News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,509,442 |
| PDF Download | 4,506,998 |
بررسی فقهی انتشار رمزارز نفت‌پایه توسط جمهوری اسلامی ایران | ||
| مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
| Volume 14, Issue 1 - Serial Number 27, July 1400, Pages 1-37 PDF (774.58 K) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ies.2022.239237.1865 | ||
| Authors | ||
| احمد نوروزی* 1; احمد شعبانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری مدیریت قراردادهای بین‌المللی نفت‌و‌گاز، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق ()، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق ()، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 15 November 2020, Revise Date: 21 November 2021, Accept Date: 05 April 2021 | ||
| Abstract | ||
| ظهور فناوری‌های نوین الگوهای حاکمیتی، مناسبات میان موجودیت‌های اقتصادی را به‌نحوی دستخوش تغییر ساخته است که به این سبب، تردیدی جدی در کارامدی الگوهای سنتی در مجامع علمی به‌وجود آمده است. تقارن زمانی رشد جهانی این قبیل فناوری‌ها از‌جمله فناوری رمزارزها، با محدودیت‌های پیشِ‌روی جمهوری اسلامی ایران در صحنه بین‌الملل زمینه‌ساز شکل‌گیری این پیش‌فرض شد که رمزارزها می‌توانند در جایگاه ابزاری کارامد جهت تأمین مالی پروژه‌های بخش بالادستی صنایع نفت‌و‌گاز به‌عنوان یکی از بخش‌های راهبردی کشور به ایفای نقش بپردازد. با قبول این فرض که در حال حاضر این مهم تنها از مجرای انتشار رمزارز نفت‌پایه توسط جمهوری اسلامی ایران محقق خواهد گشت، ضرورت بررسی‌های فقهی مقتضی بیش از پیش نمایان می‌گردد. بر همین اساس تحقیق پیش‌ِرو که از نوع تحقیقات کاربردی است، ضمن بهره‌گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی ابعاد فقهی متناسب با موضوع رمزارز نفت‌پایه جمهوری اسلامی ایران پرداخته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که از میان انواع رمزارز‌های قابل‌انتشار، تنها توکن‌های تأمین مالی مشارکت مبتنی بر نفت تولیدی به‌دلیل احراز شرایط صحت عقد، عدم اکل مال به باطل، عدم وجود ربا، عدم وجود غرر و عدم وجود ضرر، منطبق با موازین شرعی می‌باشد. | ||
| Keywords | ||
| زنجیره‌بلوکی; رمزارز; تأمین مالی; رمزارز نفت‌پایه; بررسی فقهی. طبقه‌بندی JEL: Q40; F30 | ||
| References | ||
|
آی‌بی‌ام (2019)، حرکت به‌سوی اقتصاد توکن‌محور: امکان دیجیتالی کردن دارایی‌های واقعی، راه پرداخت، انتشارات ققنوس.
امانی، مسعود و اسماعیلی، محسن (1391)، «مطالعه تطبیقی مالکیت نفت‌و‌گاز در نظام‌های ملی و حقوقی بین‌الملل»، مجله نامه مفید، شماره 91، تابستان، صص 3-26.
ایرانپور، فرهاد (1386)، «انواع قراردادهای نفتی: تحول قراردادهای نفتی از قراردادهای معاوضی به‌سوی قراردادهای مشارکتی»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 38، شماره 2، صص 25-38.
برامکی یزدی، حجت‌اله و منظور، داود (1395)، «بررسی و تحلیل فقهی قراردادهای توسعه میدان‌های نفت‌و‌گاز»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی اقتصاد اسلامی، سال شانزدهم، شماره 62، تابستان، صص 139-165.
پرندک، زهرا (1395)، تحلیل حقوقی تبدیل به اوراق بهادار کردن دارایی‌ها در بانکداری اسلامی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی.
حیدری‌پور، احسان و باقری، صباح (1394)، «بررسی قراردادهای خدماتی نفت‌و‌گاز (مطالعه موردی ایران و ونزوئلا)، ماهنامه علمی ـ ترویجی اکتشاف و تولید نفت‌و‌گاز، شماره 127.
