News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,509,448 |
| PDF Download | 4,507,002 |
نگاهی انتقادی به ازدواج سرپرست با فرزندخوانده در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| Article 8, Volume 27, Issue 76, March 1401, Pages 193-222 PDF (633.12 K) | ||
| Document Type: علمی- ترویجی | ||
| DOI: 10.30497/flj.2022.241820.1716 | ||
| Authors | ||
| امیر بارانی بیرانوند* 1; عبدالله مختاری2; زکیه فلاح3 | ||
| 1دانش‌آموختة کارشناسی‌ارشد فقه و حقوق خصوصی. دانشگاه شهید مطهری(ره). تهران. ایران | ||
| 2دکتری فقه و حقوق جزا دانشگاه شهید مطهری (ره)، تهران، ایران | ||
| 3کارمنددانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 19 September 2021, Revise Date: 08 October 2021, Accept Date: 15 November 2021 | ||
| Abstract | ||
| فرزندخواندگی یک رابطة حقوقی است که منجر به پذیرفته شدن طفلی به‌عنوان فرزند، از جانب زن یا مردی می‌گردد؛ بدون آنکه پذیرندگان کودک، پدر و مادر واقعی و خونی کودک باشند. از مهم‌ترین تکالیف حکومت‌ها در قبال کودکان محروم از نعمت خانواده و همچنین کودکان و نوجوانان بدسرپرست، فراهم نمودن شرایطی است که کودکان بی‌سرپرست یا بدسرپرست هم بتوانند نظیر دیگر کودکان و نوجوانان، در سایة برخورداری از خانواده از حمایت و مراقبت‌های ویژه بهره‌مند شوند. کودکان بی‌سرپرست با سرپرستان خود رابطه‌ای طبیعی نداشته، فقط رابطة قانونی دارند؛ به همین جهت، هیچ‌گونه محرمیتی بین آنان ایجاد نمی‌گردد و این موضوع یکی از معضلات فرزندخواندگی است. ازاین‌رو، فقها تلاش نموده‌اند که محرمیت را از راه‌های شرعی، نظیر مصاهره و رضاع، حل نمایند؛ اما در عمل، در موارد بسیاری مشکل کماکان باقی می‌ماند و به‌دلیل همین عدم محرمیت و قرابت، مقنن ازدواج سرپرست با فرزندخوانده را تجویز نموده است. این جستار با روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد آن است که حسب ادله جواز چنین نکاحی را به چالش بکشد؛ چرا که چنین ازدواجی با توجه به فلسفه و هدف اصلی مقنن در راستای حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست، اخلاق حسنه، نظم عمومی، عدم تأمین نیازهای معنوی کودک و نوجوان، مخالفت با مقاصد شرع و حفظ حریم و حرمت خانواده و ... جایز نیست؛ کما اینکه کنوانسیون‌های بین‌المللی نیز چنین نکاحی را مقبول ندانسته‌اند. | ||
| Keywords | ||
| فرزندخواندگی; سرپرست; نکاح; محرمیت; ازدواج با فرزندخوانده; فرزندپذیر | ||
|
Supplementary Files
|
||
| References | ||
|
ـ ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق). لسان العرب. بیروت: دارالفکر.
ـ احمدی واستانی، عبدالغنی (1341). نظم عمومی در حقوق خصوصی. تهران: انتشارات روزنامة رسمی، چاپ اول.
ـ آذرنوش، آذرتاش (1386). فرهنگ معاصر عربی به فارسی. تهران: نشر نی، چاپ هشتم.
ـ البوطی، محمدسعید رمضان (1406 ق). ضوابط المصلحه فی الشریعه الاسلامیه. مصر: مؤسسه الرساله، چاپ پنجم.
ـ امامی، اسدالله (1349). مطالعة تطبیقی نسب در حقوق ایران و فرانسه. تهران: چاپخانة موسوی.
ـ انصاری، محمدعلی (1415 ق). الموسوعه الفقهیه. قم: مجمع فکر الاسلامی.
ـ بارانی بیرانوند، امیر (1399). ترجمة کنوانسیون فرزندخواندگی بینِ‌کشوری لاهه مصوب 1993. تهران: چتر دانش، چاپ اول.
ـ ـــــــــــــــ و مختاری، عبدالله (1398). کشف الاحتجاج عن مبانی تکمله المناهج. تهران: نشر مجد، چاپ اول.
ـ بجنوردی، سید محمد بن حسن موسوی (1401 ق). تهران: قواعد فقهیه. مؤسسة عروج.
ـ تقوی، سید محمدناصر (1378). حکومت و مصلحت. تهران: مؤسسة انتشارات امیرکبیر، چاپ اول.
ـ جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1381). مسبوط در ترمینولوژی حقوق. تهران: چاپ احمدی، چاپ دوم.
ـ جوادی آملی، عبدالله (1392). تفسیر قرآن کریم. قم: تسنیم، مرکز نشر اسرا، چاپ چهارم.
