذیرش قصاص مادر در قتل فرزند در ساحت آموزه‌های فقهی | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| Article 10, Volume 27, Issue 76, March 1401, Pages 245-262 PDF (297.67 K) | ||
| Document Type: علمی- ترویجی | ||
| DOI: 10.30497/flj.2022.242560.1767 | ||
| Authors | ||
| سیدعلیرضا امین* 1; اشکان نعیمی2 | ||
| 1طلبة سطح سه حوزة علمیة قم؛ دانش‌آموختة کارشناسی‌ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی. دانشگاه علامه طباطبایی(ره). تهران. ایران. | ||
| 2استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی. دانشگاه علامه طباطبایی(ره). تهران. ایران | ||
| Receive Date: 23 January 2022, Revise Date: 26 May 2022, Accept Date: 23 May 2022 | ||
| Abstract | ||
| قاتل عمد طبق اصل اولی، محکوم به قصاص است؛ اما در شریعت اسلام، حکم قصاص متوقف بر شرایطی است که محقق نشدن آنها به‌منزلة استثنا از این اصل اولی است. یکی از مستثنیات این اصل کلی، فرضی است که قاتل، پدر مقتول باشد. فقها نسبت به حکم عدم قصاص در فرض قتل فرزند توسط پدر، متفق‌القول هستند؛ اما این مسئله که آیا حکم عدم قصاص مختص به پدر و جد پدری است یا مادر را نیز مشتمل می‌شود، محل اختلاف است. مشهور امامیه قائل به تمایز حکم پدر و مادرند. ظهور مادة 301 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 که به پیروی از نظر مشهور، ابوت قاتل را مانع از ترتب حکم قصاص می‌داند، این است که مادر در برابر قتل فرزندش قصاص می‌شود؛ اما در مقابل، ابن جنید و مذاهب فقهی اهل سنت غیر از مالکیه، افزون بر پدر، حکم عدم قصاص را نسبت به مادر نیز جاری می‌دانند. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی، درصدد اثبات استحکام نظریة مقابل مشهور است که بر اساس آن، مادر همانند پدر از استثناشدگان حکم عدم قصاص محسوب می‌شود. | ||
| Keywords | ||
| قصاص; قتل عمد فرزند توسط مادر; استثنای پدر از قصاص; الحاق مادر به پدر | ||
|
Supplementary Files
|
||
| References | ||
|
قرآن کریم.
ابن قدامه، عبدالله بن احمد (1416 ق). المغنی مع الشرح الکبیر. تحقیق محمد شرف‌الدین خطّاب و همکاران. قاهره: دار الحدیث.
ابن مرتضی، احمد بن یحیی (1368 ق). البحر الزخار الجامع لمذاهب علماء الامصار. مصر: مکتبه الخانجی.
ابن منذر، ابراهیم (۱۴۲۵ ق). الاشراف علی مذاهب اهل العلم. بیروت: مکتبه الثقافه.
اسحاقی، محمد (۱۳۸۰). مجازات پدر و مادر در جرم کشتن فرزند. تهران: سفیر صبح.
اسکافی، ابن جنید (1416 ق). مجموعه فتاوی ابن جنید. قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ چهارم.
اصفهانى (فاضل هندى)، محمد بن حسن (1416 ق). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
بهوتی حنبلی، منصور بن یونس (۱۴۱۸ ق). کشف القناع عن متن الاقناع. بیروت: دار الکتب العلمیه.
جبعی عاملی (شهید ثانی)، زین‌الدین بن علی (1410 ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. قم: کتابفروشی داوری.
جزیری، عبدالرحمن بن محمد عوض (۱۴۱۱ ق). الفقه علی المذاهب الاربعه. بیروت: دار الفکر.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409 ق). وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. قم: مؤسسة آل‌البیت علیهم‌السلام.
حسینی، میرعبدالفتاح (1417 ق). العناوین الفقهیه. قم: نشر اسلامی، چاپ دوم.
حلبی، ابوصلاح تقی‌الدین (1403 ق). الکافی فی الفقه. اصفهان: کتابخانة امیرالمومنین(ع).
حلی (علامه)، حسن بن یوسف (1413 ق). مختلف الشیعه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
حلی (محقق)، جعفر بن حسن (1408 ق). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: مؤسسة اسماعیلیان.
خویی، سید ابوالقاسم (1413 ق). مبانی تکمله المنهاج. قم: مؤسسة احیای آثار امام خویی.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412 ق). مفردات ألفاظ القرآن. لبنان: دار العلم.
زحیلی، وهبه (۱۴۱۳ ق). الفقه المالکی المیسر. بیروت: دار الکلم الطیب، چاپ دوم.
شیرازی، ابواسحاق ابراهیم بن علی (۱۴۱۲ ق). المهذب فی فقه الامام الشافعی. تحقیق محمد زحیلی. بیروت: دار الکتب العلمیه.
طوسی، محمد بن حسن (1407 ق، الف). تهذیب الاحکام. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
ـــــــــــــــ (1407 ق، ب). الخلاف. قم: مؤسسة نشر اسلامی.
ـــــــــــــــ (1387 ق). المبسوط فی فقه الامامیه. تهران: مکتبه المرتضویه الاحیاء الآثار الجعفریه، چاپ سوم.
کاسانی حنفی، علاءالدین ابوبکر بن مسعود (۱۴۰۶ ق). بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع. بیروت: دار الکتب العلمیه، چاپ دوم.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407 ق). کافی. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مرعشی نجفی، سید شهاب‌الدین (1415 ق). القصاص على ضوء القرآن و السنه. قم: انتشارات کتابخانة آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی.
مروارید، علی‌اصغر (1410 ق). سلسله الینابیع الفقهیه. بیروت: دار التراث.
مظفر، محمدرضا )1415 ق). اصول الفقه. قم: مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ دوم.
مکارم شیرازی، ناصر (1428 ق). انوار الاصول. قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع)، چاپ دوم.
نجفی، محمدحسن (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. قم: دار الکتب الاسلامیه. | ||
|
Statistics Article View: 392 PDF Download: 352 |
||