رضائی صدرآبادی، محسن (1399)، تبیین اقتصادی ماهیت پول‌های مجازی و تحلیل آن از منظر اقتصاد اسلامی، رساله دکتری، دانشگاه امام صادق (7)، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد.
زارع سریزدی، مهدی (1397)، «ارز دیجیتال پترو به‌صورت رسمی برای فروش عرضه شد»، پایگاه اطلاع‌رسانی ارزهای دیجیتال، زومیت، پیوند: http://cryptohexa.com/external/zoomit/12313
شیروی، عبدالحسین (1393)، حقوق نفت‌و‌گاز، تهران: میزان.
صلواتیان، محمد‌امین و حسینی دولت‌آبادی، سیدمهدی (1398)، چالش‌های تأمین مالی بنگاه‌ها از طریق انتشار صکوک (اوراق مالی اسلامی)، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره گزارش 16622.
صیادی، محمد و برکشلی، فریدون (1391)، اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت تحریم‌های بین‌المللی بر بخش انرژی ایران، معاونت پژوهش‌های اقتصادی مرکز تحقیقات استراتژیک، شماره 155 .
طیّب، علیرضا (1390)، کتاب مرجع امنیت انرژی، مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر ایران.
عامری، فیصل و شیرمردی دزکی، محمدرضا (1393)، «قراردادهای امتیازی جدید و منافع کشورهای تولید‌کننده نفت: تحلیلی بر مالکیت نفت، نظارت و مدیریت دولت میزبان و رژیم مالی قرارداد»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال دوم، شماره 6، صص 64-108.
عبادی، جعفر (1392)، اقتصاد اطلاعات، انتشارات دانشگاه تهران.
عیوضلو، حسین؛ رضائی صدرآبادی، محسن و نوری، جواد (1399)، تحلیل فقهی ـ حقوقی مبادله ارزهای قابل استخراج در اقتصاد اسلامی، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، شماره 77، صص 183-210.
فاضل لنکرانی، محمدجواد (1383)، قواعد فقهیه، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار.
کهن‌هوش‌نژاد، روح‌اله و ابراهیمی، سید نصرالله (1395)، «چالش‌های قانونی استفاده از قراردادهای مشارکت در تولید در صنعت نفت‌و‌گاز ایران»، فصلنامه راهبرد، شماره 79، صص137-156.
کهن‌هوش‌نژاد، روح‌اله؛ منظور، داود و امانی، مسعود (1397)، «تحلیل مقایسه‌ای رژیم مالی قراردادهای بیع متقابل و قرارداد نفتی ایران»، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره 85، صص 189-218.
کهن‌هوش‌نژاد، روح‌اله و مهدوی، اصغر‌آقا (1397)، «تبیین اصول فقهی حاکم بر قراردادهای سرمایه‌گذاری در صنعت بالادستی نفت‌و‌گاز ایران»، فصلنامه علمی ـ ترویجی اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره بیست و دوم، بهار 1397، صص 95-114.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1397)، «فناوری دفاتر کل توزیع شده فراتر از فناوری زنجیره بلوکی، دفتر مطالعات ارتباطات و فناوری‌های نوین معاونت پژوهش‌های زیربنایی و امور تولیدی»، شماره مسلسل 15920.
مصطفوی، محمدکاظم (1417)، القواعد مائه قاعده فقهیه معنی و مدرکا و موردا، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
منظور، داود و کهن‌هوش‌نژاد، روح‌اله (1396)، «دورنمای جهانی انرژی: بررسی تطبیقی از پیش‌بینی‌ها»، نشریه انرژی ایران، دوره 20، شماره4، صص133-152.
موحد، سجا‌د (1398)، امکان‌سنجی اقتصادی ـ فقهی انتشار صکوک بدون سررسید در ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق (7).
موسوی خمینی، سید روح‌اله (1410)، المکاسب‌المحرمه، ج3، تهران: مؤسسه اسماعیلیان.
موسویان، سیدعباس (1391)، «اوراق سلف ابزاری برای تأمین مالی پروژه‌های بالادستی صنعت نفت»، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، سال دهم، شماره 39.
