News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,809 |
| PDF Download | 4,499,200 |
تحلیل تطبیقی ـ تاریخی چگونگی مواجهه ایرانیان با فناوری‌های نوظهور در تاریخ معاصر و تأثیر آن بر نظام خط‌مشی‌گذاری کشور (موردهای مطالعه: قاجاریه و پهلوی) | ||
| نشریه «دانش سیاسی» | ||
| Article 7, Volume 17, Issue 2 - Serial Number 34, July 1400, Pages 433-464 PDF (551.36 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی (سیاست‌گذاری و حکمرانی سیاسی) | ||
| DOI: 10.30497/pkn.2021.14919.2659 | ||
| Authors | ||
| محمدرضا عطاردی1; حسین زیبنده* 2 | ||
| 1عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، تهران، جمهوری اسلامی ایران. | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته مدیریت دولتی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، جمهوری اسلامی ایران. | ||
| Receive Date: 06 April 2020, Revise Date: 23 August 2020, Accept Date: 05 September 2021 | ||
| Abstract | ||
| سیاست‌گذاری خردمندانه برای استفاده حداکثری از فرصت‌ها و به حداقل رساندن تهدیدهای حاصل از فناوری‌های نوین در کشور، نیازمند توجه به شرایط محیطی به عنوان بستر اساسی برای توسعه و فراگیری این رخدادها است. مطالعه چگونگی مواجهه تاریخی ایرانیان (حاکمیت، عامه مردم و جریان‌های اثرگذار) با فناوری‌های نوظهور مسئله‌ای است که به تبیین هر چه بهتر شرایط زمینه‌ای حاکم بر جامعه کمک نموده و درس‌آموزی‌های مغتنمی برای سیاست‌گذاری این حوزه دارد. این پژوهش با بهره‌گیری از رویکرد تطبیقی ـ تاریخی و تمرکز بر روش‌های درس‌آموزی از خط‌مشی و همچنین استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اسنادی، به دنبال آن است که چگونگی مواجهه ایرانیان با فناوری‌های جدید در دوران پهلوی و قاجار را تحلیل نماید. برای این منظور در انتهای پژوهش یافته‌های محققان در قالب سه دسته خط‌مشی‌های حاکمیت، شرایط زمینه‌ای جامعه و وضعیت بازیگران کلیدی ارائه شده است. | ||
| Keywords | ||
| واژگان کلیدی: پهلوی; ایران; تجدد; خط‌مشی‌گذاری; فناوری‌های نوین; قاجاریه | ||
| References | ||
|
اسمیت، کوین‌تی و لاریمر، کریستوفر دابلیو (1395). درآمدی بر نظریه خط‌مشی عمومی (تقابل نظری عقلانیت‌گراها و فرااثبات‌گراها)، (حسن دانایی‌فرد. مترجم). تهران: انتشارات صفار.
اکبری معلم، علی (1381). «واکنش روشنفکران ایرانى در مواجهه با فرهنگ غربى»، رواق اندیشه. 9(3). به آدرس: http://ensani.ir/fa/article/47889/ واکنش روشنفکران ایرانى در مواجهه با فرهنگ غربى.
الوانی، سیدمهدی (1392). تصمیم‌گیری و تعیین خط‌مشی دولتی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
امیری، علی‌نقی؛ دانایی‌فرد، حسن؛ زارعی متین، حسن و امامی، سیدمجتبی (1390). «فهم جوهره خط‌مشی‌های عمومی: واکاوی نظری ماهیت تقلیدپذیری خط‌مشی‌گذاران ملی»، اندیشه مدیریت راهبردی. 9(5)، 44-5.
بذرافکن، مجید (1387). نقش روشنفکران در تحولات سیاسی و اجتماعی دوره ناصرالدین‌شاه. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد منتشر نشده)، دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)، تهران، ایران.
برجعلی‌زاده، محمد؛ جعفری، علی و کردی، ناهید (1399). «نقش فناوری‌های نوین ارتباطی در جابجایی قدرت در نظام بین‌الملل»، نشریه علمی دانش سیاسی. 16(2)، 386-361.
برزگر، شبنم (1380). «اندیشه‌های توسعه و ترقی اقتصادی در عصر ناصرالدین‌شاه»، فرهنگ اندیشه. 1(1)، 242-217.
بهنام، جمشید (1375). ایرانیان و اندیشه تجدد. تهران: انتشارات فروزان.
بهنام، جمشید و جانبگلو، رامین (1382). تمدن و تجدد. تهران: نشر مرکز.
پهلوان، چنگیز (1383). ریشه‌های تجدد. تهران: نشر قطره.
پوراحمدی، حسین (1388). «دیپلماسی انرژی و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران»، نشریه علمی دانش سیاسی. 5(2)، 40-5.
جباری، محمدحسن و موثقی، سیداحمد (1387). «بررسی تطبیقی نوسازی و اصلاحات در ژاپن و ایران در دوره معاصر»، سیاست. 38(2)، 295-281.
