دانشگاه امام صادق علیه السلام
معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه امام صادق علیه السلام
سامانه جامع رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران
پرتال نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری MSRT
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام - ISC
ISI Web of Science
Scopus Elsevier
SJR
پایگاه دوآج
پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی - SID
پایگاه مجلات تخصصی نور - Noormags
بانک اطلاعات نشریات کشور - Magiran
پرتال جامع علوم انسانی - Ensani
پایگاه مرجه دانش - Civilica
پایگاه مرجع مجلات علمی
مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری

 News

 Statistics

Number of Journals20
Number of Issues513
Number of Articles4,443
Article View8,509,425
PDF Download4,506,987
ناصری, ., داداش‌نژاد دلشاد, ., براتی, . (2021). تحلیلی بر مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و قوانین کیفری ایران. Islamic Political Thought, 22(1), 115-154. doi: 10.30497/law.2021.14756.2776
مرضیه ناصری; داود داداش‌نژاد دلشاد; مرتضی براتی. "تحلیلی بر مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و قوانین کیفری ایران". Islamic Political Thought, 22, 1, 2021, 115-154. doi: 10.30497/law.2021.14756.2776
ناصری, ., داداش‌نژاد دلشاد, ., براتی, . (2021). 'تحلیلی بر مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و قوانین کیفری ایران', Islamic Political Thought, 22(1), pp. 115-154. doi: 10.30497/law.2021.14756.2776
ناصری, ., داداش‌نژاد دلشاد, ., براتی, . تحلیلی بر مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و قوانین کیفری ایران. Islamic Political Thought, 2021; 22(1): 115-154. doi: 10.30497/law.2021.14756.2776

تحلیلی بر مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و قوانین کیفری ایران

