News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,495,764 |
| PDF Download | 4,503,154 |
تحلیل معناشناسانه مفهوم منافع ملی در قرآن کریم | ||
| نشریه «دانش سیاسی» | ||
| Article 10, Volume 19, Issue 1 - Serial Number 37, January 1402, Pages 213-238 PDF (520.21 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی) | ||
| DOI: 10.30497/pkn.2022.239478.2752 | ||
| Authors | ||
| حسین محمدی سیرت* 1; سید عرفان الدین افضلی2 | ||
| 1استادیار علوم سیاسی (مسائل ایران)، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، جمهوری اسلامی ایران (نویسنده مسئول). | ||
| 2دانشجوی علوم سیاسی مقطع کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، جمهوری اسلامی ایران. | ||
| Receive Date: 19 September 2020, Revise Date: 15 April 2021, Accept Date: 03 June 2021 | ||
| Abstract | ||
| ازجمله مفاهیم مبنایی که در نظام‌های سیاسی دولت ـ ملت‌محور نقشه راه دولت‌ها را مشخص می‌کند مفهوم «منافع ملی» است. اندیشه سیاسی اسلام نیازمند بازتعریف این دست مفاهیم در منظومه خویش بوده و اصیل‌ترین منبع جهت فهم رویکرد اسلامی، قرآن کریم است، لذا در قالب پژوهشی کیفی و معناشناسانه دو مفهوم منفعت و ملیت را در ادبیات قرآنی بررسی نمودیم تا به این سؤال پاسخ دهیم که منافع ملی در منظر قرآن کریم چه مقوله‌هایی را شامل میشود. منفعت در قرآن کریم دارای ویژگیهایی چون پایدار بودن، خیر بودن و تطابق با حقیقت را شامل میشود. برای فهم مفهوم ملیت، تعابیر قرآنی‌ای که بیانگر چهارچوب‌های اجتماعی است؛ مورد بررسی قرار گرفت و اصطلاحات امت، دیار، قوم، قریه، طایفه، ناس، عشیره، قبیله و شعب مطالعه شد. نتیجه آنکه قرآن کریم به چهارچوب جامعه انسانی رویکردی اقتضائی دارد و آن را در الگوی عرف بشری تعریف می‌کند و در کنار این مرز اقتضائی به اصالت مرزهای عقیدتی اشاره می‌کند. قرآن کریم دولت اسلامی را مأمور به تعقیب منافع با اولویت منافع معنوی دانسته و این منافع را در تعامل دو مرز ملی که اقتضاء امروز زیست بشری است و مرز اصیل عقیدتی تعریف می‌کند. | ||
| Keywords | ||
| تحلیل محتوا; سیاست خارجی; قرآن کریم; معناشناسی; ملیت; منافع ملی; منفعت | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
ابن منظور، محمد بن مکرم (۱۴۱۴ق). لسان العرب. تصحیح جمال‌الدین میردامادی، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع ـ دار صادر.
احمدی، ظهیر (۱۳۸۸). «مفهوم‌شناسی امت در قرآن و اجتماع»، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن کریم. 3(۲). 68-4۷.
ای‍زوت‍س‍و، ت‍وش‍ی‍ه‍ی‍ک‍و (138۴). خ‍دا و ان‍س‍ان در قرآن: م‍ع‍ن‍ی‌شناسی ج‍هان‌ب‍ی‍ن‍ی قرآنی. (احمد آرام مترجم). تهران: ان‍ت‍ش‍ار.
جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۷). تفسیر موضوعی قرآن کریم؛ جامعه در قرآن. قم: نشر اسراء.
حسینی زبیدی، محمدمرتضى (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دارالفکر.
خانی، حسن (۱۳۸۹). «تبیین اخلاق و منفعت در روابط بین‌الملل»، نشریه علمی دانش سیاسی. ۶(۱۱)، ۲۴-۵.
خانی، محمدحسن و محمدی سیرت، حسین (1395). «تاثیر ایدئولوژی بر منافع ملی و امنیت ملی در سیاست خارجی ایران: با تاکید بر اندیشه امام خمینی(ره)»، پژوهشهای سیاسی جهان اسلام. 6(4)،117-91.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: دار العلم الدار الشامیه.
طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۰ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرسی، فضل بن حسن (1373). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. (احمد بهشتی، مترجم). تهران: فراهانی.
فیومى، احمد بن محمد (1414ق). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر. قم: دار الهجره.
قبادی، خسرو (۱۳۸۴). «ضرورت‌ها و بایسته‌های منافع ملی در نظام جمهوری اسلامی ایران»، نشریه علمی دین و ارتباطات. ۱(۲۶)، ۱۲۸-۱۰۹.
قرشى بنایى، على‌اکبر (1412ق). قاموس قرآن. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
کلینتون، دیوید دبلیو (۱۳۷۹). دو رویه منفعت ملی. (اصغر افتخاری، مترجم). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
لینکلیتر، اندروو (1385). نظریه هنجارگذار و روابط بین الملل. (لی لا سازگارا، مترجم). تهران:نشر وزارت امور خارجه.
مطهری، مرتضی (۱۳۷۷). خدمات متقابل اسلام و ایران. تهران: انتشارات صدرا، ج۱۴.
مطهری، مرتضی (۱۳۸۲). آشنایی با قرآن. تهران: انتشارات صدرا.
هراتی، محمدجواد و سلیمانی، رضا (۱۳۹۶). «دشواری‌های تعریف منفعت ملی در جمهوری اسلامی ایران»، نشریه علمی دانش سیاسی. ۱۳(۲۵)، ۱۹۵-۱۷۱.
Aron, Raymond (1967). Peace and War: A Theory of International Relations, New York: Doubleday & Company. Krasner, Stephan (1978). Defending the national Interest: Raw Materials Investments and U.S. Foreign Policy, Prinston: Prinston University Press. Morgenthau, Hans.j, (1945). Politics among Nations: Struggle for Power and Peace, NewYork: Knopf. Nye, Joseph (2002). The Paradox of American Power: Why the World's Only Superpower Can't Go It Alone, Oxford: Oxford University Press. مصاحبه
منصوری، جواد (۱۳۹۶). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
|
Statistics Article View: 1,065 PDF Download: 424 |
||