نوروزی احمد (1398)، تحلیل مقایسه‌ای کارکرد بورس انرژی ایران و تجربه‌های موفق جهانی و ارائه راهکار در خصوص بهبود عملکرد بورس انرژی ایران در راستای تحقق بند 13 سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق (7)،
نوروزی احمد و منظور داوود (۱۳۹۸)، «کاربردهای فناوری بلاکچین در کسب‌و‌کارهای صنعت انرژی: فرصت‌ها و چالش‌ها، نشریه انرژی ایران، دوره ۲۲، شماره 2، صص۲۳-۵۸.
یارمحمدی، رضا؛ خوانساری، رسول و ملیحی، سید محمدحسن (1396)، دستنامه صکوک: راهنمایی برای ساختاردهی صکوک، پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
یعقوبی، حسین (1396)، بلاکچین و کاربردهای آن در بانک و پرداخت، هفتمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت.
Al-Bashir, Muhammad, Muhammad al-Amine. (2012), Gl and Islamic Securitization Market; Netherlands: Brill Publications.
Amani, Masoud; Esmaeili, Mohsen. (2012), Comparative study of oil and gas ownership in national and international legal systems; Mofid publication, pp 3-26 (In Persian)
Ameri, Feysal; Shirmardi dazki, Mohammadreza (2013). New Concession Agreements and the Interests of Oil-Producing Countries: An Analysis of Oil Ownership, Host Government Supervision and Management, and Contract Financial Regime, private law studies, No 2, pp 64- 108.
Andoni, Merlinda; Robu, Valentin; Flynn, David; Abram, Simone; Geach, Dale; Jenkins, David; McCallum, Peter; Peacock, Andrew (2019), Blockchain technology in the energy sector: A systematic review of challenges and opportunities, Renewable and Sustainable Energy Reviews 100, 143–174.
Ayvazlu, Hussein; Rezaei Sadrabadi, Mohsen and Nouri, Javad (2019), Jurisprudential-Legal Analysis of Exchangeable Currencies in Islamic Economics, Islamic Economics Quarterly, No. 77, pp. 183-210 (In Persian)
Back A, Corallo M, Dashjr L, Friedenbach M, Maxwell G, Miller A, et al (2014), Enabling blockchain innovations with pegged sidechains, " URL: http://www. opensciencereview. com/papers/123/enablingblockchain-innovations-with-pegged-sidechains 72.
Baliga A (2017), Understanding blockchain consensus models, Persistent 4: 1-14.
Baramaki Yazdi; Hojattolah, Manzour, davoud (2016). Jurisprudential study and analysis of oil and gas field development contracts, Islamic studies press, No 62, pp239-165 (In Persian)
Bitshares (2017), Delegated proof of stake, " URL: https://github.com/ BitShares/ bitshares_toolkit/wiki/Delegated-Proof-of-Stake.
Buntinx JP (2017), What is Proof of Elapsed Time, " URL: https://themerkle.com/ what-is-proof-of-elapsed-time.
Castor A (2017), A (short) guide to blockchain consensus protocols, " URL: https://www.coindesk.com/short-guide-blockchain-consensus-protocols.
Coase (1937), The nature of the firm. Economica, Volume 4, Issue 16 .
Cryptorials (2017), Delegated proof of stake, " URL: https://avc.com/2016/11/proof-of-stake/.
Dahl, Carol (2015), International Energy Market Understanding pricing, policies and profits, PennWell Corp, 978-0878147991.
Dal Canto D. Enel (2017), Blockchain: which use cases in the energy industry, CIRED, Glasgow, Round table discussion.
Deisy, Buitrago (2017), Enter the 'petro': Venezuela to launch oil-backed cryptocurrency, Thomson Reuters, URL: https://de.reuters.com/article/us-venezuela-economy/enter-the-petro-venezuela-to-launch-oil-backed-cryptocurrency-idUSKBN1DX0SQ
Deloitte (2017), Deloitte blockchain survey: Blockchain reaching beyond financial services. URL: https://www2.deloitte.com/us/en/pages/about-deloitte/articles/ press-releases/ deloitte- survey-blockchain-reaches-beyond-financial-services-with-some-industries-moving-faster.html.
Diffie W, Hellman M (2016), New directions in cryptography. IEEE Trans Inf Theory; 22(6):644–54.