جمعی از پژوهشگران (1384). مؤلفه‌های تجدد در ایران، (به اهتمام موسی نجفی). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
حامدی‌نژاد، آرمین و مسجدی‌زاده، نیلوفر (1396). «بررسی استراتژی‌های مبارزه و مقاومت فرهنگی گروه‌های اجتماعی فرودست در برابر سیاست‌های فرهنگی اقتدارگرایانه حکومت پهلوی: با تأکید بر مفهوم هراس اخلاقی»، مطالعات جامعه‌شناختی. 50(24)، 147-125.
حسن‌پور، آرش؛ حسن‌پور، وحید و کافی، مجید (1397). «تحلیل تطبیقی ـ تاریخی تجربه شکست پروژه نوسازی در ایران دوره پهلوی اول (مقایسه با ترکیه در دوره آتاترک با کاربست فن جبر بولی)»، جامعه‌شناسی کاربردی. 30(3)، 90-63.
حسین بر، محمدعثمان و حسنی‌فر، عبدالرسول (1396). «بررسی نقش سیاسی روحانیت در دوره رضاشاه»، علوم اجتماعی (علامه طباطبایی). 78(26)، 76-37.
حق‌شناس، علی‌محمد؛ سامعی، حسین و انتخابی، نرگس (1390). هزاره انگلیسی ـ فارسی. تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
حکمی، نسرین (1370). «نقش روشنفکران در نوسازی ژاپن»، فرهنگ. 5(9). به آدرس: http://ensani.ir/fa/article/266130/ نقش روشنفکران در نوسازی ژاپن.
خسروپناه، عبدالحسین (1394). جریان‌شناسی فکری ایران معاصر. تهران: دفتر نشر معارف.
دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه دهخدا (14ج). تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
رحمتی، رضا (1398). «مطالعه تطبیقی تأثیر جهانی شدن بر شهروندان ایرانی و سوئدی»، نشریه علمی دانش سیاسی. 15(1)، 124-103.
رشید کرشان، روح‌الله و صباغ، صمد (1397). «جامعه‌شناسی تحولات تجدد در ایران»، مطالعات جامعه‌شناسی. 11(39)، 25-7.
رهبری، مهدی (1387). «روحانیت، انقلاب مشروطه و ستیز میان سنت و تجدد»، دانش سیاسی. 4(7)، 122-95.
رهبری، مهدی (1388). «انقلاب مشروطه، تجدد و زایش نوگرایی دینی در ایران»، پژوهشنامه علوم سیاسی. 175(1)، 134-105.
سجادپور، محمدکاظم و اجتهادی، سعیده (1389). «نگرش امنیتی غرب و تهدیدات بین‌المللی پس از جنگ سرد؛ مطالعه موردی پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران»، نشریه علمی دانش سیاسی. 6(1)، 59-25.
سراج‌زاده، سیدحسین (1383). چالش‌های دین و مدرنیته: مباحثی جامعه‌شناختی در دین‌داری و سکولار شدن. تهران: طرح نو.
سلطانی‌نژاد، احمد؛ جمشیدی، محمد حسین و پوردست، زهرا (1395). «دگرگونی مفهوم قدرت در پرتو فناوری نوین اطلاعاتی و ارتباطی»، نشریه علمی دانش سیاسی. 12(1)، 98-73.
سهرابی، بابک؛ خلیلی‌جعفرآباد، احمد و رودی، امیر (1396). «کشف ویژگی‌های حوزه‌های تحقیقاتی نوظهور با استفاده از روش فراترکیب»، سیاست علم و فناوری. 9(36)، 30-15.
سوری لکی، محمدعلی و سوری، ایرج (1394). «روند نوسازی، تعارضات فرهنگی ـ مذهبی و فروپاشی حکومت پهلوی دوم»، تاریخ‌نامه انقلاب (ژرفا پژوه سابق). 3(67)، 70-49.
شاه‌آبادی، محمدمهدی؛ پور عزت، علی‌اصغر؛ دانایی‌فرد، حسن و قلی‌پور، رحمت‌الله (1393). «تحلیلی بر رویکرد تاریخی به توسعه سیستم خط‌مشی‌گذاری عمومی؛ مبانی نظری و اسلوب اجرا»، روش‌شناسی علوم انسانی. 20(81)، 109-73.
عزیزپور، فرهاد (1395). «مدرنیته و تحول کالبدی ـ فضای سکونتگاه‌های روستایی ایران»، مسکن و محیط روستا. 35(155)، 50-37.
علوی‌پور، سیدمحسن (1397). «چالش‌های اجتماعی ـ سیاسی ظهور سینما در ایران»، تحقیقات تاریخ اجتماعی. 8(15)، 131-113.
فاضلی، محمد و محمودیان، معصومه (1395). «تحول نقش دولت در صنعتی شدن: بررسی تطبیقی ـ تاریخی ایران و مالزی»، جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه. 5(7)، 145-115.
