
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 509 |
Number of Articles | 4,399 |
Article View | 8,255,668 |
PDF Download | 4,250,836 |
اصول و ضوابط حاکم بر نهاد مالی اسلامی | ||
تحقیقات مالی اسلامی | ||
Article 9, Volume 10, Issue 1 - Serial Number 19, August 1399, Pages 235-268 PDF (1.28 M) | ||
Document Type: علمی - پژوهشی (نهادهای مالی اسلامی) | ||
DOI: 10.30497/ifr.2021.239399.1552 | ||
Authors | ||
سیدصادق طباطبائینژاد* 1; غلامعلی معصومینیا2; سیدعبدالحمید ثابت3 | ||
1دانشآموخته دکتری اقتصاد پولی، دانشگاه عدالت، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه اقتصاد و بانکداری اسلامی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
3استادیار دانشگاه عدالت، تهران، ایران | ||
Receive Date: 10 September 2020, Revise Date: 22 April 2021, Accept Date: 22 April 2021 | ||
Abstract | ||
نهادهای مالی امروزه با ارائه خدمات گوناگون، تأثیری شگرفی بر اقتصاد داشته و فعالیتهای نوآورانه در نظام مالی جایگاه ویژه یافته است. تشریع نظاممند و شبکهای دین خاتم، ما را بر این باور استوار میسازد که نیازها و احتیاجات عصر حاضر در کنار علاج دردها و معضلات جهان مدرن در پرتوی تمسک به دستورات الهی قابل دستیابی است. نگرش اساسی نظام اقتصادی اسلام مبتنیبر این اصل است که در اقتصاد باید رعایت حال همه افراد جامعه بشود، نه اینکه عدهای با سوء استفاده از اموال مردم ثروتاندوزی نمایند. در این مقاله که براساس هدف، اکتشافی و از نظر ماهوی، توصیفی- تحلیلی است، از روششناسی کیفی و تکنیک دلفی به جهت تجزیهوتحلیل دادهها و رسیدن به اتفاق نخبگانی استفاده شده است. این پژوهش به بیان اصول و ضوابط حاکم بر فعالیتهای نهاد مالی تراز جامعه اسلامی میپردازد تا در پرتو رعایت قواعدی همچون توجه به ارزشهای معنوی، حمایت از خلق ارزشافزوده واقعی، عدم گردش ثروت در دست گروهی خاص، ایجاد منفعت برای تمامی افراد جامعه و صیانت از سرمایههای جامعه حرکت به سوی تمدن اسلامی تسریع گردد. نهاد مالی تراز نظام اسلامی باید پایبند به ضوابط و معیارهای باشد تا بتواند مزین به وصف اسلامی گردد، از اینرو پیشنهاد میشود در طراحی نظام مالی اسلامی ضمن رعایت ضوابط حاکم بر ابزارها و اسلامی نمودن آنها، بازارها و نهادهای متکفل ساماندهی آنها در چارچوب اصول و قواعد دینی باز تعریف شوند تا در پرتوی آن نظام مالی برآمده از شریعت جایگزین نسخههای با پوسته ظاهری اسلامی گردد. | ||
Keywords | ||
نهادسازی مالی; تولید ثروت; خلق ارزشافزوده واقعی; توازن بخش اعتباری و واقعی; کسب قانونی درآمد. طبقهبندی GEL: G41; G00; G63; G47; A12 | ||
References | ||
قرآن کریم.
احمدیابهری، سیدمحمدعلی (1395). نقش مقاصد شریعت در تأثیر مقتضیات زمان بر سیاست کیفری اسلام. تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
منسوب به امام على بن موسى الرضا علیهالسلام (1406ق). فقه الرضا. مشهد :مؤسسه آلالبیت علیهم السلام.
توانایانفرد، حسن (۱۳۶۱). فلسفه اقتصاد اسلام از نظر مرحوم علامه محمدحسین طباطبایی (چاپ اول). تهران: مؤسسه مطبوعاتی عطایی.
