News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,498,791 |
| PDF Download | 4,503,612 |
بررسی پژوهشهای انجام‌شده مرتبط با سند تحول بنیادین آموزشوپرورش ایران: یک مطالعۀ فراترکیب | ||
| علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
| Article 1, Volume 10, Issue 19, July 1401, Pages 5-47 PDF (850.18 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/esi.2022.242347.1509 | ||
| Authors | ||
| لیلا بختیاری1; مرضیه دهقانی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه امام صادق (ع)، پردیس خواهران، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه روش‌ها و برنامه‌های آموزشی و درسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 14 December 2021, Revise Date: 12 February 2022, Accept Date: 13 February 2022 | ||
| Abstract | ||
| هدف از پژوهش حاضر، بررسی پژوهشهای کیفی مرتبط با سند تحول بنیادین آموزشوپرورش است که طی سال‌های 1389 تا 1399 انجام شده‌اند تا از این رهگذر، علاوه‌بر توصیف وضعیت پراکندگی موضوعی این تحقیق‌ها، دربارۀ امکانات سیاستی و اجرایی حاصل از یافته‌های پژوهش‌ها کسب اطلاع شود. بدین منظور، از روش فراترکیب هفت‌مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو (2007) استفاده کرده‌ایم که در آن، ازمیان جامعه‌ای با 2283 منبع، پس‌از طی‌کردن مراحل غربالگری، 35 پژوهش را انتخاب و طی فرایند تحلیل مضمون، نقدهای وارد بر فرایند اجرا و نیز محتوای سند درکنار پیشنهادها و راهکارهای اصلاح آنها را درقالب دوازده مضمون فراگیر شناسایی کرده‌ایم. یافته‌های حاصل از این فراترکیب نشان می‌دهد ازجمله مهمترین نقدهای وارد بر فرایند اجرای سند، موارد ذیل را می‌توان برشمرد: وجودنداشتن اجماع نظری و صراحت عملی میان نهادها و بازیگران، شتابزدگی و بی‌برنامگی، صورت‌نگرفتن تفهیم و مشارکت درمیان ذی‌نفعان، و ضعف در فرایند ارزیابی. شاخصترین نقدهای وارد بر محتوای سند نیز عبارت‌اند از: ابهام‌داشتن و شفاف‌نبودن مفاهیم، التقاط روششناختی، ضعف و تعارضات نظری در مفاهیم و مبانی، و کم‌توجهی به تنوع فردی و فرهنگی. براساس یافته‌های پژوهش، پیشنهادهایی را برای اصلاح وضع موجود در دو بخش اجرایی و محتوایی می‌توان مطرح کرد که مهمترین آنها عبارت‌اند از: تنظیم نقشۀ راه؛ جلب مشارکت همگانی و فراقُوهای با زمینه‌سازی قانونی، علمی، نهادی و نگرشی درراستای حکمرانی اجتماعی؛ اصلاح فرایندهای نظام مدیریت منابع انسانی در آموزشوپرورش؛ اصلاح کلیت متن سند؛ روش‌شناسی تدوین و مفاهیم و مبانی نظری آن. در بررسی توصیفی وضعیت پراکندگی موضوعی پژوهش‌ها، یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بیش‌از نیمی از مطالعات صورت‌گرفته به‌نوعی با زیرنظامهای مطرح در سند تحول، مرتبط بوده‌اند و در نیم دیگر، با رویکردهای درونمتنی یا برونمتنی، مفاهیم متعددی در سند مطالعه شده و تنها در تعدادی محدود از تحقیقات، بررسی و نقد اجرای سند صورت گرفته است. | ||
| Keywords | ||
| سند تحول بنیادین; آموزشوپرورش; فراترکیب; نقد اجرایی; نقد محتوایی | ||
| References | ||
|
اخلاقی، آزیتا؛ صالح صدق‌پور، بهرام؛ و نویداَدهم، مهدی (1399). آینده‌پژوهی اجرای اهداف سند تحول بنیادین آموزشوپرورش در افق ۱۴۰۴. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، ۳۴، ۵۶-۸۰. اکبری، معصومه (1393). بررسی تربیت دینی با توجه به اسناد تحول در آموزشوپرورش. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران. ایزدپناه، امین (1396). گفت‌وگومندی و چندصدایی در تعلیم‌وتربیت رسمی ایران. (رسالۀ دکتری). دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. برادران حقیر، مریم؛ و نیریپور، زهرا سادات (1398). مدرسۀ صالح، کانون تحقق حیات طیبه با تأکید بر جامعۀ محلی. علوم تربیتی ازدیدگاه اسلام، 12، 25-46. بصیرتی برزکی. زهرا (1395). مطالعۀ تطبیقی اهداف اقتصادی- حرفه‌ای سند تحول بنیادین نظام تعلیم‌وتربیت ایران و نظام آموزشی ژاپن (MEXT) در مقطع ابتدایی و راهکارهای اجرایی آن. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران. بنیادی، حجت‌الله؛ فانی، علی‌اصغر؛ و سیدجوادین، سید رضا (1397). طراحی و تبیین الگوی شایستگی مدیران مدارس برمبنای سند تحول بنیادین آموزشوپرورش و دیگر اسناد بالادستی. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 7(2)، 113-144. بی‌طرفان، فاطمه سادات؛ سجودی، مرجان؛ و دهقانی، مرضیه (1399). بررسی موانع اجرایی سند تحول بنیادین آموزشوپرورش براساس مدل فولن: موردکاوی ساحت تربیت زیبایی‌شناختی و هنری. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 67، ۹۰-۱۱۰. پله، امیر (1394). تبیین فلسفۀ تربیت چندفرهنگی برای نظام تربیتی ایران و تحلیل و ارزیابی سیاست‌های تربیتی موجود برمبنای آن. (رسالۀ دکتری). دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. تقوی‌نسب، سیده نجمه؛ و کریمی، محمدحسن (1397). نگاهی تطبیقی به مضامین تعلیم‌وتربیت آینده‌گرا و مؤلفه‌های سند تحول بنیادین آموزشوپرورش جمهوری اسلامی ایران. اسلام و پژوهشهای تربیتی، 19، 85-98. ثباتی، محمدرضا (1396). بررسی مبانی فلسفی تربیت معنوی در سند تحول بنیادین آموزشوپرورش جمهوری اسلامی ایران. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. حاجی‌بابایی، حمیدرضا (1391). ویژگی‌های مدرسه‌ای که دوست دارم با توجه به سند تحول بنیادین در آموزشوپرورش. نوآوریهای آموزشی، 42، 51-74. حاجی‌لو مهدی‌پور، نسرین (1393). فلسفۀ تربیت بدنی در اسناد تحول بنیادین نظام تربیت رسمی عمومی و رهگیری آن در برنامۀ درسی تربیت بدنی دورۀ ابتدایی. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. خطیبی، مهسا (1394). فلسفۀ تربیت فنی و حرفه‌ای ازمنظر قرآن و روایات ائمۀ اطهار- علیهم السلام- و تحلیل محتوای سند تحول بنیادین و برنامۀ درسی ملی براساس آن. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران. دهقانی، مرضیه؛ سلیمانی درهباغی، فاطمه؛ و فرجی، محدثه (1396). مطالعۀ مؤلفه‌های سرمایۀ اجتماعی اسلامی در سند تحول بنیادین آموزشوپرورش. علوم تربیتی ازدیدگاه اسلام، 5(9)، 5-36. دیزوی، صفا (1393). تحلیل مبانی فلسفی سند تحول بنیادین نظام آموزشوپرورش ایران. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه پیام نور، واحد تهران جنوب، تهران، ایران. رجایی، ملیحه (1399). تبیین تربیت مبتنی‌بر گفت‌وگو با رویکرد اسلامی و نقد و بررسی ساحت تربیت اجتماعی و سیاسی در مبانی نظری سند تحول بنیادین برمبنای آن. (رسالۀ دکتری). دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. رحیمی، طاهره (1395). بررسی نگرش والدین دانش‌آموزان متوسطۀ اول نسبت‌به سند تحول بنیادین آموزشوپرورش. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران. صفار حیدری، حجت؛ و حسین‌نژاد، رزا (1393). رویکردهای عدالت آموزشی: نگاهی به جایگاه عدالت آموزشی در سند تحول بنیادین نظام آموزشوپرورش ایران. پژوهشنامۀ مبانی تعلیم‌وتربیت، 4(1)، 49-72. عباسی، منصوره؛ ماهروزاده، طیبه؛ سجادی، سید مهدی؛ و عدلی، فریبا (1398). تبیین فلسفی رویکرد سند تحول بنیادین آموزشوپرورش به دانش و نقد دلالت‌های آن در تعلیم‌وتربیت. اندیشه‌های نوین تربیتی، 15(4)، 7-34. عظیمی، محمد (1399). بررسی و تدوین شاخص‌های ارزیابی عملکرد نظام آموزشوپرورش در اجرای سند تحول بنیادین. پویش در آموزش علوم انسانی دانشگاه فرهنگیان، 5(19)، 83-100. عقدایی، مرضیه (1394). تحلیل رویکرد اسناد رسمی نظام آموزشوپرورش به جهانی‌شدن و واکاوی جایگاه آموزش برای شهروندی جهانی در این اسناد. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران. فرزی، شهناز (1397). بررسی جایگاه تربیت هنری در سند تحول بنیادین آموزشوپرورش. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. فرمهینی، الهام (1397). شناسایی درک مدیران مدارس از مفهوم «حیات طیبه» در سند تحول بنیادین آموزشوپرورش و سازوکارهای تحقق آن در مدارس ابتدایی شهر تهران. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران. فرمهینی فراهانی، محسن؛ حسینایی، فاطمه؛ و احمدآبادی آرانی، نجمه (1398). بررسی جایگاه حیات طیبه در سند تحول بنیادین و تبیین راهکارهای تحقق آن در آموزشوپرورش. پژوهش در مسائل تعلیم‌وتربیت اسلامی، 42، 79-104. قجری، ناصر؛ مزیدی، محمد؛ و شمشیری، بابک (1399). واکاوی و فهم اهمّ چالشها و موانع عملیِ پیشِ‌رو در تحقق سند تحول بنیادین با تمرکز بر زیرنظامهای اصلی آن. پژوهشهای برنامۀ درسی، 10(1)، ۱-۳۳. قوی‌دست، اردشیر (1397). تحلیل مؤلفه‌های تربیت شهروندی در اسناد تحولی آموزشوپرورش و مقایسۀ آن با مؤلفه‌های تربیت شهروندی دموکراتیک در دیدگاه پراگماتیسم. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. کریمی، محمدحسن؛ مرزوقی، رحمت‌الله؛ محمدی، مهدی؛ مزیدی، محمد؛ و تقوی‌نسب، سیده نجمه (1399). بررسی الزامات تعلیم‌وتربیت ازمنظر رویکرد آینده‌گرایی با توجه به اسناد توسعۀ جمهوری اسلامی ایران. تعلیم‌وتربیت، 36(3)، 9-28. محمدی، طالب؛ حسنی، رفیق؛ و محمدی، مجید (1398). مدل بومی ارتقای آگاهی و نگرش معلمان استان کردستان نسبت‌به سند تحول بنیادین آموزشوپرورش. تدریس‌پژوهی، 7(3)، 243-264. محمودی، سیروس (1399). بررسی جایگاه هویت دینی و انقلابی در سند تحول بنیادین آموزشوپرورش. پژوهش در مسائل تعلیم‌وتربیت اسلامی، 47، 159-182. مرادی، مصطفی؛ و باقری نوع‌پرست، خسرو (1399). تحلیل و نقد مفهوم «هویت» در اسناد تحول بنیادین آموزشوپرورش جمهوری اسلامی ایران. پژوهشنامۀ مبانی تعلیم‌وتربیت، 10(1)، ۱۳۶-۱۵۶. مرزوقی، رحمت‌الله؛ عقیلی، رضا؛ و مهروَرز، محبوبه (1395). تحلیل و نقد نظری و روششناختی اسناد تحول بنیادین آموزشوپرورش جمهوری اسلامی ایران. پژوهشنامۀ مبانی تعلیم‌وتربیت، 2، 21-40. مظاهری، حسن؛ موسی‌پور، نعمت‌الله؛ و ناطقی، فائزه (1396). نقش خانواده در برنامۀ درسی شایستگی‌محور دورۀ ابتدایی ازمنظر اسناد تحول بنیادین آموزشوپرورش. خانواده و پژوهش، 34، 7-32. نجفی، ابراهیم؛ و احمدی، حسین (1391). اهمیت، نقش و کارکرد خانواده ازدیدگاه اسلام و بررسی جایگاه آن در سند تحول بنیادین آموزشوپرورش. خانواده و پژوهش، 14، 7-30. نویداَدهم، مهدی (1391). الزامات مدیریتی تحول بنیادین در آموزشوپرورش. راهبرد فرهنگ، 17 و 18، 295-324. نویداَدهم، مهدی؛ و راغب، فاطمه (1399). طراحی مدل اجرای سند تحول بنیادین آموزشوپرورش. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 10(1)، 67-84. نویدپور، فاطمه (1396). شناسایی موانع اجرایی سند تحول بنیادین آموزشوپرورش ایران برمبنای روش‌شناسی کیو. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. هدایتی، فرشته؛ و خوارزمی، رحمت‌الله (1395). آسیب‌شناسی اجرای برنامه‌های سند تحول براساس مبانی مدیریت تحول سازمانی. راهبرد توسعه، 45، 240-259. همتیفر، مجتبی؛ و آهنچیان، محمدرضا (1392). ارائۀ الگوی ارزیابی سازواری نظریۀ ترکیبی در فلسفۀ تعلیم‌وتربیت: بررسی موردی سازواری «فلسفۀ تربیت جمهوری اسلامی ایران» در سند ملی تحول بنیادین آموزشوپرورش. پژوهشنامۀ مبانی تعلیم‌وتربیت، 3(2)، 25-48. یداللهی، انور؛ یاوری، اسدالله؛ و زارعی، محمدحسین (1398). بررسی تطبیقی رویکرد سند ۲۰۳۰ و سند تحول بنیادین در آموزشوپرورش ایران به عدالت آموزشی جنسیتی. پژوهش حقوق عمومی، 65، 169-196. Beck, C. T. (2002). Mothering Multiples: A Meta-Synthesis of Qualitative Research. MCN: The American Journal of Maternal/Child Nursing, 27(4), 214-221. DOI: 10.1097/00005721-200207000-00004. Sandelowski, M.; and Barroso, J. (2007). Handbook for Synthesizing Qualitative Research. New York: Springer. Zimmer, L. (2006). Qualitative Meta-Synthesis: A Question of Dialoguing with Texts. Journal of Advanced Nursing, 53(3), 311-318. | ||
|
Statistics Article View: 914 PDF Download: 601 |
||