News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,498,835 |
| PDF Download | 4,503,685 |
بررسی معناشناسی فضایل و رذایل اخلاقی از منظر علامه طباطبایی | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Article 12, Volume 19, Issue 2 - Serial Number 38, December 1400, Pages 239-258 PDF (630.2 K) | ||
| Document Type: پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/prr.2022.242190.1730 | ||
| Author | ||
| حسین احمدی* | ||
| استادیار گروه فلسفه اخلاق، مرکز پژوهشی دائرةالمعارف علوم عقلی اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران. | ||
| Receive Date: 25 November 2021, Revise Date: 01 February 2022, Accept Date: 13 February 2022 | ||
| Abstract | ||
| معناشناسی اخلاق از مباحث فلسفه اخلاق است. منظور از معناشناسی اخلاق بررسی و ارائه تعریفی از مفاهیم اخلاقی است که به تبیین حقیقت و تعیین قلمروی محکی مفاهیم اخلاقی می‌پردازد. این تحقیق به روش تحلیلی و با استفاده از تبیین‌های عقلانی به این پرسش پاسخ می‌دهد که معنای فضایل و رذایل اخلاقی و روش فهم آن معانی از منظر علامه طباطبایی چیست؟ علامه رویکرد جامعه‌شناسانه را برای معناشناسی فضایل و رذایل اخلاقی، به دلیل غیرواقع‌گرایانه و نسبی‌گرایانه بودن آن، که سبب هرج‌ومرج می‌شود، مردود می‌داند، و رویکردهای فضیلت‌مدارانه و آخرت‌مآبانه را کمال‌گرایانه تبیین می‌کند. او هدف رویکرد فضیلت‌مدار را کمال دنیوی و هدف رویکرد آخرت‌مآبانه را کمال اخروی می‌داند. این در حالی است که رویکرد توحیدمحور در معناشناسی اخلاق بر حب الهی برای وصول به خدا تأکید دارد. فضایل و رذایل اخلاقی نزد علامه به صورت مقایسه‌ای به دست می‌آیند، پس از سنخ مفاهیم فلسفی‌اند. از این رو باید به روش مفاهیم فلسفی معناشناسی شوند. به همین جهت، علامه معنای این مفاهیم را به روش مقایسه میان رفتار اختیاری با هدف اخلاق خاص اسلامی که متناسب با ذات انسانی است انتزاع می‌کند. به نظر می‌رسد علامه نقش عرف و شهود را در معناشناسی فضایل و رذایل مشخص نکرده است. | ||
| Keywords | ||
| معناشناسی اخلاق; معناشناسی فضایل اخلاقی; معناشناسی رذایل اخلاقی; روش معناشناسی اخلاق; علامه طباطبایی | ||
| References | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1405 ق. الشفا (منطق). ج. 3. تصحیح ابراهیم مدکور. قم: منشورات مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی.
احمدی، حسین. 1393. «معناشناسی الزام اخلاقی با تفسیری نو از دیدگاه علامه طباطبایی». پژوهشنامه اخلاق 23.
ساجدی، ابوالفضل. 1395. «زبان دین» و قرآن. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
طباطبایی، محمدحسین. 1390 ق. المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
فرانکنا، ویلیام کی. 1383. فلسفه اخلاق. ترجمه هادی صادقی. قم: طه.
فیاضی، غلامرضا. 1386. درآمدی بر معرفت‌شناسی. تدوین مرتضی رضایی و احمدحسین شریفی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی. 1389. آموزش فلسفه. ج. 1. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی. 1384-الف. شرح برهان شفا. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی. 1384-ب. نقد و بررسی مکاتب اخلاقی. تدوین و نگارش احمد حسین شریفی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
غروی اصفهانی، محمد حسین. ۱۳۷۴. نهایة الدرایة فی شرح الکفایة. ج. 2. قم: مؤسسه سید الشهداء (ع).
Becker, Lawrence C., and Charlotte B. Becker. 2001. Encyclopedia of Ethics. Routledge. | ||
|
Statistics Article View: 544 PDF Download: 418 |
||