News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,496,565 |
| PDF Download | 4,503,232 |
راهکارهای تغییر خلق از دیدگاه ابن سینا | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Article 5, Volume 25, Issue 65, January 1400, Pages 113-132 PDF (422.27 K) | ||
| Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ap.2021.241476.1543 | ||
| Authors | ||
| حانیه شرفی* 1; فاطمه سلیمانی دره باغی2 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق (ع). پردیس خواهران، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 03 June 2021, Revise Date: 26 August 2021, Accept Date: 07 September 2021 | ||
| Abstract | ||
| یکی از مباحث مهم در علم اخلاق و حکمت عملی، بررسی امکان و کیفیت تغییر خلق است. ابن سینا ازجمله حکمای قائل به تغییرپذیری خلق بوده و در آثار متعددی چگونگی این تغییر را بیان کرده است. وی ریشۀ خلقیات ناپسند را نبودِ اعتدال در قوای نفس و به ویژه قوای محرکۀ نفس حیوانی دانسته و از این روی، معتقد است تغییر خلق، تنها با تعدیل قوا و همچنین غلبۀ قوۀ عاقله محقق می شود. مقصود ابن سینا از تعدیل قوا برقراری ملکۀ توسط بین دو حد افراط و تفریط است. به اعتقاد وی این امر از دو طریق حاصل می شود: طریق اول مبتنی بر اهتمام به افعال حسنه و مواظبت بر وظایف شرعی و عبادات است که علم اخلاق، آن را تبیین می کند؛ طریق دوم بر تعدیل مزاج بنا نهاده شده که ازدیدگاه وی راهی دشوارتر است و در علم طب به آن پرداخته می شود. ابن سینا تعدیل مزاج را از دو طریق، امکانپذیر دانسته است: یکی استفاده از ادویه و اغذیۀ مصلح مزاج و دیگری تخیل مزاج معتدل. ازدیدگاه وی طریق دوم به جهت شأن نفس در تدبیر و تصرف بدن و شدت نفوذ نفس در بدن، اثری به مراتب بیشتر نسبت به طریق اول دارد. | ||
| Keywords | ||
| تغییر خلق; روح بخاری; عادت; مزاج; قوای نفس; اعتدال قوا; ابن سینا | ||
| References | ||
|
ابن رشد اندلسی (بیتا). شرح ابنرشد لأرجوزة ابنسینا. قطر: جامعة قطر.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1319). ابنسینا و تدبیر منزل (محمد نجمی زنجانی، مترجم و نگارنده). تهران: مجمع ناشر کتاب.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1326). تسع رسائل فی الحکمة و الطبیعیات. قاهره: دار العرب.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1352). معراجنامه. رشت: مطبعة عروة الوثقى.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1364). ترجمۀ رسالۀ اضحویه (حسین خدیو جم، مصحح، مقدمهنویس و تعلیقهنویس). تهران: اطلاعات.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1370). شرح رسالة الطیر (عمر بن سهلان ساوی، شارح و محقق). تهران: الزهراء.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1375). الإشارات و التنبیهات. قم: نشر البلاغة.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1379). النجاة من الغرق فی بحر الضلالات. تهران: دانشگاه تهران.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1383). رسالۀ نفس (موسی عمید، مقدمهنویس و حاشیهنویس). همدان: دانشگاه بوعلیسینا.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1386). ترجمۀ قانون در طب. تهران: مرسل.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1387). نفس شفا (محمدحسین ناییجی، شارح و مترجم). قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1388). رسالة فی الأدویة القلبیة. تهران: مؤسسۀ مطالعات تاریخ پزشکی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1404ق). الشفا (طبیعیات). قم: مرعشی نجفی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1953م). رسائل ابنسینا (2ج). استانبول: دانشکدۀ ادبیات استانبول.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1987م). الإنصاف. کویت: وکالة المطبوعات.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (2005م). القانون فی الطب. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (2007م). رسالة فی النفس و بقائها و معادها (فؤاد الاهوانی، مقدمهنویس و محقق). پاریس: دار بیلبیون.اسفراینی نیشابوری، فخرالدین (1383). شرح النجاة. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
بهشتی، احمد (1386). تجرید شرح نمط هفتم از کتاب الإشارات و التنبیهات. قم: بوستان کتاب.
پارسایی، جواد؛ و غفاری، حسین (1398). کیفیت پیدایش خلق ازدیدگاه ابنسینا، ملاصدرا و فیزیکالیسم. فصلنامۀ ذهن، 78، 175-194.
حقانی، حسین (1373). نظام اخلاقی اسلام. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
فارابی، محمد بن محمد (1371). التنبیه علی سبیل السعادة. تهران: حکمت.
فارابی، محمد بن محمد (1405ق). الجمع بین رأیی الحکیمین. تهران: مکتبة الزهراء.
فخر رازی (1384). شرح الإشارات و التنبیهات. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (1413ق). اخلاق ناصری. تهران: علمیۀ اسلامیه. | ||
|
Statistics Article View: 532 PDF Download: 343 |
||