News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,546 |
| PDF Download | 5,345,896 |
جایگاه عقل درمناسک دینی از دیدگاه کانت | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Volume 18, Issue 2 - Serial Number 36, August 1399, Pages 141-160 PDF (785.5 K) | ||
| Document Type: پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/prr.2021.14705.1571 | ||
| Authors | ||
| طیبه جورابچی1; حسین هوشنگی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی ، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه امام صادق، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 04 March 2020, Revise Date: 22 July 2020, Accept Date: 28 July 2020 | ||
| Abstract | ||
| مسئلۀ جایگاه عقل در دین‌شناسی و نحوه و میزان معقولیت هر یک از ابعاد دین یکی از مباحث مهم در فلسفۀ دین است. از این رو صاحب‌نظران و متفکران زیادی از جمله کانت به بحث در این زمینه پرداخته‌اند. اما از آنجا که غالب دغدغه‌ها در این زمینه حول محور اعتقادات و سپس اخلاق قرار گرفته، کمتر به جایگاه عقلانی مناسک دینی توجه شده است. کانت، بر مبنای عقلانی-اخلاقی دانستن دین، مناسک دینی را عقلاً نقد و بررسی می‌کند و چون گوهر دین را اخلاق می‌داند، مناسک دینی را تا آنجا که مقدمۀ وصول به غایت دین عقلانی-اخلاقی است می‌پذیرد. همچنین در باب مناسک دینی وی معتقد است در یک دین عقلانی هیچ تکلیف خاصی نسبت به خداوند وجود ندارد و این تلقی را که با به جا آوردن اعمال و مناسکی بتوان رحمت و عنایت الهی را جلب کرد، خرافه و تعصب می‌خواند. البته اگر انسان بخواهد خضوع و خشوع خود را در برابر خداوند اظهار کند نباید اعمال و تکالیف خاصی انجام دهد، بلکه باید خلوص اخلاقی به عنوان زمینۀ عالی تمام اصول رفتار او مورد توجه قرار گیرد. با این همه، اعمال عبادی و نیایش و مناسک اگر بستری برای پرورش روح اخلاق و انجام وظایف به صرافت تکلیف باشد، مورد تایید و تأکید کانت قرار می گیرد. بنابراین نمی‌توان کانت را به طور مطلق مخالف جنبه‌های غیراخلاقی و غیرعقلانی (مناسکی و آیینی) دین دانست. | ||
| Keywords | ||
| عقل نظری; عقل عملی; دین طبیعی; دین وحیانی; مناسک دینی | ||
| References | ||
|
کاپلستون، فردریک چارلز. 1380. تاریخ فلسفه (جلد ۶): از ولف تا کانت، ترجمۀ اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگ‌مهر. تهران: علمی و فرهنگی. کانت، ایمانوئل. 1368. تعلیم و تربیت. ترجمۀ غلام‌حسین شکوهی. تهران: دانشگاه تهران. کانت، ایمانوئل. 1370. تمهیدات. ترجمۀ غلامعلی حداد عادل. تهران: نشر دانشگاهی. کانت، ایمانوئل. 1383. نقد قوه حکم. ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان. تهران: نی. کانت، ایمانوئل. 1393. درس‌های فلسفه اخلاق. ترجمۀ منوچهر صانعی دره‌بیدی. تهران: نقش و نگار. کانت، ایمانوئل. 1395-الف. دین در محدوده عقل تنها. ترجمۀ منوچهر صانعی دره‌بیدی. تهران: نقش و نگار. کانت، ایمانوئل. 1395-ب. نقد عقل محض. ترجمۀ بهروز نظری. تهران: ققنوس. کانت، ایمانوئل. 1395-ج. نقد عقل عملی. ترجمۀ انشالله رحمتی. تهران: سوفیا. کورنر، اشتفان. 1367. فلسفه کانت. ترجمۀ عزت‌الله فولادوند. تهران: خوارزمی. Cassirer, Ernst. 1981. Kant’s Life and Thoughts. Yale University Press. Kant, Immanuel. 1979. Lectures on Ethics. Translated by L. Infield. London: Methuen and Co. Kant, Immanuel. 1996. Practical Philosophy. Translated and edited by Mary J. Gregor. Cambridge University Press. Kant, Immanuel. 2001. Lectures on the Philosophical Doctrine of Religion, in Religion and Rational Theology. Cambridge University Press. Kemp Smith, Norman. 1962. A Commentary to Kant’s Critique of Pure Reason. New York: Humanity Press. Paton, H. J. 1947. Categorical Imperative: A Study in Kant Moral Philosophy. London: Hutchinson's University Library. Walsh, W. H. 1997. Kant’s Criticism of Metaphysics. The Cromwell Press. Wood, Allen. 1991. “Kant’s Deism,” in Kant’s Philosophy of Religion Reconsidered, edited by Philip J. Rossi and Micheal J. Wreen. Bloomigton: Indiana University Press. | ||
|
Statistics Article View: 1,544 PDF Download: 592 |
||