تولمی، محمدتقی؛ و حیدریخراسانی، محمدجواد (۱۳۹۸). بازخوانی نظریات شهید صدر پیرامون ربای بانکی براساس نظریه درآمد قانونی. فصلنامه پژوهشهای فقهی، 15(60)، 669-689
حائرى، سیدکاظم (1423ق). بررسى فقهى اوراق نقدى. مجله فقه اهل بیت علیهمالسلام؛ ج20-19 (نرمافزار جامع فقه اهل بیت 2).
حرعاملى، محمد بن حسن (1409ق). وسائلالشیعه (چاپ اول)، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
حکیمی، محمدرضا (1385). مبانی نظری اقتصاد اسلامی مال و حدود آن در تصور اسلامی، پژوهشهای نهجالبلاغه، شماره 17 و 18، 76-107.
حِمیَرى، عبد الله بن جعفر (1413ق). قرب الإسناد. قم:مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
راغباصفهانی (بیتا). مفردات غریب القرآن، نرمافزار المعجم 3.
رایش، رابرت (1392). پس از شوک: آینده امریکا و اقتصاد آن. (محمد نقیزاده و ریحانه فردانش، مترجمان). تهران: شرکت سهامی انتشار.
زمانزاده، حمید؛ و الحسینی، محمد صادق (1391). اقتصاد ایران در تنگنای توسعه، تهران: نشر مرکز.
دائرهالمعارف قرآن کریم (1382). مرکز فرهنگ و معارف قرآن (چاپ 3). قم: بوستان کتاب.
دادگر، یدالله (1383). تاریخ تحولات اندیشه اقتصادی. قم: دانشگاه مفید.
داودی، پرویز؛ و صمصامی، حسین (1389). اقتصاد پول و بانکداری (چاپ 2). تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
ﺳﺮآﺑﺎداﻧﯽ، ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ (1393). رﯾﺴﮏ، ﻣﻔﻬﻮم و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی آن در اﺳﻼمی. ﻣﺠﻠﻪ اﻗﺘﺼﺎدی، 14(9 و 10)، 5-14.
شعرانى، ابوالحسن (1386). پژوهشهاى قرآنى علامه شعرانى در تفاسیر مجمع البیان، روح الجنان و منهج الصادقین (چاپ 2). قم: بوستان کتاب.
صادقیشاهدانی، مهدی؛ و محسنی، حسین (1392) بایستههای نظام مالی اسلامی در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت. دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، 5(10)، 7-38. doi: 10.30497/ies.2013.1451
صالحی، مرتضی؛ و توکلی، محمدجواد (1394). تحلیل سیستمی نظام بانکی اسلامی، ماهنامه معرفت، 24(218)، 95-110.
صدر، سیدمحمدباقر (1401ق). البنک اللاربوی (چاپ هفتم). بیروت: دار التعارف.
صدر، سیدمحمدباقر (1400ق)، اقتصادنا. بیروت: دار التعارف.
صدر، سیدمحمدباقر (141۷ق). اقتصادنا (چاپ اول). قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
صدر، سیدمحمدباقر (1425ق). الاسلام یقود الحیاه (چاپ سوم). بیروت: مجمع الثقلینالعلمی.
صدر، سیدمحمدباقر (1420ق). قاعده لاضرر و لاضرار (چاپ اول). قم: دار الصادقین للطباعة و النشر.
صدر، سیدموسی (1386). رهیافتهای اقتصادی اسلام (به کوشش مهدی فرخیان). تهران: مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
صدوق، محمد بن على بن بابویه (1406ق). ثواب الأعمال و عقاب الأعمال (چاپ دوم). قم: دار الشریف الرضی للنشر.
طباطبایى، محمدحسین (۱۳۹۰). المیزان فی تفسیر القرآن (چاپ دوم). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طباطبایییزدى، سیدمحمدکاظم (1409ق). العروة الوثقى (چاپ دوم). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرسى، فضلبنحسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (چاپ سوم). تهران: ناصرخسرو.
