
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,392 |
Article View | 8,242,330 |
PDF Download | 4,233,994 |
رابطۀ فلسفه و دین در انسانشناسی بوئثیوس با تکیه بر رسائل کلامی و تسلای فلسفه | ||
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
Volume 18, Issue 2 - Serial Number 36, August 1399, Pages 119-140 PDF (1004.22 K) | ||
Document Type: پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/prr.2021.238770.1595 | ||
Authors | ||
سیده فاطمه نورانی خطیبانی1; مریم سالم* 2; میترا پورسینا3 | ||
1دانشآموختۀ کارشناسی ارشد، گروه حکمت و کلام، دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
2استادیار گروه حکمت و کلام دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
3دانشیار گروه حکمت و کلام، دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
Receive Date: 04 June 2020, Revise Date: 21 July 2020, Accept Date: 23 July 2020 | ||
Abstract | ||
مسئلۀ محوری در این مقاله پی بردن به رابطۀ فلسفه و دین در انسانشناسی بوئثیوس است. بدین منظور مؤلفههایی همچون خلقت، چیستی اختیار و دلیل مختار بودن انسان و غایت نهایی انسان هم در رسائل کلامی، به عنوان نمایندۀ دیدگاههای کلامی بوئثیوس، و هم در تسلای فلسفه، به عنوان نمایندۀ فلسفۀ بوئثیوس، به روش تحلیلی-توصیفی مورد بررسی قرار میگیرند. بوئثیوس در هر دو اثر قائل به دوگانهانگاری و مختار بودن انسان است و عقل داشتن انسان را دلیل بر اختیار او میداند. در خصوص خلقت انسان و قرارگیری نفس در بدن، در رسائل کلامی گزارش کتاب مقدس را میپذیرد و در تسلای فلسفه بیشتر به قرائت افلاطونی قائل است، هرچند در اینجا نیز تجسد نفوس را به فعل الهی نسبت میدهد. در تسلای فلسفه، او به نحو کاملتری به اختیار انسان و علم الهی میپردازد، و به کمک پنج مؤلفۀ راههای کسب معرفت، متعلق علم قرار گرفتن مدرَک نه به واسطۀ ذات خود بلکه به واسطۀ ذات مدرِک، تمایز میان ضرورت محض و ضرورت مشروط، تمایز سرمدیت با ابدیت، و اثبات سرمدیت برای علم خداوند، نظریۀ خود را در خصوص جمع بین مشیت الهی و اختیار انسان ارائه میدهد. او ثابت میکند که همۀ وقایع آینده از منظر الهی ضروریاند، اما برخی فینفسه ضرورت دارند و برخی به اختیار انتخاب میشوند. در مجموع، تصویری که بوئثیوس از انسان در تسلای فلسفه ارائه میدهد تصویر انسان در رسائل کلامی را مخدوش نمیسازد. | ||
Keywords | ||
بوئثیوس; رسائل کلامی; تسلای فلسفه; انسانشناسی; اختیار | ||
References | ||
ارسطو. 1369. دربارۀ نفس. ترجمۀ علیمراد داودی. تهران: حکمت. ارسطو. 1396. سماع طبیعی (فیزیک). ترجمۀ محمدحسن لطفی. تهران: طرح نو. امیری، زینب، و عبدالرسول کشفی. 1394. «بررسی استدلال تقدیرگرایی کلامی و پاسخ خداگرایی گشوده». اندیشه نوین دینی 40: 25-42. ایلخانی، محمد. 1380. متافیزیک بوئثیوس. تهران: الهام. ایلخانی، محمد. 1393. تاریخ فلسفه در قرون وسطی و رنسانس. تهران: سمت. بوئثیوس، آنلیسیوس مانیلیوس سورنیوس. 1385. تسلای فلسفه. ترجمۀ سایه میثمی. تهران: نگاه معاصر. خالندی، علی (مترجم و گردآورنده). 1394. «خدا و منطق در آراء بوئثیوس». فرهنگ امروز، قابل دسترس در http://farhangemrooz.com/news/43154. ژیلسون، اتین. 1389. تاریخ فلسفۀ مسیحی در قرون وسطی. ترجمۀ رضا گندمی نصرآبادی. قم: دانشگاه ادیان و مذاهب. طالبزاده، سید حمید، و بهرام علیزاده. 1389. «ارادۀ آزاد و آموزههای دینی (نقد و بررسی پاسخهای اندیشمندان غربی به مسئلۀ تقدیرانگاری)». آینه معرفت 22: 53-74. کاپلستون. فردریک چارلز. 1362. تاریخ فلسفه (جلد ۱): یونان و روم. ترجمۀ سید جلالالدین مجتبوی. تهران: علمی فرهنگی. لین، تونی. 1390. تاریخ تفکر مسیحی. ترجمۀ روبرت آسریان. تهران: فروزان. مورفی، ننسی. 1391. چیستی سرشت انسان. ترجمۀ علی شهبازی و سید محسن اسلامی. قم: دانشگاه ادیان و مذاهب. هاکس، مستر. 1383. قاموس کتاب مقدس. تهران: اساطیر. Boethius, Anicius Manlius Severinus. 1968. Boethius, Tractates, De Consolatione. Loeb Classical Librar. Translation by H.F. Stewart and E.K. Rand. Cambridge Massachusetts: Harward University Press. Bradshaw, David. 2009. "The Opuscula sacra: Boethius and theology". In The Cambridge Companion to Boethius. Edited by John Marenbon. New York: Cambridge University Press. Chadwick, Henry. 1981. Boethius the Consolation of Music, Logic, Theology and Philosophy. New York: Oxford University Press. Donato, Antonio. 2013. "Self-Examination and Consolation in Boethius' ‘Consolation of Philosophy’". The Classical World 106(3): 397-430. Gibson, Margaret. 1981. Boethius His Life, Thought and Influence. Basil Blackwell: Oxford. Henry, Douglas V. 2009. "Quid ipse sis nosse desisti." In The Normativity of the Natural, pp. 77-99. Springer, Dordrecht. Kretzmann, Norman. 1985. "Nos ipsi principia sumus: Boethius and the Basis of Contingency." In Divine Omniscience and Omnipotence in Medieval Philosophy, pp. 23-50. Springer, Dordrecht. Leftow, Brian. 1990. “Boethius on Eternity”. History of Philosophy Quarterly 7(2): 123-142. Patch, Howard R. 1935. “Necessity in Boethius and the Neoplatonists”. Speculum 10(4): 393-404. Reiss, Edmund. 1981. “The Fall of Boethius and the Fiction of the ‘Consolatio Philosophiae’”. The Classical Journal 77(1): 37-47. Sharples, Robert. 2009. “Fate, Prescience and Free Will.” In The Cambridge Companion to Boethius. Edited by John Marenbon. New York: Cambridge University Press. | ||
Statistics Article View: 1,308 PDF Download: 323 |