News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,591,971 |
| PDF Download | 5,357,774 |
تحلیل روش امام صادق(علیه السلام) در عرضه روایات بر قرآن کریم | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 9, Volume 15, Issue 1 - Serial Number 29, July 1400, Pages 199-222 PDF (428.54 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/qhs.2021.240748.3273 | ||
| Authors | ||
| حامد جوکار* 1; احمد جمالی گندمانی2 | ||
| 1استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران. | ||
| 2دانش آموختۀ دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران | ||
| Receive Date: 14 April 2021, Revise Date: 16 July 2021, Accept Date: 17 August 2021 | ||
| Abstract | ||
| عرضه حدیث بر قرآن، به عنوان اصیل‌‌ترین معیار سنجش احادیث، در منابع روایی بارها تاکید شده و درباره ابعاد مختلف آن خصوصاً اعتبارسنجی این احادیث و مراد از موافقت و مخالفت با قرآن، دیدگاه‌های مختلف و متعددی مطرح شده است. اما این موضوعِ حدیثی با نگاهی بیرونی مورد تحلیل قرار گرفته و چیستی و چگونگی آن به طور مستوفی بر پایه سیره معصومان (ع)، بررسی نشده است. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی، پس از استخراج روایات عرضه شده بر قرآن توسط امام صادق (ع) و تحلیل آنها، گزارهها و ضوابط چگونگی عرضه روایات بر قرآن کریم را ارائه می‌‌نماید. بر پایه نتایج این تحقیق در سیره امام صادق (ع)، علی‌رغم امکان عرضه همه روایات بر قرآن، شرط ابتدایی عرضه حدیث بر قرآنی، تردید و شبهه در معنا و صدور حدیث است. بر اساس نمونه‌های روایی عرضه توسط امام صادق (ع)، گستره مدلول قرآن در فرایند عرضه، مدلی مرکب از حداقل یکی از نص، ظاهر، اصول، گفتمان (شبکه مفهومی آیات) و مدلول تأویلی باطنی قرآن است. منظور از اصول قرآنی، گزارهها و مفاهیم ثابت و مورد پذیرش قرآنی است که در یک یا چند آیه، به تصریح بیان شده است. تفاوت این مفهوم با روح حاکم قرآن هم عدم دخالت ذوق شخصی و سلیقه در فرایند کشف و نیز ساده بودن دستیابی به آن است. به علاوه در مورد گفتمان قرآنی، بر اساس احادیث امام صادق (ع) باید آن را مجموعه‌‌‌‌ای متشکل از آموزه‌‌های نهادینه‌‌شده قرآنی و در موضوعات مختلف دانست که با هم‌‌بستگی معنایی، مفهومی خاص را منتقل می‌کنند. | ||
| Keywords | ||
| عرضه حدیث; مدلول قرآن در عرضه; امام صادق(ع); مخالفت حدیث با قرآن; موافقت حدیث با قرآن; نقد قرآن‌محور | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
ابن بابویه، محمد بن‌علی (1357)، التوحید، تحقیق: سیدهاشم حسینی طهرانی، قم: جامعه مدرسین.
ابن بابویه، محمد بن‌علی (1379)، معانی الأخبار؛ تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
ابن بابویه، محمد بن‌علی (1385)، علل الشرایع، تحقیق: سیدمحمدصادق بحرالعلوم، نجف: منشورات المکتبة الحیدریة و مطبعها.
ابن بابویه، محمد بن‌علی (بی‌تا)، الامالی، قم: موسسه البعثه.
ابن حنبل، احمد (بی‌تا)، مسند الإمام أحمد بن‌حنبل، بیروت: دارصادر.
احمدی نورآبادی، مهدی (1393)، عرضه حدیث بر قرآن، قم: سازمان چاپ و نشر مؤسسه دارالحدیث، چاپ اول.
انصاری، مرتضی (1419)، فرائد الاصول؛ قم: مجمع الفکرالاسلامی، چاپ اول.
بستانی، قاسم (1395)، «سطوح معانی ظاهری واژگان قرآنی»، دوفصلنامه علمی‌پژوهشی مطالعات قرآن و حدیث، سال 10، پیاپی 19، صص 137-167.
جوکار، حامد (1389). چگونگی عرضه روایات بر قرآن از دیدگاه اهل‌بیت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
جوهری، أبونصر إسماعیل بن حماد (1407)، الصحاح، تحقیق احمد عبدالغفور، بیروت: دارالعلم للملایین.
حر عاملی، محمد بن‌الحسن (1414)، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، تحقیق: مؤسسه آل‌بیت لإحیا التراث، چاپ دوم، قم: مؤسسه آل‌بیت.
