News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,848 |
| PDF Download | 4,499,265 |
تحلیل خاستگاه شکل‌گیری نهادهای اجتماعی با تکیه بر نظریۀ انگاره‌های عمومی در فلسفۀ فارابی | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Article 4, Volume 25, Issue 66, December 1400, Pages 77-98 PDF (521.38 K) | ||
| Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ap.2021.241716.1553 | ||
| Authors | ||
| علی اکبر ناسخیان1; محمد حسین وفائیان* 2 | ||
| 1دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 03 September 2021, Revise Date: 03 December 2021, Accept Date: 19 December 2021 | ||
| Abstract | ||
| نهاد به‌مثابۀ واقعیتی اجتماعی و عامل انسجام‌بخشِ کنش‌های مشترک میان افراد جامعه، علاوهبر آنکه تاکنون، موضوع بررسی‌های جامعه‌شناختی و اقتصادی واقع شده، در تحلیل‌های هستی‌شناسانه ازسوی برخی فیلسوفان معاصر نیز موردنظر بوده است. فارابی به‌مثابۀ اندیشمندی که برای امر اجتماعی و جامعه در تحلیل‌های فلسفی خود، اهمیت فراوان قائل بوده، فیلسوفی است که با عرضۀ نظریۀ خاص خویش درحوزۀ انگاره‌های عمومی توانسته در خوانشی دوباره، مبانی و بسترهایی را برای بحث درخصوص تحلیل هستی‌شناسانۀ نهاد و پاسخ‌گویی به پرسش مطرح‌شده دربارۀ چرایی اشتراک کنش‌های مردم جامعه به‌دست دهد. در این پژوهش کوشیده‌ایم با واکاوی نظریۀ انگاره‌های عمومی فارابی و لوازم آن و همچنین بررسی مفهوم «نهاد» به مثابۀ واقعیتی اجتماعی، نسبت میان این دو مقوله را تبیین کنیم. طبق دیدگاه فارابی، نهادها همان انگاره‌های عمومی‌ای هستند که نیازهای طبیعی یا معقولات قدسی را توسط صورت‌های محسوس محاکات می‌کنند و آن‌ها را مقدمه‌ای برای رفتار قرار می‌دهند و به‌تبع آن، اعتباریاتی جدید را به‌وجود می‌آورند. | ||
| Keywords | ||
| فارابی; هستی‌شناسی واقعیت اجتماعی; نهاد اجتماعی; انگارۀ عمومی | ||
| References | ||
|
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1404ق). الشفاء: الإلهیات (بخش نفس). قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی.
اولیایی، منصوره (1389). واقعیت اجتماعی و اعتباریات ازدیدگاه علامه طباطبایی و جان سرل. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
بیزرمن، ماکس اچ.؛ و دون، ای. مور (1396). مدیران و چالش‌های تصمیم‌گیری. تهران: نشر کرگدن.
پارسانیا، حمید (1391). جهان‌های اجتماعی. قم: نشر کتاب فردا.
پمپین، میشل (1388). دانش مالی رفتاری. تهران: نشر کیهان.
داوری اردکانی، رضا (1382). فارابی، فیلسوف فرهنگ. تهران: نشر ساقی.
ریزوندی، محمدامیر؛ سحابی، بهرام؛ مؤمنی، فرشاد؛ و یاوری، کاظم (1394). کاوشی در تعریف نهاد: ارزیابی رویکردهای متأخر بدیل در تعریف نهاد. برنامه‌ریزی بودجه، (131)، 185-210.
سیدی فرد، علی (1395). هستی‌شناسی اجتماعی: درآمدی بر یک نظریۀ نو. تهران، نشر سدید.
شاکرین، فاطمه (1387). وجودشناسی جامعه. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، قم، ایران.
صدرا، علی‌رضا (1382). روش‌شناسی فارابی در علم مدنی. علوم سیاسی، (22)، 97-134.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1981). الأسفار الأربعة. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (بی‌تا). حاشیه بر الهیات شفاء. قم: نشر بیدار.
