News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,496,519 |
| PDF Download | 4,503,224 |
جریان قاعده اصولی حکومت و بقای رابطه زوجیت و ترتّب آثار آن | ||
| پژوهشنامه حقوق اسلامی | ||
| Article 4, Volume 23, Issue 1 - Serial Number 55, March 1401, Pages 27-52 PDF (416.79 K) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/law.2022.13589.3158 | ||
| Authors | ||
| سیدمصطفی سعادت مصطفوی1; عاطفه ذبیحی* 2 | ||
| 1دانشیار، گروه حقوق خصوصی، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق علیهالسلام، تهران، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق خصوصی، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق علیهالسلام، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 05 December 2021, Accept Date: 19 March 2022 | ||
| Abstract | ||
| در ارتباط با احکام ناظر به انحلال رابطه زوجیت، مصادیقی در متون فقهی و حقوقی وجود دارد که به رغم این که طبق قاعده باید در پی اراده ذیحق در اجرای صیغه طلاق، رابطه زوجیت را منحل دانست؛ «حدود اعمال اراده طلاق دهنده» یا «دایره آثار آن» محدود شده و آثار زوجیت همچنان باقی است. در ارتباط با مورد نخست یعنی محدود نمودن اراده مرد بر طلاق، جریان دو قاعده لاضرر یا لاحرج به ترتیب در ممانعت زوج از طلاق یا الزام وی به طلاق زوجه محل بحث خواهد بود. در ارتباط با ترتّب آثار زوجیت برخلاف تحقق اراده زوج بر طلاق نیز دو حکم «بقای آثار زوجیت نسبت به معتده رجعیه» و «توارث زوجه در فرض طلاق در مرض منجر به موت» مطرح است. پژوهش حاضر در مقام احراز ماهیت احکام استثنایی فوق، مترصد بررسی تطبیق عنوان اصولی حکومت بر احکام خلاف قاعده فوق و تبیین گستره آثار جریان حکومت در مصادیق احراز شده‌ی آن است. در نهایت، از میان مصادیق چهارگانه فوق حکم بقای آثار زوجیت نسبت به معتده رجعیه، منطبق با حکومت دانسته نمی‌شود؛ اما در سه مورد دیگر شرایط جریان حکومت وجود دارد که در عین حال در مورد قاعده لاضرر به رغم مسلّم بودن حکومت قاعده بر احکام اولیه، به دلیل عدم امکان تحدید شرایط اعمال آن در منع زوج از طلاق، باید قائل به عدم امکان جریان آن در این موضوع شد. | ||
| Keywords | ||
| حکومت; صیغه طلاق; زوجیت حکمی; لاضرر; لاحرج; طلاق مریض | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
ابن ادریس حلّى، محمد بن منصور بن احمد (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
اشتهاردى، على پناه (1417ق). مدارک العروه. تهران: دار الأسوه للطباعه و النشر.
انصارى، مرتضى بن محمدامین (1419ق). فرائد الاُصول. قم: مجمع الفکر الإسلامی.
بجنوردی، حسن (1377). القواعد الفقهیه. قم: نشر الهادی.
بهرامی احمدی، حمید (1393). ضمان قهری ـ مسئولیت مدنی. تهران: دانشگاه امام صادق (علیهالسلام).
تبریزى، موسى بن جعفر (1369). أوثق الوسائل فی شرح الرسائل. قم: نجفی.
تبریزى، میرزا جواد (1387). دروس فی مسائل علم الأصول. قم: دار الصدیقه الشهیده.
جوادی آملی، عبدالله (1396). درس خارج فقه. پایگاه اینترنتی مدرسه فقاهت.
حاجی ده آبادی، احمد (1385). مطلقه رجعیه؛ زوجه حقیقی یا زوجه حکمی؟. فقه و حقوق. شماره 8، صص. 61-88.
حر عاملى، محمد بن حسن (1409ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام).
خمینى، روح‌الله (1418ق). تنقیح الأصول. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمت‌الله‌علیه).
خمینى، روح‌اللّه (بیتا). تحریر الوسیله. قم: مؤسسه مطبوعات دار العلم.
خمینى، مصطفی (1418ق). تحریرات فی الأصول، قم: بیجا.
خویی، ابوالقاسم (1422ق). مصباح الأصول. قم: موسسة إحیاء آثار السید الخوئی.
خویى، محمدتقی (بیتا). مبانى العروه الوثقى (کتاب النکاح). تقریرات درس آیت‌الله خویى (قدس سره). مدرسه دارالعلم.
ذبیحی، عاطفه (1399). امکان صدور حکم بطلان دعوای طلاق شوهر در محاکم خانواده. فصلنامه رأی: مطالعات آرای قضایی. (32)، صص. 79-97.
رفاهی فرد، محمود (1397). تلخیص درس خارج فقه استاد سید محمد جواد شبیری سال 1397. پایگاه اینترنتی مرکز فقهی امام محمدباقر (علیهالسلام).
سبحانى تبریزى، جعفر (1424ق). إرشاد العقول الى مباحث الأصول. قم: مؤسسه امام صادق (علیهالسلام).
شبیری، سید محمدجواد (1397). درس خارج فقه. پایگاه اینترنتی مدرسه فقاهت.
شبیرى زنجانى، موسى (1419ق). کتاب نکاح. قم: مؤسسه پژوهشى راى‌پرداز.
شهید ثانی، زین‌الدین بن محمد (1413ق). مسالک الأفهام الی تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسه المعارف الإسلامیه.
شهیدی، محمدتقی (1397). درس خارج اصول فقه. پایگاه اینترنتی مدرسه فقاهت.
شهیدی پور، محمدتقی (1397). درس خارج اصول فقه. تقریر مهدی منصوری. پایگاه اینترنتی مدرسه فقهی امام محمدباقر (علیهالسلام).
شیرازى، على (1328). تعلیقه على فرائد الأصول. بی‌نا: بیجا.
صاحب جواهر، محمدحسن (بیتا). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
صانعی، یوسف (1384). وجوب طلاق خلع بر مرد، استفتائات قضائی؛ ج2(حقوق مدنی). تهران: نشرمیزان.
صدر، محمدباقر (1408ق). بحوث فی شرح العروة الوثقى. قم: مجمع الشهید آیت‌الله الصدر العلمی.
صدر، محمدباقر (1417ق). بحوث فی علم الأصول. تقریرات محمود هاشمى شاهرودى، قم: مؤسسه دائرۀ‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام).
صفایی، حسین و امامی، اسدالله (1394). مختصر حقوق خانواده. تهران: نشر میزان.
طباطبایى حکیم، محسن (1416ق). مستمسک العروة‌الوثقى. قم: مؤسسه دار التفسیر.
طوسی، محمد بن حسن (1407ق). الخلاف. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طوسى، محمد بن حسن (1387). المبسوط فی فقه الإمامیه. تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه.
عاملی کرکی، علی (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام).
عاملى فیاض، حسین (1428ق). شرح الحلقة الثالثة. بیروت: شرکه المصطفی لاحیاء التراث.
عراقى، ضیاءالدین (1417ق). نهایه الأفکار. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
علامه حلّى، حسن بن یوسف (1413ق). قواعد الأحکام فی معرفه الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
علامه حلّى، حسن بن یوسف (1413ق). مختلف الشیعه فی أحکام الشریعه. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
علامه حلّى، حسن بن یوسف (بیتا). تذکرة‌الفقهاء. قم: مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام).
غروى، میرزا على (1417ق). التنقیح فى شرح العروۀ الوثقى (کتاب الطهاره). تقریرات درس آیت‌الله خویى. قم: منشورات مدرسه دارالعلم.
فاضل لنکرانی، محمدجواد (1388). درس خارج فقه. پایگاه اینترنتی مدرسه فقاهت.
فاضل موحدى لنکرانى، محمد (1421ق). تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله (الطلاق، المواریث). قم: مرکز فقهى ائمه اطهار (علیهم‌السلام).
فاضل هندى، محمد بن حسن (1416ق). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
محقق حلّى، جعفر بن حسن (1408ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
مخلصی، عباس (1373). نوآوری هاى شیخ انصارى در دانش اصول. مجله فقه. (1)، صص. 75-108.
مظفر، محمدرضا (1375). أصول الفقه. قم: اسماعیلیان.
نائینى، محمدحسین (1352). أجود التقریرات. قم: مطعبه العرفان.
نائینى، محمدحسین (1376). فوائد الاُصول. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
هدایت نیا، فرجالله (1395). نشوز زوجین در فقه و نظام حقوقی ایران. تهران: انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی.
هوشیار، علیرضا و هوشیار، محمدرضا (1399). تأملی فقهی در ماده 944 قانون مدنی ایران (ارث زوجه از زوج در بیماری منجر به فوت). جستارهای فقهی و اصولی. (21)، صص. 135-162.
http://fazellankarani.com
https://www.eshia.ir
https://www.m-feqhi.ir
https://fa.mfeb.ir | ||
|
Statistics Article View: 488 PDF Download: 346 |
||