News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 515 |
| Number of Articles | 4,459 |
| Article View | 8,585,904 |
| PDF Download | 4,560,840 |
ضمانت‌اجرای ترک انفاق زوجه براساس قواعد فقهی و اصل تحکیم خانواده | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| Article 8, Volume 26, Issue 74, February 1400, Pages 160-139 PDF (545.64 K) | ||
| Document Type: علمی- ترویجی | ||
| DOI: 10.30497/flj.2021.240232.1615 | ||
| Authors | ||
| انیس اسدی* 1; منیر حق خواه2 | ||
| 1دانش آموختة کارشناسی‌ارشد حقوق خانواده، دانشگاه امام صادق(ع)، پردیس خواهران. تهران. ایران | ||
| 2استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه امام صادق(ع)، پردیس خواهران. تهران. ایران | ||
| Receive Date: 28 December 2020, Revise Date: 24 January 2021, Accept Date: 10 May 2021 | ||
| Abstract | ||
| در فقه اسلامی، نفقه از تکالیف واجب زوج پس از عقد نکاح می‌باشد و انجام این تکلیف با وضع قوانین حمایت‌کننده، مورد تضمین حاکم قرار گرفته است. ضمانت‌اجرای مدنیِ عدم پرداخت نفقه توسط زوج در مقررات فعلی، عبارت است از الزام زوج به پرداخت نفقه براساس مادة 1111 قانون مدنی و اجبار زوج به طلاق براساس مادة 1129 قانون مدنی و همچنین ضمانت‌اجرای کیفریِ پرداخت نکردن نفقه براساس مادة 642 قانون مجازات اسلامی، عبارت است از حبس از سه ماه و یک روز تا پنج ماه. سؤالات اصلی این مقاله آن است که اولا،ً ضمانت‌اجراهای پیش‌بینی‌شده در قوانین ترک انفاق، مبتنی‌بر کدام‌یک از قواعد فقهی است و ثانیا،ً درخصوص ضمانت‌اجرای ترک انفاق زوجه و براساس منابع فقهی، راه‌حل مقدم بر طلاق چیست؟ در این پژوهش، با روش توصیفی ـ تحلیلی با تمسک به اصل تحکیم خانواده و با استفاده از قواعد فقهِ مرتبط، مانند قواعد «لاضرر»، «لاحرج»، «التعزیر» و «ولایت حاکم بر ممتنع»، ضمن تحلیل مبناییِ مواد قانونیِ موجود در رسیدگی به شکایتِ ترک انفاق، پیشنهادهایی درخصوص اولویت‌بندی مراحل رسیدگی ارائه شده و طلاق حاکم در جایگاه آخرین ضمانت‌اجرای ناشی از ترک انفاق زوج قرار گرفته است. | ||
| Keywords | ||
| لاضرر; لاحرج; التعزیر; الحاکم ولی الممتنع; اصل تحکیم خانواده; ترک انفاق; طلاق حاکم | ||
| References | ||
|
ـ قرآن کریم
ـ ابن ادریس حلی، محمد بن منصور بن احمد (1410 ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. ج 2. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ـ ابن براج طرابلسی، قاضی عبدالعزیز (1406 ق). المهذب (لابن البراج). ج 2. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
ـ اصفهانی، محمد بن حسن (1416 ق). کشف اللثام و الابهام عن قواعد الاحکام. ج 1. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
ـ بجنوردی، سید محمد حسن (1419 ق). القواعد الفقهیه. ج 1. قم: نشر الهادی.
ـ تبریزی، جواد بن علی (1426 ق). منهاج الصالحین. ج 2. قم: مجمع الامام المهدی.
ـ حکمت‌نیا، محمود و همکاران (1388). فلسفة حقوق خانواده. ج 2. تهران: روابط عمومی شورای فرهنگی ـ اجتماعی زنان.
ـ حکیم، سید محسن طباطبایی (1410 ق). منهاج الصالحین (المحشی للحکیم). ج 1. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
ـ حلی، حسن بن یوسف(1413ق). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام. ج 3 و 7. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ـ خویی، سید ابوالقاسم (1410 ق). منهاج الصالحین. قم: مدینه العلم.
ـ دهخدا، علی‌اکبر (1374). لغت‌نامه. ج 15. تهران: دانشگاه تهران.
ـ زندی، محمدرضا (1392). رویة قضایی دادگاه‌های تجدیدنظر استان تهران در امور خانواده. ج 2. تهران: انتشارات جنگل.
ـ سبحانی تبریزی، جعفر (1420 ق). نیل الوطر من قاعده لاضرر. ج 1. به قلم سعید سبحانی. قم: چاپ اعتماد.
ـ سبزواری، سید عبدالاعلی (بی‌تا). جامع الاحکام الشرعیه. ج 1. قم: مؤسسة المنار.
ـ شریفی درآمدی، پرویز (1389). «مقایسة وضعیت بهداشت روانی نوجوانان طلاق و یتیم محروم از مادر و عادی سنین بین 15 تا 18 سال شهر اصفهان». فصلنامة روان‌شناسی و علوم تربیتی، س 2، ش 8، صص 71 ـ 98.
ـ شکربیگی، عالیه (1385). «بررسی رابطة بین طلاق و بزهکاری فرزندان». فصلنامة جامعه‌شناسی، س 3، ش 5، صص 75 ـ 92.
ـ طباطبایی قمی، سید تقی (1426 ق). مبانی منهاج الصالحین. ج 3. قم: منشورات قلم الشرق.
ـ طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم (1414 ق). تکمله العروه الوثقی. ج 1. قم: کتابفروشی داوری.
ـ طوسی، محمد بن حسن (1387 ق). المبسوط فی فقه الامامیه. ج 6. تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه.
ـ عاملی، زین‌الدین بن علی (1382). الروضه البهیه (شرح لمعه)، ج 3. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
ـ ـــــــــــــــــــــــــــ (1413 ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام. ج 8 و ج 9. قم: مؤسسة معارف الاسلامیه.
ـ عراقی، آقا ضیاءالدین (1418 ق). قاعدة لاضرر. ج 1. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
ـ فاضل لنکرانی، محمد (1385). تفصیل الشریعه. ج 1. قم: مرکز فقهی ائمة اطهار.
ـ فراهیدی، عبدالرحمن الخلیل (1405 ق). کتاب العین. ج 5. قم، مؤسسة دارالهجره.
ـ قرشی، سید علی‌اکبر (1412 ق). قاموس قرآن. ج 7. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
ـ کاتوزیان، ناصر (1376). اعمال حقوقی. تهران: شرکت انتشار.
ـ کلینی، محمد بن یعقوب (1407 ق). الکافی. ج 5. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
ـ گلپایگانی، سید محمدرضا (1409 ق). مجمع المسائل. ج 2. قم: دارالقرآن الکریم.
ـ گیلانی، ابوالقاسم بن محمدحسن (1413 ق). جامع الشتات فی اجوبه الاستفتائات. ج 4. قم: مؤسسة کیهان.
ـ محسنی، مرتضی (1375). دورة حقوق جزای عمومی (پدیدة جنایی). ج 2. تهران: گنج دانش.
ـ محمدی ری‌شهری، محمد و پسندیده، عباس (1387). تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث. قم: مشعر.
ـ معاونت آموزش قوة قضائیه (1388). رویة قضایی ایران درارتباط با دادگاه‌های خانواده. ج 4. تهران: جنگل.
ـ مکارم شیرازی، ناصر (1411 ق). القواعد الفقهیه. ج 1. قم: مدرسة امام امیرالمؤمنین(ع).
ـ مکی العاملی، محمد بن جمال‌الدین و جبعی العاملی، زین‌الدین (1403 ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. ج 5. بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
ـ موسوی الخمینی، سید روح‌الله (1410 ق). الرسائل. ج 2. قم: مؤسسة اسماعیلیان.
ـ ـــــــــــــــــ (1385). الرسائل، رساله فی الاجتهاد و التقلید. ج 2. قم: مؤسسة اسماعیلیان.
ـ ـــــــــــــــــ (بی‌تا). تحریر الوسیله. ج 2. قم: مؤسسة مطبوعات دارالعلم.
ـ موسوی خویی، سید ابوالقاسم (1417 ق). مصباح الاصول. ج 2. قم: مکتبه الدواری.
ـ نجفی، محمدحسن (1404 ق). جواهر الکلام. ج 5 و ج 41. بیروت: دار احیاء التراث العربی. | ||
|
Statistics Article View: 375 PDF Download: 448 |
||