Donnerer, David; Lacassagne, Sylvie (2018), BLOCKCHAINS AND ENERGY TRANSITION. Energy Cities, " URL: https://energy-cities.eu/wp-content/uploads/2019/01/energy-cities-blockchain-study_2018_en.pdf
Ebadi, Jafar (2013), Information Economics, University of Tehran Press(In Persian)
Engerati (2017), Blockchain Europe: Utilities pilot peer-to-peer energy trading, " URL: https://www.engerati.com/smart-infrastructure/blockchain-europe-utilities-pilot-peer-to-peer-energy-trading/
Ernst & Young (2017), Overview of blockchain for energy and commodity trading, " URL: https://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/ey-overview-of-blockchain- for-energy-and- commodity-trading/%24FILE/ey-overview-of-blockchain-for-energy-and-commodity-trading.pdf
Ethereum Wiki (2017), Proof of stake FAQ, " URL: https://eth.wiki/proof-of-stake-faqs
Eurelectric (2017), Eurelectric launches expert discussion platform on blockchain, " URL: https://www.eurelectric.org/news/eurelectric-launches-expert-discussion-platform-on-blockchain#:~:text=EURELECTRIC%20has%20launched%20an%20expert,game%20changer%20for%20the%20industry.
Eyal I, Sirer EG (2016), Majority is not enough: Bitcoin mining is vulnerable, Communications of the ACM Vol. 61, No. 7.
Fazel Lankarani, Mohammad Javad (2004), Rules of Jurisprudence, Qom(In Persian)
Fred R. David (2017), Strategic Management: Concepts and Cases, 11th edition, Prentice Hall, New York,
Grewal-Carr V, Marshall S (2017), Blockchain enigma paradox opportunity, " URL: https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/uk/Documents/Innovation/deloitte-uk-blockchain-full-report.pdf
Hertig A (2017), Intel is winning over blockchain critics by reimagining Bitcoins DNA, " URL: https://www.coindesk.com/intel-winning-blockchain-critics-reimagining-bitcoins-dna
Heydari Pour, Ehsan; Bagheri, Sabah (2015). Investigation of Oil and Gas Service Contracts (Case Study of Iran and Venezuela), oil exploration and production press, no 127 (In Persian)
IBM (2019), Move towards a token-based economy: The ability to digitize real assets, way to pay institution, Kuknus publication.
Indigo Advisory Group (2017), Blockchain in energy and utilities use cases, vendor activity, market analysis, " URL: https://www.indigoadvisorygroup.com/ blockchain
IPRC (2015). Distributed General Office Technology Beyond Blockchain Technology, Office of Communication Studies and New Technologies, Deputy of Infrastructure Research and Production Affairs, no 15920.
Iranpour, Farhad (2007), Types of oil contracts: The transformation of oil contracts, Law press, No2, pp25-38 (In Persian)
Jaradat M, Jarrah M, Bousselham A, Jararweh Y, Al-Ayyoub M (2015), The internet of energy: smart sensor networks and big data management for smart grid. Procedia Comput Sci, 56:592–7.
Kohanhooshnejad, Ruhollah; Ebrahimi, Seyed Nasrollah (2016), Legal Challenges of Using Partnership Contracts in Iran's Oil and Gas Industry, Rahbord Quarterly, No. 79, pp. 137-156 (In Persian)
Kohanhooshnejad, Ruhollah; Mahdavi, Asghar Agha (2017), Explaining the jurisprudential principles governing investment contracts in the upstream oil and gas industry of Iran, Scientific-Extension Quarterly of Islamic Economics and Banking, No. 22, pp. 95-114 (In Persian) Kohanhooshnejad, Ruhollah; Manzoor, Davood; Amani, Masoud (2015), Comparative Analysis of the Financial Regime of Mutual Sales Contracts and Iran's Oil Contract, Quarterly Journal of Economic Research and Policy, No. 85, pp. 189-218 (In Persian).
Konashevych O (2017), Advantages and current issues of blockchain use in microgrids, Pukhov Institute for Modeling in Energy Engineering of NAS of Ukraine 93-103.
Lamport L, Shostak R, Pease M (2017), The Byzantine Generals problem. ACM T Progr Lang Sys (TOPLAS), 4(3):382–401.
