رضایی جوزانی, ., حاکمی, . (2016). مطالعه حق مشارکت شهروندان در قانون‌گذاری متکی بر فناوری‌های نوظهور. Islamic Political Thought, 1(2), 185-206. doi: 10.30497/hcr.2016.75781
محمد رضایی جوزانی; محمدامین حاکمی. "مطالعه حق مشارکت شهروندان در قانون‌گذاری متکی بر فناوری‌های نوظهور". Islamic Political Thought, 1, 2, 2016, 185-206. doi: 10.30497/hcr.2016.75781
رضایی جوزانی, ., حاکمی, . (2016). 'مطالعه حق مشارکت شهروندان در قانون‌گذاری متکی بر فناوری‌های نوظهور', Islamic Political Thought, 1(2), pp. 185-206. doi: 10.30497/hcr.2016.75781
رضایی جوزانی, ., حاکمی, . مطالعه حق مشارکت شهروندان در قانون‌گذاری متکی بر فناوری‌های نوظهور. Islamic Political Thought, 2016; 1(2): 185-206. doi: 10.30497/hcr.2016.75781
مطالعه حق مشارکت شهروندان در قانون‌گذاری متکی بر فناوری‌های نوظهور
1دانشجوی دوره کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران
2دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، گرایش حقوق عمومی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران.
Receive Date: 26 September 2016,
Revise Date: 07 October 2016,
Accept Date: 20 December 2016
Abstract
حقوق شهروندان مفهومی است که با حقوق سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تبیین می‌شود و مشارکت شهروندان در قانون‌گذاری از جمله این حقوق است که با توجه به مقتضیات نهاد قانون‌گذاری و جوامع، باید به آن اهتمام ورزید. حق مشارکت شهروندان در اداره امور کشور با ابتدایی‌ترین حقوق آنها تعیین می‌شود. با آنکه در قانون اساسی واژه شهروندان و حقوق شهروندی استعمال نشده است، ولی از عباراتی چون حقوق ملت، حقوق عمومی، حقوق عامه، حقوق فردی اجتماعی یاد شده است. شهروند و مشارکت دو مفهومی است که در عرصه اجتماع و قانون‌گذاری از هم جدا نمی‌شوند. لذا بومی‌سازی مشارکت شهروندان در قانون‌گذاری به عنوان یکی از حقوق سیاسی آنان، از جمله یافته‌های نوشته حاضر است که با توجه به مبانی ارزشی و سیاسی کشور تبیین شده است. سوال این پژوهش آن است که چگونه می‌توان حق شهروندان در مشارکت در قانون‌گذاری را اجرایی کرد و سازوکار آن چیست؟ مقاله حاضر با روش تحلیلی و توصیفی تهیه شه است و همچنین گردآوری اطلاعات، به روش کتابخانه‌ای بوده است. در نهایت، استفاده از فناوری‌هایی همچون قانون‌سپاری، به عنوان سازوکار اجرایی به‌کارگیری حق مشارکت در قانون‌گذاری پذیرفته شده است و کارایی آن توضیح داده شده است.
اسماعیلی، محسن و طحان نظیف، هادی (1391). «نسبت سیاست‌های کلی نظام با احکام حکومتی در حقوق اساسی ایران». پژوهشنامه حقوق اسلامی، (1) پیاپی 35، صص. 73-94.
اصلانی، علی و فتاحی زفرقندی، فیروز (1393). «مشارکت عمومی در اداره حکومت اسلامی؛ حق یا تکلیف؟». دانش حقوق عمومی، (8)، صص. 65-87.
جاوید، محمدجواد و فتاحی زفرقندی، علی (1392). «راهکارهای مشارکت مردم در اداره حکومت اسلامی». دانش حقوق عمومی، (6)، صص. 69-88.
حورعلی، مریم؛ منتظری، عباس و الیاسی، مهدی (1394). «شناسایی و اولویت‌بندی اصول مورد نیاز برای بهبود فضای نوآوری بنگاه‌های دفاعی ایران با رویکرد باز». مدیریت نوآوری، 4(2)، صص. 57-86.
دهخدا، علی‌اکبر (1373). لغتنامه. تهران: دانشگاه تهران.
راسخ، محمد (1384). «تئوری حق و حقوق بشر بین‌الملل». فطلنامه تحقیقات بین‌الملل، (41).
رستگاری، ابوالقاسم و برخورداری، علی (1388). بررسی راهکارهای توسعه مشارکت‌های مردمی کمیته امداد امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه). مجموعه مقالات همایش ملی توسعه مشارکت های مردمی
رستمی، ولی (1387). «مشارکت مردم در قانون‌گذاری جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه حقوق، 38(1)، صص. 179-204.
رنجبر، احمد (1384). «نقش لابی‌گری در فرایند قانون‌گذاری و امکان قانونمند کردن آن». مجلس و راهبرد، (49 و 50)، صص. 423-436.
ضمیری، عبدالحسین و نصیری حامد، رضا (1389). «حکمرانی مطلوب و نقش شفافیت در تحقق آن». پژوهشنامه، (52)، صص. 173-224.