طباطبایی، سید محمدحسین (1382). اصول فلسفه و روش رئالیسم (جلد 2) (مرتضی مطهری، شارح). تهران: صدرا.
طباطبایى، سید محمدحسین (1394). نهایة الحکمـة (غلام‌رضـا فیاضـی، مصحح و تعلیقه‌نویس). تهران: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
فارابی، ابونصر (1371). سیاست مدنیه (سید جعفر سجادی، مترجم و حاشیه‌نویس). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
فارابی، ابونصر (1374). آراء اهل المدینة الفاضلة و مضاداتها. بیروت: مکتبة الهلال.
فارابی، ابونصر (1375). السیاسة المدنیة. بیروت: مکتبة الهلال.
فارابی، ابونصر (1381). احصاء العلوم (چاپ 3). تهران: علمی و فرهنگی.
فارابی، ابونصر (1384). تحصیل السعادة (علی‌اکبر جابری مقدّم، مترجم). قم: دار الهدی.
فارابی، ابونصر (1405ق). فصول منتزعة (فوزی نجار، محقق و مصحح). تهران: المکتبة الزهراء (ع).
فارابی، ابونصر (1408ق). المنطقیات للفارابی (محمدتقی دانش‌پژوه، محقق). قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی.
فخر رازی، محمد بن عمر (1411ق). المباحث المشرقیة فى علم الإلهیات و الطبیعیات. قم: نشر بیدار.
فرامرز قراملکی، احد؛ و ناسخیان، علی‌اکبر (1397). قدرت انگاره (ویراست 2). قم: نشر مجنون.
لوپز، خوزه؛ و اسکات، جان (1385). ساخت اجتماعی (حسین قاضیان، مترجم). تهران: نشر نی.
مفتونی، نادیا (1389). فارابی: خیال و خلاقیت هنری. تهران: سورۀ مهر.
مفتونی، نادیا (1390). اخلاق هنر ازنگاه فارابی. تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
مفتونی، نادیا؛ و فرامرز قراملکی، احد (1386). جایگاه خیال در نظام فلسفی فارابی. مقالات و بررسی‌ها، 40 (83)، 97-112.
موحدی، نرگس؛ اخلاقی، مرضیه؛ اسماعیلی، زهره؛ و پارسا، علی‌رضا (1398). جایگاه قوۀ خیال در صدور افعال و نتایج تربیتی آن با تأکید بر مبانی نفس‌شناسی صدرالمتألهین. خردنامۀ صدرا، 24 (96)، 40-31.
مهاجرنیا، محسن (1386). اندیشۀ سیاسی فارابی. قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.
وفائیان، محمدحسین (1398). خیال به‌مثابۀ نفس حیوانی: بازشناسی خیال نزد صدرالمتألهین. آیین حکمت، 11 (40)، 223-246.
وفائیان، محمدحسین؛ و فرامرز قراملکی، احد (1395). تبیین جایگاه و کارکرد قوۀ خیال در صدور فعل عاقلانه. اخلاق وحیانی، (11)، 115-134.
وفائیان، محمدحسین؛ و فرامرز قراملکی، احد (1396). کارکردشناسی خیال در فرایند غایت‌اندیشی و غایت‌گزینی. حکمت معاصر، 8 (23)، 91-111.
Cr Awford, Sue; and Ostrom, Elinor (1995). A Grammar of Institutions. The American Political Science Review, 89(3), 582-600. Ge rtler, Meric (2010). Rules of the Game: The Place of Institutions in Regional Economic Change. Regional Studies, 44(1), 1-15. Judd, Charles H. (1931). The Nature of Social Institutions. Social Forces. Miller, Seumas (2012). Social Institutions. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Stanford University. North, Douglass (1990). Institutions, Institutional Change and Economic Performance. Cambridge: Cambridge University Press. Searle, John R. (2005). What Is an Institution?. Journal of Institutional Economics, Printed in the United Kingdom. Searle, John R. (1997). The Construction of Social Reality. New York: Free Press. Searle, John R. (2010). Making the Social World: The Structure of Human Civilization. Oxford: Oxford University Press. | ||
|
Statistics Article View: 302 PDF Download: 278 |
||