پژوهش‌نامه حقوق اسلامی
Article 8, Volume 22, Issue 1 - Serial Number 53, February 1400, Pages 115-154    PDF (767.61 K)
Document Type: مقاله پژوهشی
DOI: 10.30497/law.2021.14756.2776
Authors
مرضیه ناصری1; داود داداش‌نژاد دلشاد* 2; مرتضی براتی3
1دانشجوی دکتری فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی دامغان، دامغان، ایران.
2استادیار دانشگاه آزاد اسلامی دامغان، دامغان، ایران
3استادیار دانشگاه آزاد اسلامی دامغان، دامغان، ایران.
Receive Date: 12 March 2021,  Revise Date: 10 May 2021,  Accept Date: 20 June 2021 
Abstract
براساس قانون مجازات اسلامی و دیدگاه حقوق‌دانان مجازات‌ها به سه دسته تقسیم می­شوند. مجازات اصلی مجازاتی است که قانون برای هر جرمی در نظر گرفته و باید در حکم دادگاه قید شود. مجازات تکمیلی که عمدتاً به صورت اختیاری است. بدین نحو که در صورت عدم کفایت مجازات اصلی مجرم را به مجازات تکمیلی محکوم می­نماید. مجازات تبعی که این مجازات‌ها به تبع مجازات اصلی درمورد مرتکب اعمال می­گردد و در دادنامه قید نمی­شود و قاضی در اعمال مجازات تبعی دخالتی ندارد و این قانون‌گذار است که در برخی موارد و محکومیت­ها قائل به اعمال مجازات تبعی می­باشد. از منظر قانون مجازات اسلامی برای اعمال مجازات تبعی علاوه بر قطعی بودن محکومیت کیفری اجرای آن نیز شرط می­باشد. به عبارت دیگر اعمال مجازات تبعی پس از اجرای مجازات اصلی در جرایم عمدی می­باشد.
مجازات تبعی برگرفته از حقوق عرفی است و در فقه جزایی اسلام و حقوق کیفری آن بابی تحت عنوان مجازات تبعی پیش­بینی نشده است. اما در کتب فقه جزا در برخی از جرایم شرعی علاوه بر مجازات اصلی به مجازات تبعی نیز پرداخته است که محرومیت از ارث و محرومیت‌های ناشی از ارتداد از جمله اهمّ مصادیق خاص مجازات تبعی درنظر گرفته شده است که مقاله مورد نظر به بررسی مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و نظام جزایی ایران می­پردازد.
Keywords
مجازات تبعی; مجازات تبعی در فقه اسلام; اصول مجازات تبعی; مفهوم ارتداد; ارتداد در فقه اسلام
References
  1. قرآن کریم
  2. نهج‌البلاغه
  3. آخوند خراسانی، محمدکاظم (1412 ق) کفایه الاصول. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  4. ابن قدامه، عبدالله ابن احمد (1364). المقنع. تهران: المیزان.
  5. ابوالحمد، عبدالحمید (1376). حقوق اداری ایران. تهران: حیدری
  6. امینی، علیرضا (1375). فقه استدلالی. قم: مؤسسه فرهنگی طه.
  7. ترمذی (1372). سنن ترمذی. تهران: امیرکبیر.
  8. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1388). ترمینولوژی حقوقی. تهران: گنج دانش.
  9. حرعاملی، محمد بن حسن (1391ق). وسائل الشیعه. بیروت: بی‌نا.
  10. خمینی، سیدروح‌الله (1363). تحریرالوسیله. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  11. خویی، سیدابوالقاسم (1362). مبانی تکمله المنهاج. قم: صدرا.
  12. راغب اصفهانی، حسین ابن محمد (1365). المفردات فی الفریب القرآن. قم: جامعه مدرسین.
  13. رهامی، محسن (1380). «ماهیت آثار و مبانی شرعی مجازات محرومیت از حقوق اجتماعی». مجله مجتمع آموزش عالی قم، سال سوم، (11).
  14. شافعی، محمد بن ادریس ( 1415ق) الام. بیروت: دارالفکر.
  15. شکوری نجفی، احمد ( 1359). بررسی تطبیقی کیفرهای تبعی و تکمیلی در حقوق ایران و فرانسه. (رساله دکترای حقوق کیفری و جرم‌شناسی)، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
  16. شهری، غلامرضا (1372). نظریات اداره حقوقی قوه قضائیه در زمینه مسائل کیفری. تهران: انتشارات روزنامه رسمی.
  17. شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (1410ق). الروضه البهیه فی شرح اللّمعه الدّمشقیّه. قم: المکبته العلمیه الاسلامیه.
  18. شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (1342). الروضه البهیّه فی شرح اللّمعه الدّمشقیّه. بیروت: دارالعلم الاسلامی.
  19. شیرازی فیروز آبادی، ابراهیم بن علی ( 1385ق). المهذب فی فقه الامام شافعی. مصر: انتشارات مصطفی البانی.
  20. صاحب جواهر، محمدحسن (1370). جواهرالکلام فی شرایع الاسلام. قم: صدرا.
  21. صادقی، میر محمد (1378). حقوق جزای اختصاصی. تهران: میزان.
  22. صانعی، پرویز (1374). حقوق جزای عمومی. تهران: گنج دانش.