Manzoor, Davood and Kohanhooshnejad, Ruhollah (2017), Global Energy Perspective: A Comparative Study of Predictions, Iranian Energy Journal, Volume 20, No 4, pp. 133-152 (In Persian)
Mattila J (2017), The blockchain phenomenon-the disruptive potential of distributed consensus architectures, No. 38. ETLA working papers
Mattila J, Seppala T, Naucler C, Stahl R, Tikkanen M, Badenlid A (2017), Industrial blockchain platforms: An exercise in use case development in the energy industry, ETLA Working Papers 43, The Research Institute of the Finnish Economy.
Mengelkamp E, Garttner J, Rock K, Kessler S, Orsini L, Weinhardt C (2018), Designing microgrid energy markets A case study: the Brooklyn Microgrid. Appl Energy 210:870–80.
Mousavian, Seyed Abbas (2012), Instrument Bonds for Financing Upstream Oil Industry Projects, Islamic Economics Quarterly, Tenth Year, No. 39 (In Persian)
Movahed, Sajjad (2018), Economic-jurisprudential feasibility study of issuing sukuk in Iran, Master Thesis, Faculty of Islamic Studies and Economics, Imam Sadiq University (In Persian) Muftic S (2017), Overview and analysis of the concept and applications of virtual currencies, " URL: https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/ JRC105207/ lbna28386enn.pdf
Mustafa MA, Cleemput S, Abidin A (2016), A local electricity trading market: Security analysis. In: Proceedings of the IEEE PES Innov Smart Grid Technol Conference Europe, IEEE, 1–6 (In Persian)
Mylrea M. Gourisetti SNG (2017), Blockchain for smart grid resilience: Exchanging distributed energy at speed, scale and security. In: Proceedings of the Resilience Week (RWS), IEEE, 2017, pp. 18–23.
Norouzi Ahmad (2018), A comparative analysis of the function of iran's energy exchange and the successful emperical global examples and the proposal of a solution concerning the improvement of iran's energy exchange performance towards fulfilling the 13th clause of resistance economics' general policies, Master Thesis, Faculty of Islamic Studies and Economics, Imam Sadiq (as) University (In Persian).
Norouzi Ahmad; Manzoor Davood (2019), Blockchain technology applications in the energy sector: A review of challenges and opportunities, Iranian Journal of Energy, Volume 22, No 2, pp. 23-58 (In Persian)
Parandak, Zahra (2016). Legal analysis about securitization of asset in Islamic banking, master thesis, Kharazmi University (In Persian).
PWC Global Gower & Utilities (2017), Blockchain - an opportunity for energy producers and consumers.
Rezaei sadr abadi, Mohsen (2020). Economic analysis of the nature of virtual money and its analysis from the perspective of Islamic economics, Ph.D thesis, Imam Sadiq (as) university, faculty of Islamic studies and economics (In Persian)
Salavatian, Mohammad Amin; hoseini, Dowlat abadi (2018). Challenges of financing companies through the issuance of sukuk (Islamic financial securities), Research Center of the Islamic Consultative Assembly, IPRC, no 16622 (In Persian)
Sayadi, Mohammad; Berkshali, Fereydoun (2011). Short-term and long-term effects of international sanctions on Iran's energy sector, economic studies, no 155 (In Persian)
Shiravi, Abdolhosein (2014). Oil and Gas Law, Mizan publications.
Stojkoska BLR, Trivodaliev KV (2017), A review of Internet of Things for smart home: challenges and solutions. J Clean Prod, 140:1454–64 (In Persian)
Tayeb, Alireza (2010). Energy security, Abrar moaser Iran press.
Yaghoubi, Hossein (2017), Blockchain and its applications in banking and payment, the seventh annual conference on electronic banking and payment systems (In Persian)
Yarmohammadi, Reza; Khansari, Rasoul; Malihi, Seyed Mohammad Hassan (2017), Sukuk handbook: A Guide to Structuring Sukuk, Monetary and Banking Research Institute of the Central Bank of the Islamic Republic of Iran (In Persian)
Zare’saryazdi, Mahdi (2018). Petro digital currency was officially released for sale, Zoomit press, available at: http://cryptohexa.com/external/zoomit/12313
Zheng Z, Xie S, H.-Dai N, Wang H (2018), Blockchain challenges and opportunities: A survey, ETLA Working Papers 43.
| ||
|
Statistics Article View: 604 PDF Download: 516 |
||