News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,864 |
| PDF Download | 4,499,406 |
تاریخگذاری روایات آغاز نزول وحی بر پیامبر اسلام (ص) در جوامع روایی اهل سنت | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 7, Volume 15, Issue 2 - Serial Number 30, January 1401, Pages 147-177 PDF (693.01 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/qhs.2021.240053.3196 | ||
| Authors | ||
| مرجان شیری محمدآبادی1; نصرت نیل ساز* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 29 April 2021, Revise Date: 29 July 2021, Accept Date: 27 August 2021 | ||
| Abstract | ||
| در منابع روایی اهلسنت، روایاتی دربارۀ چگونگی آغاز نزول وحی با طرق متعدد و متون مختلف آمده است. در این پژوهش با استفاده از شیوههای مختلف تاریخگذاری احادیث (یافتن در کهنترین منبع، تحلیل سندی، تحلیل سندی-متنی)، خاستگاه تاریخی و جغرافیایی و سیر تطور تدریجی این روایات تبیین میشود.علاوهبراین، یافتههای پژوهش حاکی از این است که برخی از تحریرهای این روایات که به دلایل مختلف جعلی تلقی میشوند، در ابتدا توسط عایشه یا عبیدبن عمیر و ابومیسره همدانی، در دو تحریر بسیار متفاوت قبل از سالهای 58، 63 و 68 هجری، در راستای سیاستهای زبیریان و بنیامیه جعل و در مدینه، کوفه و مکه نشر یافته است. تحریر ابومیسره به دلیل عدم شهرت وی، ارسال روایت وی و کم اهمیت بودن کارکرد آن رواج چندانی نیافت. اما تحریرهای عایشه و عبید که منشأ واحدی دارند، توسط زهری بهصورت گسترده در شام، بصره و مدینه نشر یافت. با توجه به نسبت عایشه و عبید با آلزبیر و زهری با امویان میتوان گفت مهمترین هدف این روایات به هنگام پیدایی فضیلت‌تراشی برای زبیریان، و در مرحلۀ نشر توسط زهری با ایجاد تغییراتی در متن، کاستن از شأن و عظمت پیامبر بوده است. | ||
| Keywords | ||
| روایات آغاز وحی; تحلیل محتوا; تاریخ گذاری; حلقۀ مشترک; تحلیل اسناد- متن | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
ابن ابی الحدید، عبدالحمید (بی تا)، شرح نهج البلاغه، تحقیق: محمدابوالفضل ابراهیم، بیروت: داراحیاءالکتبالعربیة.
ابن حبان، محمد (1393ق)، الثقات، حیدرآباد: مؤسسةالکتبالثقافیة.
ابن حزم، علیبناحمد (بی تا)، جمهرة انساب العرب، بیرووت: دارالکتبالعلمیة.
ابن خیاط، خلیفة (1993م)، الطبقات، بیروت: دارالفکر.
ابن عساکر، علی (1415ق)، تاریخ مدینة دمشق، تحقیق: علی شیری، بیروت: دارالفکر.
ابوالفرج اصفهانی، علیبنحسین (بی تا)، الأغانی، بیروت: دارإحیاءالتراث العربی.
اتسلندر، پیتر (1371ش)، روشهای تجربی تحقیق اجتماعی، ترجمه: بیژن کاظمزاده، تهران: انتشارات قدس.
اسفراینی، یعقوب بن اسحاق (1419ق)، مسند ابوعوانه، تحقیق: ایمنبنعارف، بیروت: دارالمعرفة.
بخاری، إسماعیلبنإبراهیم (بی تا)، تاریخ الکبیر، ترکیه: المکتبةالإسلامیة.
بلاذری، احمدبنیحیی (1959ق)، انساب الاشراف، تحقیق: محمد حمیدالله، مصر: دارالمعارف.
بیهقی، احمد (1405ق)، دلائل النبوة ومعرفة أحوال صاحب الشریعة، بیروت: دارالکتبالعلمیة.
ثعلبی، احمد (1422)، الکشف والبیان عن تفسیر القرآن، تحقیق: ابومحمدبنعاشور، بیروت: داراحیاءالتراثالعربی.
حاکم نیشابوری، محمد (بی تا)، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق: یوسف مرعشلی، بیجا: بی نا.