طاهری، محسن و ارسطا، محمدجواد (1395). «بررسی تطبیقی مبانی اصل شفافیت از دیدگاه اسلام و نظریه حکمرانی خوب». پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، 3(3)، صص. 3-24.
طحان نظیف، هادی؛ محمدی احمدآبادی، حسین و مجتهدی، محمدحسین (1395). «تأمین حقوق شهروندی در سایه طراحی یک الگوی با ثبات تقنینی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران». مطالعات حقوق بشر اسلامی، (11)، صص. 93-112.
عبدالحسین‌زاده، محمدحسین و ثنائی، مهدی (1394). «توانمندسازی خط‌مشی‌های عمومی، با رویکرد شفافیت و مشارکت». نخستین کنفرانس ملی مدیریت دولتی ایران. تهران: دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
قاضی شریعت پناهی، سید ابوالفضل (1370). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. تهران: دانشگاه تهران.
قاضی شریعت پناهی، سید ابوالفضل (1392). بایسته‌های حقوق اساسی. تهران: میزان.
کعبی، عباس و فتاحی زفرقندی، علی (1395). «سیاست‌های کلی نظام؛ راهکار ارتقای نظام قانون‌گذاری در جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه دانش حقوق عمومی، 5(15)، صص. 99-122.
مدهوشی، مهرداد و کوه‌کن موخر، امیر (1391). «تبیین نقش استراتژی برون سپاری بر بهره‌وری سازمان». پژوهشنامه مدیریت اجرایی، 4(7)، صص. 99-124.
مصلح، محمد (1396). «حقوق شهروندی در قوانین ایران و قوانین بین‌الملل». همایش ملی پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی، دوره 3، صص. 1-17.
مهاجرنیا، محسن (1379). «مشارکت در فلسفه سیاسى مسکویه» . علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، (8)، صص. 191-201.
نرگسیان، عباس؛ جمالی، قاسمعلی؛ هراتی، مسعود و آذری، حسین (1397). «بررسی ارتباط فساد و اعتماد در رابطه بین شفافیت و رضایت شهروندان». نشریه مدیریت دولتی، 10(2)، صص. 289-310.
والدرون، جرمی (1398). قانون‌گذاری مفاهیم، نظریه‌ها و اصول (ترجمه حسن وکیلیان). تهران: نگاه معاصر.
Aitamurto, Tanja & H. Landemore (2015). "Five design principles for crowdsourced policymaking: Assessing the case of crowdsourced off-road traffic law in Finland". Journal of Social Media for Organizations, pp. 1-19.
Aitamurto, Tanja (2012). "Crowdsourcing for Democracy: A New Era in Policy-Making". Parliament of Finland, Publication of the Committee for the Future.
Aitamurto, Tanja (2016). "Collective Intelligence in Law Reforms: When the Logic of the Crowds and the Logic of Policymaking Collide". System Sciences,hawaii, pp. 2780-2789.
Allio, Robert J. (2005). "Interview with Henry Chesbrough: innovating innovation". Strategy and Leadership, pp. 19-24.
Beth Noveck Simone (2018). "Crowdlaw: Collective Intelligence and Lawmaking". Analyse & Kritik, pp. 359-380.
Clark, Stephen D.; Michelle A. Morris & Nik Lomax (2018). "Estimating the outcome of UKs referendum on EU membership using e-petition data and machine learning algorithms". Journal of Information Technology & Politics, pp. 1-14.
Farina, Cynthia R.; Dmitry Epstein, Josiah Heidt & Mary J. Newhart (2012). "Knowledge in the People: Rethinking "Value" in Public Rulemaking Participation". Wake Forest, 1185.
Newhart, Mary J. & Joshua D. Brooks (2017). "Barriers to Participatory eRulemaking Platform Adoption: Lessons Learned from RegulationRoom". Cornell e-Rulemaking Initiative Publications, pp. 1-28.
Pedersen, Jay Gerard; David Kocsis; Abhishek Tripathi & Alvin Tarrell (2013). "Conceptual Foundations of Crowdsourcing: A Review of IS Research". 2013 46th Hawaii International Conference on System Sciences. Hawaii, pp. 579-588.
Quah, Jon S.T. (2017). "Combating Asian Corruption: Enhancing the Effectiveness of Anti-Corruption Agencies". Maryland Series in Contemporary Asian Studie, 1-83.
ج. پایگاه‌های اینترنتی
بی‌تاریخ. Find out more about e-petitions. https://www.parliament.uk/get-involved/sign-a-petition/e-petitions/
سید علی آیت‌الله خامنه‌ای (1399). پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی):
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=47396
حاکمی، محمدامین (1396). معرفی سایت Legislation Lab؛ کارگاهی برای قانون‌نویسی:
http://blog.tp4.ir/post/529
مرتب، یحیی (1396). WikiLegis، بستری برای مشارکت مردم در فرآیند قانون‌گذاری برزیل:
