News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,259 |
| PDF Download | 5,345,108 |
قاعده «لکل قوم نکاح» | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| Article 14, Volume 26, Issue 74, February 1400, Pages 297-273 PDF (952.25 K) | ||
| Document Type: علمی- ترویجی | ||
| DOI: 10.30497/flj.2021.240859.1660 | ||
| Authors | ||
| رضا پورمحمدی* 1; علی پورمحمدی2 | ||
| 1استادیار گروه فقه و حقوق، پژوهشکده زن و خانواده. قم. ایران | ||
| 2دانشجو دکتری فقه و مبانی حقوق طلبه سطح چهار حوزه علمیه قم | ||
| Receive Date: 29 January 2021, Revise Date: 14 March 2021, Accept Date: 10 May 2021 | ||
| Abstract | ||
| رابطۀ «زوجیت» یکی از وضعیت‌های بسیار مهم و تأثیرگذار در هر نظام حقوقی محسوب می‌شود که حقوق و تکالیف متعددی بر آن مترتب است. اما نظام‌های حقوقی در رابطه با شرایط و موانع ازدواجِ صحیح، اتفاق نظر ندارند. این اختلاف در قوانین موجب طرح این پرسش اساسی ست: موضع حقوق اسلامی نسبت‌به ازدواج غیرمسلمانان چیست؟ آیا حقوق اسلامی صرفاً ازدواجی را صحیح قلمداد می‌کند که مطابق با موازین شرع اسلام منعقد شده است؟ درنتیجه ازدواج‌های اهل کتاب یا ازدواج‌های مطابق با قوانین نظام‌های حقوقی معاصر، باطل و بی‌اثر خواهد بود. نگارندگان در مقالة حاضر به اثبات این مدعا خواهند پرداخت که در دکترین حقوق اسلامی، ازدواج غیرمسلمانان ــ مشروط‌بر اینکه ازدواج ایشان مطابق‌با شریعت و قوانین خودشان، صحیح واقع شده باشد ــ صحیح بوده و کلیة آثار ازدواج صحیح، ازجمله برقراری رابطۀ توارث، طهارت ولد، حرمت خواستگاری از زوجۀ غیرمسلمانان و زنای محصنه قلمداد شدن زنای او، بر چنین ازدواج‌هایی مترتب خواهد شد و در این رابطه، فرقی میان ازدواج اهل کتاب یا ازدواج‌هایی که مطابق‌با نظام‌های حقوقی معاصر منعقد شده‌اند، وجود ندارد. نگارندگان ادعای خویش را ذیل قاعدة «لکل قوم نکاح» ارائه می‌کنند. مستند اصلی ایشان در اثبات این ادعا، روایات متعدد در منابع فقه شیعه، سیرة عقلا و برخی از آیات قرآن کریم است. | ||
| Keywords | ||
| ازدواج; غیرمسلمانان; طلاق; اسلام; قانون انگلستان | ||
| References | ||
|
ـ قرآن کریم
ـ آلوسی، محمود شکری (بی‌تا). بلوغ الارب فی معرفه احوال العرب. بیروت: دارالکتب العلمیه
ـ ابن اثیر، مبارک بن محمد (۱۳۶۷). النهایه فی غریب الحدیث و الأثر. قم: اسماعیلیان.
ـ ابن بابویه، محمد بن علی (1413). من لا یحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ـ ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر (۱۴۰۶ ق). المهذب. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
ـ ابن سعید، یحیی بن احمد (۱۴۰۵ ق). الجامع للشرائع. قم: مؤسسة سیدالشهدا(ع).
ـ ابن قدامه، عبدالله بن احمد (بی‌تا). المغنی. بیروت: دار الکتاب العربی.
ـ ابن منظور، محمد بن مکرم (بی‌تا). لسان العرب. بیروت: دار الفکر.
ـ ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم (بی‌تا). الکافی فی الفقه. اصفهان: کتابخانة عمومی امام امیرالمومنین علی(ع).
ـ اشتهاردی، علی‌پناه (۱۴۱۷ ق). مدارک العروه. تهران: دار الأسوه للطباعه و النشر.
ـ اصفهانی، ابوالحسن (۱۴۱۹ ق). وسیله الوصول إلی حقائق الأصول. قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
ـ اصفهانی (فاضل هندی)، محمد بن حسن. (۱۴۱۶ ق). کشف اللثام عن قواعد الأحکام. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
ـ افخمی، بهروز و خسروی، زینب (۱۳۹۶). «پدیدارشناسی ازدواج با محارم در دوره‌های ایلام باستان و هخامنشی». زن در فرهنگ و هنر، ش 3، صص 429 ـ 451.
ـ انصاری، مرتضی بن محمدامین (بی‌تا). فرائد الاُصول. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
ـ انصاری، مرتضی بن محمدامین (۱۴۱۵ ق). کتاب النکاح. قم: المؤتمر العالمی بمناسبه الذکری المئویه الثانیه لمیلاد الشیخ الأعظم الأنصاری، الأمانه العامه.
ـ بابتی، عزیزه فوال (۱۴۱۳ ق). المعجم المفصل فی النحو العربی. بیروت: دار الکتب العلمیه.
ـ بجنوردی، حسن (۱۳۷۷). القواعد الفقهیه. قم: نشر الهادی.
ـ بحرانی، هاشم بن سلیمان (۱۴۱۵ ق). البرهان فی تفسیر القرآن. قم: موسسة البعثه، مرکز الطباعه و النشر.
ـ بحرانی، یوسف بن احمد (۱۳۶۳). الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
ـ بهبهانی، علی (۱۴۰۵ ق). القواعد الکلیه مما یبتنی علیه کثیر من معضلات مسائل الفقه و الأصول. اهواز: المطبعه العلمیه.
ـ بهبهانی، محمدباقر (۱۴۱۷ ق). حاشیه مجمع الفائده و البرهان. قم: موسسه العلامه المجدد الوحید البهبهانی.
ـ تبریزی، جواد (1427 ق). صراط النجاة. قم: دار الصدیقه الشهیده.
ـ ترمانینی، عبدالاسلام (بی‌تا). الزواج عند العرب فی الجاهلیه و الاسلام. دمشق: طلاس.
ـ جوهری، اسماعیل بن حماد (۱۴۰۴ ق). الصحاح. بیروت: دار العلم للملایین.
ـ حائری اصفهانی، محمدحسین (۱۴۰۴ ق). الفصول الغرویه فی الأصول الفقهیه. قم: دار احیاء العلوم الاسلامیه.
ـ حر عاملی، محمد بن حسن (۱۴۱۶ ق). تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه. قم: موسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث.
ـ حکیم، محسن (۱۳۷۴). مستمسک العروه الوثقی. قم: دار التفسیر.
ـ حلی، حسن بن یوسف (بی‌تا). تحریر الأحکام. قم: موسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث.
ـ ـــــــــــــــــــــ (۱۳۸۸). تذکره الفقهاء. تهران: مکتبه المرتضویه.
ـ ـــــــــــــــــــــ (۱۳۸۰). تهذیب الوصول إلی علم الأصول. لندن: موسسة الامام علی(ع).
ـ ـــــــــــــــــــــ (۱۴۱۳ ق). قواعد الأحکام. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
ـ ـــــــــــــــــــــ (۱۳۷۸). منتهی المطلب فی تحقیق المذهب. مشهد مقدس: آستانه الرضویه المقدسه، مجمع البحوث الإسلامیه.
ـ ـــــــــــــــــــــ (۱۴۱۵ ق). الانتصار. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
ـ حلی، حسین. (بی‌تا). بحوث فقهیه. بی‌جا: مؤسسة المنار.
ـ حلی (محقق)، جعفر بن حسن (۱۳۶۴). المعتبر فی شرح المختصر. قم: موسسة سیدالشهدا(ع).
ـ فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۰۹ ق). العین. قم: مؤسسة انتشارات هجرت.
ـ خویی، ابوالقاسم (۱۴۱۸ ق). موسوعه الإمام الخوئی. قم: التوحید للنشر.
ـ راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۲ ق). مفردات ألفاظ القرآن. بیروت: دار الشامیه.