  23. صبحی، صالح (1373). الاسلام و مستقبل الحضاره. بیروت، دارقتیبه
  24. صرامی، سیف‌الله (1382). احکام مرند از دیدگاه اسلام و حقوق بشر. تهران: میزان.
  25. صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1364). تهران: مجلس شورای اسلامی.
  26. طائی، یحیی (1381). التعزیر فی فقه اسلامی. قم: بوستان کتاب
  27. طوسی، محمد بن حسن (1370). المبسوط فی فقه امامیه. تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء آثار الجعفریه.
  28. طوسی، محمد بن حسن (1411ق). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی. قم: قدس.
  29. عمید زنجانی، عباسعلی ( 1386). قواعد فقه بخش حقوق عمومی. تهران: سمت و مؤسسه مطالعات و تحقیقات علوم اسلامی.
  30. عوده، عبدالقادر (1994م). تشریح الجنایی اسلامی. بیروت: مؤسسه الرساله.
  31. غروی، سید محمد (1419ق). الفقه علی المذاهب الاربعه و مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام). بیروت: دارالثقلین.
  32. غفاری، علی‌اکبر (1374). تهذیب الاحکام. قم: انتشارات صدوق.
  33. فیض، علیرضا (1362). مقارنه و تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  34. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1358 (تجدیدنظر در سال 1368).
  35. قانون اصلاح موادّی از قانون آیین دادرسی کیفری، مصوب 6/6/1361.
  36. قانون تشکیل دادگاه­های عمومی و انقلاب، مصوب 15/4/1383.
  37. قانون تشکیل دادگاه‌های کیفری یک و دو، مصوب آذرماه 1368.
  38. قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران، مصوب 1/3/1357.
  39. قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات بازدارنده)، مصوب 2/3/1375.
  40. قانون مجازات اسلامی، مصوب 7/9/1370.
  41. قانون مطبوعات، مصوب 10/5/1344.
  42. قانون مطبوعات، مصوب 28/12/1364 و طرح اصلاحی مصوب 30/1/1379.
  43. قرطبی، محمد (1378ق). الجامع الاحکام القرآن. بیروت: دارالکتاب العربی.
  44. کاتوزیان، ناصر (1374). مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران. تهران: گنج دانش.
  45. کاسانی، ابی‌بکر ( 1378ق). بدائع الصنائع فی ترتیب. بیروت: دارالکتاب عربی.
  46. کدخدایی، محمدرضا (1387). «بررسی فقهی و حقوقی قاعده التعزیر فی کل معصیه». مجله فقه اهل بیت (علیهم‌السلام)، (54).
  47. گارو، رنه (بی‌تا)، مطالعات نظری و عملی در حقوق جزا (ترجمه ضیاء‌الدین نقابت). تهران: بنگاه مطبوعاتی تهران.
  48. گرجی، ابوالقاسم (1381). مقالات حقوقی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  49. گرجی، ابوالقاسم (1370). «عدالت». فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، (27).
  50. گرجی، ابوالقاسم (1381). حدود تعزیرات و قصاص. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  51. گلدوزیان، ایرج (1380). بایسته­های حقوق جزای عمومی. تهران: نشر میزان.
  52. لایحه قانونی مطبوعات، مصوب شورای انقلاب مورخ 25/5/1358.
  53. محقق داماد، مصطفی (1375). دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی (ارتداد). تهران: بنیاد دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
  54. محقق داماد، مصطفی (1380). «چشم‌اندازی بر حدود و اجرای علنی آن». گفتمان حقوقی (مجله تخصصی الهیات و حقوق دانشگاه رضوی)، (2).
  55. مرغینانی، ابوالحسن، ابن ابوبکر ( 1435). الهدایه شرح بدایه المبتدی. پاکستان: مکتب البشری.
  56. مروارید، علی‌اصغر (1373). المصادر الفقیه. تهران: انتشارات مجد.
  57. مصاحب، غلامحسین ( 1383). دایرة‌المعارف اسلامی فارسی. تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
  58. مکارم شیرازی، ناصر (1383). تعزیر و گستره آن. قم: مدرسه امام علی ابن ابی طالب (علیه‌السلام).
  59. موسوی اردبیلی، عبدالکریم ( 1413ق). فقه الحدود و التعزیرات. قم: مکتب امیرالمؤمنین.
  60. نمری قطبی، یوسف بن عبدالله (بی‌تا). الکافی فی فقه اهل المدینه. قم: جامعه مدرسین.
  61. نوربها، رضا (1375). زمینه حقوق جزای عمومی. تهران: انتشارات کانون وکلای دادگستری.
  62. یزدی، محمد (1374). فقه القرآن. قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
 

Statistics
Article View: 585
PDF Download: 2,056


Journal management system. designed by sinaweb