فوزی تویسرکانی، یحیی (1380). مذهب و مدرنیزاسیون در ایران. تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
فیروزآبادی، سیدابوالحسن و احمدآبادی آزادی، جواد (1399). «تحلیل پیشینه حکمرانی فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران»، نشریه علمی دانش سیاسی. 16(2)، 563-598.
کچویان، حسین (1387). تطورات گفتمان‌های هویتی ایران: ایرانی در کشاکش با تجدد و مابعد تجدد. تهران: نشر نی.
کسرایی، محمدسالار (1384). چالش سنت و مدرنیته در ایران از مشروطه تا 1320. تهران: نشر مرکز.
گودرزی، غلامرضا (1386). تجدد ناتمام روشنفکران در ایران. تهران: نشر اختران.
محمدی، محمدعلی (1389). چالش‌های اجتماعی ـ فرهنگی سنت و مدرنیته در ایران. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
مرکز بررسی اسناد تاریخی (1376). انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک. تهران: انتشارات سروش.
مرکز بررسی اسناد تاریخی (1381). جشن هنر شیراز به روایت اسناد ساواک. تهران: انتشارات مرکز بررسی اسناد تاریخی.
مریجى، شمس‌الله (1384). «پیش‌قراولان سکولاریسم در ایران»، علوم سیاسی. 8(32)، 260-245.
مصطفوی، پروین (1377). «روشنفکری و روحانیت در چالش با پدیده غرب‌زدگی»، مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی. 2(7)، 70-49.
موثقی، سید احمد (1384). «نوسازی و اصلاحات در ایران معاصر»، دانشکده حقوق و علوم سیاسی (دانشگاه تهران). (27)69، 260-225.
میرسپاسی، علی (1393). تأملی در مدرنیته ایرانی: بحثی درباره گفتمان‌های روشنفکری و سیاست مدرنیزاسیون در ایران، (جلال توکلیان، مترجم). تهران: نشر ثالث.
میلانی، عباس (1382). تجدد و تجددستیزی در ایران. تهران: اختران.
ناظمی، مسلم (1396). «بررسی پدیده فن‌هراسی و دلالت‌های سیاستی آن در ایران»، رهیافت. 68(27)، 95-75.
نظری‌زاده، فرهاد و میرشاه‌ولایتی، فرزانه (1387). «فناوری‌های نوظهور، عرصه‌ای بکر برای جهش علمی و اقتصادی (هم‌گرایی فناوری‌های نانو، زیستی، اطلاعات و علوم شناختی و تأثیرات آنها بر آینده)»، نگرش راهبردی. 9(97و98)، 26-1.
هاشمی زهی، نوروز (1386). شرایط اجتماعی و پارادایم‌های روشنفکری در آستانه دو انقلاب ایران: انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی. تهران: مؤسسه چاپ و نشر عروج.
هزاوه‌ای، سیدمرتضی (1385). «تأثیرپذیری سیاست‌های توسعه در ایران از الگوهای مسلط غربی»، دانش سیاسی. 2(4)، 200-165.
وحدت، فرزین (1382). رویارویی فکری ایران با مدرنیت، (مهدی حقیقت‌خواه، مترجم). تهران: ققنوس.
Grattan, Robert (2008). "Crafting management history", Journal of Management History. 14(2), 174-183. Hornby, Albert Sydney (2005). Oxford advanced learner's dictionary of current English (7th ed.). Oxford: Oxford University Press. Pierson, Paul (2005). "The Study of Policy Development", Journal of Policy History. 17(1), 34-51. Reuss, Martin (1988). "The Myth & Reality of Policy History", The Public Historian. 10(1), 41-49. Rotolo, Daniele; Hicks, Diana & Martin, Ben (2015). "What Is an Emerging Technology?", Research Policy. 44, 1827-1843. منابع اینترنتی
حسینی هرندی، سیدمحمدحسین (1397). «نقشآفرینی رسانه رادیو در شکلگیری نهضت امام خمینی (رحمت‌الله‌علیه)». به آدرس:
مرکز بررسی اسناد تاریخی (1398). «گذری بر انقلاب اسلامی در استان کرمان به روایت اسناد ساواک- 2»، به آدرس: https://historydocuments.ir/?page=post&id=2719#_ftn2
منیری، سیدهاشم (1396). «چهار کارکرد جعبه جادویی در ایران عصر پهلوی»، به آدرس: http://www.iichs.ir/s/4989 (تاریخ دسترسی: 07/01/1399)
منیری، سیدهاشم (1397). «نفوذ بهاییان در تلویزیون؛ از بازنمایی مدرنیته تا تبلیغ سکولاریسم»، به آدرس: http://www.iichs.ir/s/6096 (تاریخ دسترسی: 07/01/1399) | ||
|
Statistics Article View: 772 PDF Download: 633 |
||