عزتی، مرتضی (1383). تحلیل امکان استفاده از مصادیق عینی و تجربی برای پژوهش در زمینه نظام اقتصادی اسلام. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، 5(18)، 89-110.
عیوضلو، حسین؛ و کریمیریزی، مجید (1397). اصول موضوعه و راهبردهای بانکداری اسلامی در چارچوب نظام اقتصادی اسلام. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 18(71)، 5-35.
ﻏﻔﺎری، هادی (1392). ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ رﻳﺴﻚ ﻣﺎﻟﻲ از دﻳﺪﮔﺎه آﻣﻮزهﻫﺎی اﺳﻼﻣﻲ، دوﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی ﻣﺎلیه اﺳﻼﻣﻲ، 1(2)، 69-82.
فراهانیفرد، سعید (1388). صکوک سلف؛ ابزاری مناسب برای تأمین مالی و پوشش ریسک. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 9(33)، 7-32.
کرمی، محمدمهدی؛ و پورمند، محمد (نبیزاده) (1391). مبانی فقهی اقتصاد اسلامی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق). اصول الکافی (چاپ چهارم). تهران: دار الکتب الإسلامیة.
محامد، علی (1385). بررسی قاعده عدل و انصاف و آثار آن. فصلنامه پژوهشهای فلسفی –کلامی، 8(70)، 235-270. doi: 10.22091/pfk.2006.273
مجلسی، محمدباقر (١٤٠٣ق). بحار الأنوار. بیروت: مؤسسه الوفاء.
مراغى، احمدمصطفى (بیتا). تفسیر المراغى (چاپ اول). بیروت: دار الفکر.
موسویان، سیدعباس؛ و میرمعزی، سیدحسین (1377). ترسیم نظام اقتصادی اسلام براساس مکتب اقتصادی آن از دیدگاه امام خمینی(ره). فصلنامه نامه مفید، 4(14)، 185-218.
موسویان، سیدعباس؛ و توحیدی، محمد (۱۳۹۹). طراحی بازار سرمایه اسلامی در چهارچوب نظام اقتصادی اسلام (ماهیت، عناصر، روش کشف و طراحی). دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی. مقاله آماده انتشار. doi: 10.30497/ifr.2020.75437
موسویان، سیدعباس؛ و ﻋﻠﻴﺰاده اصل، ﻣﺤﻤﺪ )1394). ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ رﻳﺴﻚ و ﻏﺮر در ﺑﺎزارﻫﺎی ﻣﺎﻟﻲ اﺳﻼمی، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ اﻗﺘﺼﺎد اﺳﻼﻣﻲ، 15(59)، 65-94.
موسویان، سیدعباس؛ و خوانساری، رسول (1395). اجتهاد چندمرحلهای روش پژوهش استنباط مسائل فقه اقتصادی. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ اقتصاد اسلامی، 16(63)، 5-37.
نجارزاده، رضا (1387). شکلگیری نظامهای اقتصادی بر مبنای اخلاق اسلامی و اخلاق سرمایهداری، دوفصلنامه جستارهای اقتصادی، 5(10)، 7-37
نجفى، محمدحسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام (چاپ هفتم). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
یوسفی، احمدعلی (1387). اهداف اقتصادی حکومت اسلامی. فصلنامه حکومت اسلامی، 13(52)، 31-66.
هاشمی شاهرودی، سیدمحمود (1376). قاعده ربح ما لمیضمن، دوفصلنامه المنهاج، 3(6)، 7-44. هاشمیشاهرودی، سیدمحمود (1426ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهمالسلام (چاپ اول). قم: موسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهمالسلام.
Fisher, D (1978). Monetory Theory and the Demand for Money, Oxford: Martin Robertson. | ||
Statistics Article View: 726 PDF Download: 519 |