خزاز رازی، علی بن محمد (1401)، کفایة الأثر فی النص على الأئمة الإثنی عشر، تحقیق: عبد اللطیف حسینی کوهکمری، قم: انتشارات بیدار.
خطیب بغدادی، أحمد بن‌علی (1417)، تاریخ بغداد، تحقیق: مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیة.
خطیب بغدادی، أحمد بن‌علی (بی‌تا)، الکفایة فی علم الروایة، تحقیق: أبو عبدالله السورقی و إبراهیم حمدی المدنی، مدینه المنوره: مکتبه العلمیه.
الدارقطنی، أبوالحسن علی بن عمر (1424)، سنن الدارقطنی، تحقیق: شعیب الارنؤوط، بیروت: مؤسسة الرسالة.
دیاری بیدگلی، محمد تقی (1384)، «ضرورت عرضه و تطبیق روایات بر قرآن‌کریم»، فصلنامه معارف اسلامی، شماره 2، ص141 ـ 175.
راغب اصفهانی، حسین (1362)، المفردات فی غریب القرآن، ترجمه: محمد سید گیلانی، تهران: مرتضوی.
سلطانی، اسماعیل (1388)، «مقصود از مخالفت و موافقت حدیث با قرآن در روایات عرض»؛ مجله معرفت، شماره 136.
طباطبایی، سیّدمحمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طبرانی، سلیمان بن احمد (بی‌تا)، المعجم الکبیر، تحقیق حمدی عبد المجید، قاهره: مکتبه ابن تیمیه.
طبری، محمد بن جریر (1412ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
عبداالله زاده، علی؛ ایزدی، مهدی (1398)، «گفتاری پیرامون حوزه‌های حدیثی مغفول در تفسیر قرآن‌کریم»، دوفصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، سال 12، پیاپی24، صص239-262.
القرطبی، محمد بن‌احمد (بی‌تا)، الجامع لاحکام القرآن، تصحیح: احمد عبدالعلیم البردونی، بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
کلینی، محمد بن یعقوب (1363)، الکافی، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
کهنترابی، میثم (1392)، «آسیبشناسی عرضه حدیث بر قرآن»، فصلنامه مشکوة، شماره 121، صص29 ـ 50.
مازندرانی، محمدصالح بن احمد (1342)، شرح الکافی الاصول و الروضة، تحقیق: ابوالحسن شعرانی، تهران: المکتبة الاسلامیة للنشر و التوزیع.
متقی هندی، علاء الدین علی (1401)، کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، تحقیق: بکری حیانی و صفوه السقا، بیروت: موسسه الرساله.
مجلسی، محمدباقر (1403)، بحار الأنوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار علیهم السلام، چاپ دوم، بیروت: مؤسسه الوفاء.
مرادی، محمد (1394)، «امکانسنجی عرضه روایات تأویلی باطنی بر قرآن»، مجله علوم حدیث، شماره 77.
مسعودی، عبدالهادی (1376)، «عرضه حدیث بر امامان(ع) 1»، مجله علوم حدیث، شماره 6.
مسعودی، عبدالهادی (1377)، «عرضه حدیث بر امامان(ع) 2»، مجله علوم حدیث، شماره 9.
مشکینی، علی (1348)، اصطلاحات الاصول و معظم ابحاثها. قم: انتشارات طباطبائی.
مغربی تمیمی، نعمان بن‌محمد (1385ق)، دعائم الاسلام، تحقیق: آصف بن‌علی اصغر فیضی، القاهرة: دارالمعارف.
میرسید، سید محمدرضا؛ حاج‌اسماعیلی، محمدرضا (1395)، «بررسی تطبیقی معنای واژه‌های قرآنی در روایات امامیه و فرهنگ‌های واژگانی»، دوفصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، سال 9، پیاپی18، صص 5-32.
نصیری، علی (1390)، «بررسی روایات عرضه»، حدیث حوزه، شماره 2، صص32 ـ 69.
نوروزی، مجتبی؛ حسن نقیزاده (1389)، «مفهومشناسی مخالفت و موافقت حدیث با قرآن»، مجله علوم حدیث، شماره 55، صص37ـ 60.
هاشمی، سیّدعلی‌مطر (1430ق)، اثبات صدور الحدیث بین منهجی نقد السند و نقد المتن؛ قم: نشر ستاره.
الهیان، مجتبی؛ پوررستمی، حامد (1388). «عرضه حدیث بر قرآن»؛ فصلنامه سفینه، شماره 23. | ||
|
Statistics Article View: 792 PDF Download: 536 |
||