ـ رشتی، حبیبالله (بی‌تا). بدائع الأفکار. قم: موسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث.
ـ روحانی، محمدصادق (بی‌تا). فقه الصادق(ع). قم: مؤلف.
ـ زارعی سبزواری، عباسعلی (۱۴۳۰ ق). القواعد الفقهیه فی فقه الإمامیه. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
ـ سبحانی تبریزی، جعفر (۱۴۳۶ ق). الإیضاحات السنیة للقواعد الفقهیة. قم: مؤسسة الإمام الصادق(ع).
ـ سلار دیلمی، حمزه بن عبدالعزیز (۱۴۰۴ ق). المراسم فی الفقه الإمامی. قم: منشورات الحرمین.
ـ سند، محمد (۱۴۳۲ ق). بحوث فی القواعد الفقهیّه. بیروت: دار المتقین.
ـ سیستانی، علی (۱۴۱۵ ق). منهاج الصالحین. قم: مکتب آیه‌الله العظمی السید السیستانی.
ـ عاملی، زینالدین بن علی (۱۴۱۳ ق). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الإسلامیه.
ـ شیخ بهایی، محمد بن حسین (۱۳۸۶). جامع عباسی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ـ صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد. (۱۴۱۴ ق). المحیط فی اللغه. بیروت: عالم الکتب.
ـ صاحب جواهر، محمدحسن (۱۳۶۲). جواهر الکلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
ـ صبان، محمد بن علی (۱۴۲۵ ق) حاشیة الصبان علی شرح الأشمونی علی ألفیه ابن مالک و معه شرح الشواهد للعینی. بیروت: المکتبه العصریه.
ـ طباطبایی حکیم، محمد سعید (۱۴۱۵ ق). منهاج الصالحین. بیروت، دار الصفوه.
ـ طباطبایی، محمدحسین (۱۳۵۲). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
ـ طریحی، فخرالدین بن محمد (1416 ق) مجمع البحرین. تهران: مکتبه المرتضویه.
ـ طوسی، محمد بن حسن (۱۳۶۳). الاستبصار فیما اختلف من الأخبار. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
ـ ـــــــــــــــــــــ (۱۴۰۷ ق). الخلاف. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
ـ ـــــــــــــــــــــ (۱۳۸۷). المبسوط فی فقه الإمامیه. تهران: مکتبه المرتضویه.
ـ ـــــــــــــــــــــ (۱۴۰۰ ق). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی. بیروت: دار الکتاب العربی.
ـ عاملی (محقق کرکی)، علی بن حسین (۱۴۱۴ ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: موسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث.
ـ عتکی بزار، احمد بن عمر (بی‌تا). البحر الزخار. مدینه: مکتبه العلوم و الحکم.
ـ عراقی، ضیاءالدین (۱۴۱۷ ق). نهایه الأفکار. قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
ـ علی، جواد (۱۴۱۳ ق). المفصّل فی تاریخ العرب قبل الإسلام. بی‌جا.
ـ فاضل لنکرانی، محمدجواد (۱۳۹۱). قاعدة الزام. قم: مرکز فقهی ائمة اطهار(ع).
ـ فاضل موحدی لنکرانی، محمد (۱۴۲۷ ق). تفصیل الشریعه (الحدود). قم: مرکز فقه الأئمه الأطهار(ع).
ـ ـــــــــــــــــــــ (۱۳۸۳). القواعد الفقهیه. قم: مرکز فقه الأئمه الأطهار(ع).
ـ فروخ، عمر. (۱۹۸۴ م). تاریخ الجاهلیّه. بیروت: دار العلم للملایین.
ـ فوزی، ابراهیم (۱۹۸۳ م). احکام الاسره فی الجاهلیه و الاسلام. بیروت: دار الکلمة للنشر.
ـ فیومی، احمد بن محمد (۱۴۱۴ ق). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. قم: موسسة دار الهجره.
ـ قزوینی، علی بن اسماعیل (۱۴۲۴ ق). ینابیع الأحکام فی معرفه الحلال و الحرام. قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
ـ کتابی، احمد (۱۳۷۹). زناشویی با خویشان بسیار نزدیک در ایران باستان». مطالعات جامعه‌شناسی، ش 16، صص 167 ـ 192.
