News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,498,659 |
| PDF Download | 4,503,568 |
شاخصه های اخلاق اجتماعی در رسانه با تمرکز بر نظریه تکافل اجتماعی | ||
| پژوهشنامه فقه اجتماعی | ||
| Article 11, Volume 10, Issue 1 - Serial Number 19, December 1400, Pages 87-108 PDF (8.3 M) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/irj.2021.76046 | ||
| Authors | ||
| محمدرضا آرام* 1; احمدعلی قانع2 | ||
| 1دانشجوی دکتری، علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ و پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 13 September 2020, Revise Date: 03 December 2020, Accept Date: 29 December 2020 | ||
| Abstract | ||
| یکی از حوزه‌های نوظهوری که به شدّت نیازمند شاخصه سازی است، حوزه اخلاق رسانه است. رسانه در دوران کنونی بر تمام ساحت‌های زندگی انسان (تفکرات، احساسات و اعمال) سایه افکنده است و روابط چهارگانه انسان با خود، خدا، طبیعت و دیگر انسان‌ها را دستخوش تحول قرار داده است. یکی از مهم‌ترین حوزه‌های ملموسی که رسانه قدرت تحول در آن را دارد، حوزه روابط انسان با دیگر انسان‌هاست که اخلاق اجتماعی را شکل می‌دهد. در این پژوهش به‌جای استفاده صرف از روش‌های آماری در شاخصه سازی، بر روش خبرگانی در تولید شاخصه‌های اخلاق اجتماعی در رسانه تأکید شده است. همچنین رویکردی که بر اساس آن شاخصه‌های اخلاق اجتماعی در رسانه احصاء می‌شود، رویکرد جمع‌آوری شاخص‌های موجود نیست؛ بلکه نویسنده به دنبال ساخت شاخص‌های مطلوب رسانه اخلاقی، در حوزه اخلاق اجتماعی است. برای تبیین و تحلیل شاخصه‌های مطلوب رسانه اخلاقی در حوزه اجتماعی، از نظریه تکافل اجتماعی استفاده شده است. نهادهای موضوع تکافل (همچون خانواده، خویشاوندان، همسایه، دوستان و برادران دینی) در چارچوب روابط غیر بازاری یا اخلاقی، با تأمین تمام نیازها و حل همه مشکلات افراد جامعه، نقش مهمی در استقرار و تقویت جامعه اخلاقی ایفا می‌کنند. حال رسانه طراز انقلاب اسلامی، به مدد اتکا به نظریه تکافل اجتماعی، می‌تواند نقش مهمی در شکل‌دهی به شاخصه‌های رسانه اخلاقی در حوزه اجتماعی ایفا کند. لذا با استفاده از آیات و روایات وارده حول نهادهای موضوع تکافل، می‌توانیم به بایسته‌های اشاعه اخلاق اجتماعی در رسانه پی ببریم. مهم‌ترین بایسته در این حوزه عبارت است از نفی فردگرایی و ترویج فرهنگ تعاون و همیاری در بستر نهادهای موضوع تکافل. خانواده گرایی، خویشاوند محوری، حُسن هم‌جواری و همسایگی، دوستی و ترابط میان مؤمنان در جامعه اسلامی و بایدها و نبایدهای هر یک از آن‌ها، از جمله شاخصه‌هایی هستند که رسانه‌ها به میزان تقرّب به آن‌ها، می‌توانند مروّج و مقوّم اخلاق اجتماعی در جامعه باشند. | ||
| Keywords | ||
| اخلاق اجتماعی; اسلام; انقلاب اسلامی; تکافل اجتماعی; رسانه | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
ابن بابویه، محمد بن علی (1402ق). مصادقة الإخوان. الکاظمیة: مکتبة الإمام صاحب الزمان العامة.
ادگار، اندرو؛ و سج‌ویک، پیتر (1387). مفاهیم بنیادی نظریه فرهنگی (مهران مهاجر و محمد نبوی، مترجمان). تهران: آگه.
آقا جمال خوانسارى، محمد بن حسین (1366). شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحکم و درر الکلم. تهران: دانشگاه تهران.
برقی، احمد بن محمد بن خالد (1371ق). المحاسن. قم: دارالکتب الإسلامیة.
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1410ق). غرر الحکم و درر الکلم. قم: دارالکتب الإسلامیة.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. قم: موسسة آل البیت علیهمالسلام.
خامنه ای، سید علی (1383، 11 آذر). بیانات در دیدار مسئولان سازمان صدا و سیما. https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3262
خانی، حسین (1391). نظریه کارکردگرایی (فونکسیونالیسم). اطلاعات سیاسی - اقتصادی، 290، 146-153.
دیلینی، تیم (1387). نظریه‌های کلاسیک جامعه‌شناسی (بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، مترجمان). تهران: نی.
سباعی، مصطفی (1998م). التکافل الإجتماعی فی الإسلام. ریاض: دارالورّاق للنشر و التوزیع.
صدر، محمّدباقر (1424ق). اقتصادنا. قم: مرکز الأبحاث والدراسات التخصّصیّة للشهید الصدر.
قطب، سید (بی‌تا). العدالة الإجتماعیة فی الإسلام. قاهره: دار الشروق.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
لوین، اندرو (1380). طرح و نقد نظریه لیبرال دموکراسی (سعید زیباکلام، مترجم). تهران: سمت.
مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى (1404ق). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1403ق). بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مصطفوى، حسن (1430ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. بیروت: دار الکتب العلمیة.
مکارم شیرازی، ناصر (1371). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
یوسف زاده، حسن و همکاران (1391). شاخص‌های ارتباطات اجتماعی در جامعه اسلامی. تهران: مرکز بررسی‌های راهبردی ریاست جمهوری. | ||
|
Statistics Article View: 424 PDF Download: 401 |
||