حیدری، اکرم/رستگار، پرویز (1397ش)، «تأثیر حکومتها و عقاید عامه مردم بر شکلگیری تدلیس در حدیث»، مطالعات قرآن و حدیث، سال یازدهم، شمارۀ دوم، پیاپی 22، ص 93-110.
خویی، ابوالقاسم (1413ق)، معجم الرجال الحدیث، قم: دار العلم..
دولابی، محمدبناحمد (1407ق)، الذریة الطاهرة النبویة، کویت: دارالسلفیة.
ذهبی، شمسالدین (1413ق)، سیر أعلام النبلاء، تحقیق: حسین الأسد، بیروت: مؤسسةالرسالة.
راون، وین (1391ش)، «سیره و قرآن»، آینه پژوهش،ترجمه: نصرت نیلساز، سال23، شمارۀ 2، ص5-21.
سالاریه، صفورا (1398)، «بررسی و نقد گزارشهای بدء الوحی با تأکید بر نقش حضرت خدیجه»، تاریخ اسلام در آینه پژوهش، سال 16، شمارۀ 1.
سیوطی، جلالالدین (1416ق)، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت: دارالفکر.
شاهپسند، الهه؛ حسینزاده جعفری، فاطمه (1400ش)، «تاریخگذاری اخبار نهی از بنای مسجد بر قبور»، مطالعات قرآن و حدیث،شمارۀ اول، سال پانزدهم، پیاپی 29، ص137-167.
شیری، مرجان؛ نیلساز، نصرت (1399ش)، «واکاوی قواعد مشترک در شیوههای نقد حدیث مسلمانان و روشهای تاریخگذاری روایات خاورشناسان»، مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، شمارۀ67، سال 26.
طالب، مهدی (1369ش)، چگونگی انجام مطالعات اجتماعی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
طبرى آملى، محمدبنجریر (1415ق)، المسترشد، قم: کوشانپور.
طبری، محمدبنجریر (بی تا)، تاریخ، بیروت: مؤسسةالأعلمیللمطبوعات.
عابدینی، ناصر (1391)، «ارزیابی سندی و متنی روایات آغاز نزول وحی»، حسنا، سال 4، شمارۀ 13.
عاملی نباطی، علی (1384ق)، الصراط المستقیم، نجف: المکتبةالحیدریة.
عاملی، جعفرمرتضی (1385ش)، الصحیح من سیرة النبی الأعظم (ص)، قم: دارالحدیث.
عسکری، مرتضی (1414ق)، أحادیث أم المؤمنین عائشة، بیروت: دار صادر.
کورانی، علی(1430ق)، جواهر التاریخ، قم: نشر وفا.
کیوی، ریمون؛ کامپنهود، لوکوان (1373ش)، روش تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه: عبدالحسین نیکگهر، تهران: فرهنگ معاصر.
مزّی، جمالالدین (1406ق)، تهذیب الکمال، تحقیق: بشارعواد معروف، بیروت: مؤسسةالرسالة.
مسعودی، علیبنحسین (1404ق)، مروج الذهب و معادن الجوهر، قم: دارالهجرة.
مقریزی، احمد (1420)، إمتاع الأسماع، بیروت: دارالکتبالعلمیة.
موتسکی، هارالد (1390)، «حدیث پژوهی در غرب: مقدمهای در باب خاستگاه و تطور حدیث»، حدیث اسلامی خاستگاه و سیر تطور، بهکوشش: مرتضی کریمینیا، قم: دارالحدیث.
موتسکی، هارالد (1394-الف)، «ارزیابی تاریخگذاری احادیث»، تاریخگذاری حدیث؛ روشها و نمونهها، بهکوشش علی آقایی، تهران: حکمت.
موتسکی، هارالد (1394-ب)، «مطالعات حدیثی بهکجا میرود؟»، تاریخگذاری حدیث؛ روشها و نمونهها، بهکوشش علی آقایی، تهران: حکمت.
نصربنمزاحم (1382ق)، وقعة الصفین، مصر: مؤسسةالعربیةالحدیثة.
نوری، حسین (1408ق)، مستدرک الوسائل، بیروت: مؤسسةآلالبیت(ع) لإحیاءالتراث.
هولستی، اُل-آر (1373ش)، تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی، ترجمه: سالارزاده، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
Motzki, Harald, (2001), ”The Collection of the Quran:A Reconsideration of Western Views in Light of Recent Methodologocal Development”, Der Islam. | ||
|
Statistics Article View: 667 PDF Download: 446 |
||