ـ کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۶۳). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
ـ محقق داماد، سید مصطفی (۱۳۹۹). قواعد فقه (بخش عمومی). تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
ـ محقق داماد، سید مصطفی و پورمحمدی، رضا و حسینی نسب، سید مصطفی (۱400). نظریة اصولی. قم: بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم).
ـ مراغی، عبدالفتاح بن علی (۱۴۱۷ ق). العناوین الفقهیه. مؤسسة آل‌البیت(ع) لاحیاء التراث. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
ـ مرتضوی لنگرودی، محمدحسن (۱۳۷۶). لب اللباب فی طهاره أهل الکتاب. قم: انصاریان.
ـ مظاهری، علی‌اکبر (۱۳۷۳). خانوادة ایرانی در دوران پیش از اسلام. تهران: قطره.
ـ مظفر، محمدرضا (۱۳۸۸). أصول الفقه. قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
ـ مفید، محمد بن محمد (۱۴۱۰). المقنعه. قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
ـ مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۰). القواعد الفقهیه. قم: مدرسة الإمام علی بن أبی‌طالب(ع).
ـ ـــــــــــــــــــــ (۱۳۸۰). کتاب النکاح. قم: مدرسة الإمام علی بن أبی‌طالب(ع).
موسوی خمینی، روح‌الله (۱۳۸۳). ترجمة تحریر الوسیله. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ـ موسوی خمینی، مصطفی (۱۳۷۶). تحریرات فی الأصول. قم: موسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
ـ موسوی عاملی، محمد بن علی (۱۴۱۱ ق). مدارک الأحکام فی شرح شرائع الإسلام. مشهد مقدس: موسسة آل‌البیت(ع) لإحیاء التراث.
ـ موسوی عاملی، محمد (۱۴۱۳ ق). نهایه المرام فی شرح مختصر شرائع الإسلام. قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
ـ نایینی، محمدحسین (بی‌تا). أجود التقریرات. قم: کتابفروشی مصطفوی.
ـ ـــــــــــــــــــــ (۱۳۷۶). فوائد الاُصول. قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
ـ نراقی، احمد. (۱۴۱۵ ق). مستند الشیعه فی أحکام الشریعه. قم: موسسة آل‌البیت(ع) لإحیاء التراث.
ـ نوری، حسین (۱۴۰۸ ق). مستدرک الوسائل. بیروت: موسسة آل‌البیت(ع) لإحیاء التراث.
ـ نووی، یحیی (بی‌تا). المجموع فی شرح المهذب. بیروت: دار الفکر.
ـ یعقوبی، احمد (بی‌تا). تاریخ الیعقوبی. بیروت: دار صادر.
Brilmayer, Lea; Goldsmith, Jack; O’Hara O’Connor, Erin; & Vázquez, Carlos. (2019). Conflict of Laws: Cases and Materials. Netherlands: Wolters Kluwer.Companion to law, Walker David, Clarendom press, Glascow, 1980.Family Law, Clarendom press, Oxford University, London, 1975.
Family Law, Statute Law, London, 1996, Chapter 3.
Goldfeder, M. (2017). Legalizing Plural Marriage: The Next Frontier in Family Law. Massachusetts: Brandeis University Press.
Legifrance, Gour, Fr, Le Service Public, de la Diffusion do Droit, (Translated in English Version), Republic France.
Oxford Law, Martin Elizabeth, British Library, 2011.
Palsson, Lennart. (1974). Marriage and Divorce in Comparative Conflict of Laws. London: Springer.
Polonsky, M. (1973). Non-Judicial Divorces by English Domiciliaries (Based on Radwan v. Radwan). The International and Comparative Law Quarterly, 22(2), 343-349. Retrieved January 27, 2021, from
Principles of French law, Bill John, Oxford University Press, 1998, London.
The English Legal System, Martin, Jacquline, Holder Education, British Library, 2010. | ||
|
Statistics Article View: 8,827 PDF Download: 1,019 |
||