
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,393 |
Article View | 8,245,051 |
PDF Download | 4,236,413 |
نقدی حقوقی بر ماهیت کنونی جهیزیه در ایران | ||
فقه و حقوق خانواده | ||
Article 5, Volume 25, Issue 73, August 1399, Pages 125-103 PDF (764.33 K) | ||
Document Type: علمی - پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/flj.2021.238921.1557 | ||
Author | ||
مریم السادات محقق داماد | ||
استاد یار دانشگاه امام صادق (ص)، پردیس خواهران | ||
Receive Date: 23 June 2020, Revise Date: 17 March 2021, Accept Date: 09 January 2021 | ||
Abstract | ||
جهیزیه وسایل موردنیاز برای زندگی است که در ابتدای زندگی، زن یا خانوادة وی فراهم میکنند. در نهاد جهیزیه ابهاماتی وجود دارد که سبب ایجاد اختلاف در آرای قضایی شده است. علاوه بر این نابرابری آرای قضایی، زمینة بروز درگیریهای زوجین نیز فراهم شده و به تحکیم خانواده لطمه زده است. روشننبودن ماهیت رابطة حقوقی زن و شوهر درخصوص جهیزیه و معیننبودن مسئولیت حقوقی و کیفری شوهر درقبال نقصان یا تلف وسایل در دعاوی مربوط به جهیزیه، ازجملة این ابهامات است. هدف تحقیق، شناسایی ماهیت نهاد جهیزیه است که ضمن تحلیل عقد عاریه و اباحه تصرف مشروط، به نتیجۀ مسئولیت قراردادی زوج در قبال جهیزیه و متعاقباً ضمانت اجرای کیفری خیانتدرامانت رسیده است. همچنین برمبنای «قاعده المؤمنون عند شروطهم» نهاد جهیزیه، عقد جدیدی با آثار و شرایط خاص خود دانسته شده است. مقاله حاضر از نوع نظری و روش تحقیق به صورت توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد فقهی ـ حقوقی است. جمعآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات حقوقی و فقهی صورت گرفته است. | ||
Keywords | ||
اباحه تصرف مشروط; جهیزیه; خیانتدرامانت; عقد عاریه | ||
References | ||
قرآن الکریم. ابنقدامه، موفق الدین عبدالله(1417هـ). المغنی لابن قدامة. دارعالم الکتب ریاض. القاهره. ابنمنذر(1425هـ). الإشراف على مذاهب العلماء. امارات: مکتبه مکه الثقافیه. ابنمنظور، محمد بن مکرم(1414ه). لسان العرب. بیروت: دار الفکر. اسماعیلی، محسن؛ توکلیکیا، امید(1390). شرط ارتکازی در فقه امامیه و حقوق ایران، پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال دوازدهم، 2(34)، ص151ـ190. امامی، اسدالله(1388). حقوق خانواده. تهران: خرسندی. انصاری، مرتضی بن محمد(1415هـ). المکاسب المحرمه والبیع والخیاات. قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری. انصاری، مسعود؛ طاهری، محمدعلی(1384). دانشنامه حقوق خصوصی. تهران: محراب. توحیدی، محمد علی(1340). مصباح الفقاهه(تقریرات درس آیت الله خویی). قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی. توکلی کرمانی، سعید(1376). جهیزیه. مجله دادرسی، شماره5 و 6، ص43ـ44. جعفری لنگرودی، محمد جعفر(1392). وسیط در ترمینولوژی حقوق. تهران: انتشارات گنج دانش. حاتمیزاده، اعظم(1391). بررسی فقهی و حقوقی اباحه معوضه. پایان نامه دوره کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه قم. حائری شاه باغ، سیدعلی(1376). شرح قانون مدنی. تهران: کتاب خانه گنج دانش. حسینی فیروز آبادی، مرتضی(1374). فضائل پنج تن علیهمالسلام در صحاح ششگانه اهل سنت (محمد باقر ساعدی خراسانی، مترجم). قم: فیروز آبادی. حلی، حسن بن یوسف(بیتا). تحریر الاحکام. بیجا: موسسه آل البیت. روحانی، محمد صادق (بیتا). فقه الصادق. قم: اجتهاد. سیبرت، ایلسه(1380). زن در شرق باستان (رقیه بهزادی، مترجم). تهران: پژوهنده. شفق، غلامرضا(1389)، مهریه و جهیزیه در اسلام و ایران، تهران: دفتر عقل. صابریان، علیرضا(1390). ماهیت شرط بنایی از نظر فقه امامیه وحقوق مدنی، مجله علمی ـ پژوهشی پژوهشهای فقهی، دوره 7، شماره 2، ص 93-112. صفایی، حسین(1384). حقوق مدنی. تهران: نشرمیزان. طالبی، محمد (1397). اجرتالمثل و نحله «حقوق مالی زوجه»، تهران: حقوق امروز. طباطبایی، محمد بن علی(بیتا). المناهل. قم: مؤسسه آل البیت علیهمالسلام لإحیاء التراث. طوسى، محمد بن حسن(1387هـ). المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة. عاملى جبعی، زین الدین بن علی(1410هـ)، الروضة البهیة فی شرح اللمعةالدمشقیة(کلانتری، المحشّى). قم: کتابفروشی داوری. عاملى جبعی، زین الدین بن علی(1413هـ). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة. علیدوست، ابوالقاسم(1388). فقه و عرف. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. عمید، حسن(1375). فرهنگ فارسی عمید. تهران: امیرکبیر. قانون مجازات اسلامی مصوب 1392. معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات . قانون مدنی 1395. تهران: انتشارات دیدار. کاتوزیان، ناصر(1386). دوره مقدماتی حقوق مدنی(عقود معین). تهران: کتاب خانه گنج دانش. مجلسی، محمد باقر(1410هـ). بحارالانوار. بیروت: مؤسسه طبع والنشر. محقق داماد، سید مصطفی(1388). نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. میرمحمد صادقی، حسین(1390). جرایم علیه اموال ومالکیت. تهران: میزان. موسویمقدم، محمد(1392)، استرداد جهیزیه، تهران: حقوق امروز. نائینی، محمد حسین(1429هـ). فوائدالاصول. قم: مؤسسه النشر اسلامی. نجفى، محمد حسن(1362). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی، جلد26، چاپ هفتم. هاشمى شاهرودی، سید محمود(1387). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام. قم: انتشارات مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت(ع). وب سایت مراجع عظام استفتاء از آیتالله خامنهای، در لینک: https://farsi.khamenei.ir/treatise-index
استفتاء از آیتالله علوی گرگانی، در لینک: http://site.agorgani.ir
استفتاء از آیتالله مکارم، در لینک: https://online.makarem.ir
استفتاء از آیتالله نوری همدانی، در لینک: https://noorihamedani.ir | ||
Statistics Article View: 451 PDF Download: 443 |