ـ حسینی میلانی، علی (1401 ق). کتاب القضا. قم: بی‌نا.
ـ خویی، سید ابوالقاسم (1418 ق). التنقیح فی شرح العروه الوثقی (تقریر به قلم علی غروی). قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی.
ـ دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامة دهخدا. تهران: دانشگاه تهران، چاپ دوم.
ـ دیانی، عبدالرسول (1387). حقوق خانواده، ازدواج و انحلال آن. تهران: نشر میزان.
ـ راغب اصفهانی، ابوالقاسم (1405 ق). المفردات فی غریب القرآن. قم: مؤسسه دار الهجره.
ـ صفایی، حسین و امامی، اسدالله (1384). حقوق خانواده قرابت و نسب و آثار آن. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم.
ـ طباطبایی، سید محمدحسین (1363). تفسیر المیزان. ترجمة سید محمدباقر موسوی همدانی. تهران: انتشارات محمدی، چاپ سوم.
ـ ظفری، مژده و خدایی، مهدی (1394). «بررسی فقهی و حقوقی ازدواج سرپرست با فرزندخوانده». مجلة مبانی فقهی حقوق اسلامی، 8(15)، صص 77 ـ 98.
ـ عاملی، محمد بن حسن (1409 ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسة آل‌البیت علیهم‌السلام.
ـ عرب خابوری، سمانه (1393). ازدواج با فرزندخوانده. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علوم قضایی.
ـ غزالی، محمد (1368). المستصفی فی علم الاصول. عربستان: دار الذخائر.
ـ غمامی، محمدمهدی (1383). «فرزندخواندگی در خانوادة رومی ـ ژرمنی با بررسی تطبیقی در حقوق آلمان و فرانسه». مجلة کانون (ماهنامة حقوقی کانون سردفتران و دفتریاران)، شمارة 55، صص 119 ـ 136.
ـ قدیر، محسن و ساریخانی، عادل (1390). «احکام حکومتی و مصلحت در فقه شیعه». فصلنامة شیعه‌شناسی، 9(35)، صص 73-90.
ـ قلعجی، محمد رواس و قنیبی، حامد صادق (1408 ق). معجم لغه الفقهاء. بیروت: دار النفائس للطباعه و النشر و التوزیع.
ـ کاتوزیان، ناصر (1389). حقوق مدنی خانواده. دورة مقدماتی. تهران: نشر میزان، چاپ هفتم.
ـ ـــــــــــــــ (1384). دورة مقدماتی حقوق مدنی؛ خانواده. تهران: نشر میزان.
ـ ـــــــــــــــ (بی‌تا). حقوق مدنی (قواعد عمومی قراردادها). تهران: مجد، چاپ سوم.
ـ گلپایگانى موسوی، سید محمدرضا (1412 ق). إرشاد السائل. بیروت: دار الصفوه، چاپ دوم.
ـ محدث نورى، میرزا حسین (1408 ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. بیروت: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
ـ مدنیان، غلامرضا؛ رحمت اللهی، حسین و خالقی دامغانی، احمد (1390). «امکان یا امتناع تبیین مفهوم نظم عمومی در حقوق». نشریة پژوهش‌های حقوق تطبیقی، 15(73)، صص 133-152.
ـ مرعشی، سید محمدحسن (1398). دیدگاه‌های نو در حقوق کیفری اسلام. تهران: نشر میزان.
ـ مصطفوی، سید محمدکاظم (1421 ق). القواعد. قم: موسسة نشر اسلامی، چاپ چهارم.
ـ مظفر، محمدرضا (1368). اصول الفقه. قم: جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه.
ـ معلوف، لویس (1986 م). المنجد فی اللغه و الاعلام. بیروت: دار المشرق، چاپ بیست‌و‌یکم.
ـ موسوی خمینى، روح‌اللّه (بی‌تا). تحریر الوسیله. قم: مؤسسة مطبوعات دار العلم.
ـ میرداماد، سید علی و جواهری، سید علی (1396). «بررسی مشروعیت ازدواج با فرزندخوانده با نگاه به آیات قرآن». مجلة معرفت، 26(233)، صص 13 ـ 25.
ـ نایینی، محمدحسین (1410 ق). اجود التقریرات. قم: مؤسسة مطبوعات دینی.
ـ نجفى (کاشف‌الغطا)، على بن محمدرضا بن هادى (1381). النور الساطع فی الفقه النافع. نجف اشرف: مطبعه الآداب.
ـ نقیبی، ابوالقاسم (1387). «نظریات آغاز و انجام کودکی در حقوق اسلامی». پژوهشنامة فقه و حقوق اسلامی، 1(1)، صص 191 ـ 207.
ـ واسطى زبیدى، سید محمدمرتضى (1414 ق). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع. | ||
|
Statistics Article View: 381 PDF Download: 676 |
||
