News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,857 |
| PDF Download | 4,499,384 |
تأملی بر اندیشه‌های آیت‌الله مهدوی کنی (رحمت الله) در عرصه عدالت با تأکید بر بخش اقتصاد | ||
| مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
| Article 4, Volume 13, Issue 2 - Serial Number 26, January 1400, Pages 107-152 PDF (1015.87 K) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ies.2021.75617 | ||
| Authors | ||
| حسین سرآبادانی تفرشی* 1; محمدصادق تراب زاده جهرمی2; سید علیرضا سجادیه1; علی مصطفوی ثانی3 | ||
| 1پژوهشگر مرکز رشد و دانشجوی دکتری مدیریت دولتی دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران | ||
| 2پژوهشگر مرکز رشد و دانش آموخته دکتری مدیریت دولتی دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران | ||
| 3پژوهشگر مرکز رشد و دانش آموخته دکتری اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 24 September 2020, Revise Date: 24 November 2020, Accept Date: 06 December 2020 | ||
| Abstract | ||
| عدالت به‌عنوان یک فضیلت اخلاقی در سطح فردی و یک اصل اساسی در حیات اجتماعی همواره موردتوجه اندیشمندان و متفکران گوناگون اسلامی بوده است. در اندیشه‌های فقهی، اخلاقی و اقتصادی مرحوم آیت‌الله مهدویکنی (;) نیز به شیوه‌ها و شکل‌های مختلف به مسئله عدالت از حیثیت‌های مختلف پرداخته شده است. بدون تردید بررسی تفصیلی و شرح و بسط همه آموزه‌هایی که اندیشه ایشان برای حوزه مطالعات اسلامی عدالت دارد، نیازمند مجال گسترده‌تر است. در این پژوهش با مطالعه و مرور برخی از مکتوبات و گفتارهای در دسترس ایشان که عمدتاً صبغه اقتصادی دارد، کوشش شده است تا آموزههای کلیدی این مباحث برای مطالعات اسلامی حوزه عدالت بیان گردد. نسبت عدالت با حقیقت و فضیلت، نسبت عدل و احسان، نسبت عدل و قسط، مسئله ارتباط میان فقه و عدالت و تبیین مفهومی «نسبیت عدالت» ازجمله سرفصل‌های مهم قابل ذکر در مباحث آن فقیه ارجمند معاصر است. بااین‌حال، به اقتضای ورود ایشان به مباحث اقتصادی، آموزههای متعددی نیز در حوزه عدالت اقتصادی با محوریت مسائل گوناگون مانند «مالکیت» و «دستمزد» یافت می‌شود. بخش پایانی پژوهش به مباحث ایشان پیرامون معانی گوناگون «دستمزد عادلانه» پرداخته شده و معنای مختار ایشان از این مفهوم با تمایز میان «دستمزد حقیقی» از «دستمزد قراردادی» مشخص شده است. آموزههای معرفتی ایشان در مطالعات عدالت حاوی نکات ارزشمندی است؛ لکن اشکالات و ابهامات نظری در حداقل دو محور تمایز میان عدل و قسط و نگرش ساختاری به رابطه‌های اجتماعی مانند «رابطه کارگر و کارفرما» قابل طرح است. | ||
| Keywords | ||
| عدالت اجتماعی; دستمزد عادلانه; آیت‌الله مهدوی کنی; عدالت اقتصادی; اقتصاد اسلامی | ||
| References | ||
|
قرآن الکریم. نهج‌البلاغه. ابن ابی‌الحدید معتزلی (1394). شرح نهج‌البلاغه. ترجمه غلامرضا لایقی. جلد ۲۰.تهران:انتشارات کتاب نیستان. اسکندری، محمد و عظیمی، امیر‌‌حسین (1396). معنای حقیقی عدالت در پرتو اندیشه‌های آیت‌الله مهدویکنی (;)، منتشرنشده، 1396. الهی‌زاده، محمد حسین (1389). نظام عدالت در قرآن و سیره. انتشارات تدبر در قرآن و سیره: مشهد. جعفری هفت‌خوانی، نادر (1393). سیاست اخلاقی و اخلاق سیاسی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (7). چاپ دوم. حسینی‌نیکو، حسن و موسوی، سید احمد (1398). فقیه بصیر: مروری بر آراء و اندیشه‌های حضرت آیت‌الله مهدویکنی (;). تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (7). تراب‌زاده، محمدصادق (1399). طراحی چهارچوب تعریف مسئله در تحلیل خط‌مشی عمومی مبتنی بر قسط؛ مطالعه‌ای در آموزش و پرورش. رساله دکتری دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق (7). تراب‌زاده، محمدصادق؛ سجادیه، سید علیرضا؛ مصطفوی، علی و سرآبادانی، حسین (1399). نظریه اسلامی عدالت اجتماعی در اندیشه متفکران دینی معاصر. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (7). حیدری، وحید (1395). رابطه حقوق و اخلاق از منظر فقیه بصیر آیت‌الله مهدوی کنی(;)، منتشرنشده. خواجه سروی، غلامرضا (1396). خاطرات آیت‌الله مهدوی کنی. تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی. چاپ سوم. صالح، سید محسن (1388). یاران صادق آفتاب. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. چاپ اول. عارفیان، عبدالحمید (1389). بستر‌سازی قرآن جهت اجرای عدالت در حکومت اسلامی. از مجموعه مقالات بیست و ششمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم. ویراستاری مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق (7). تهران: انتشارات اسوه. عربشاهی کریزی، احمد (1395). بررسی عدالت در قرآن کریم در سه محور. فصلنامه مطالعات قرآنی. سال هفتم، شماره 28. صص 109-132. عیوضلو، حسین (1397). تبیین دو معیار حق و عدل بر اساس دیدگاه‌های اقتصادی آیت‌الله مهدوی کنی (;)، منتشرنشده. مکارم‌شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه. جلد دوم. دار الکتب الإسلامیه. چاپ چهل و هفتم. بی‌نا. مهدویکنی، محمدرضا (1379). اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (7). مهدویکنی، محمدرضا (1387). علم و عمل ایمانی؛ بیست‌ودو گفتار در شناخت ابعاد کاربردی دین. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (7). چاپ دوم. مهدویکنی، محمدرضا (1390). نقطه‌های آغازین در اخلاق عملی. تهران: دانشگاه امام صادق (7). مهدوی کنی، محمدرضا (1390). عقل و دین؛ بیست گفتار در شناخت ابعاد معنوی حیات عقلانی انسان. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (7). چاپ اول. مهدوی کنی، محمدرضا (1390). دوازده گفتار. تهران: دانشگاه امام صادق (7). مهدوی کنی، محمدرضا (1395). نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. مهدوی کنی، محمدرضا (1398). تفسیر سوره حمد. تنظیم و تدوین از جعفری هفت‌خوانی، نادر و جانی‌پور، محمد. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (7). مهدوی کنی، محمدرضا (1366). مجموعه مباحث دروس آیات الاحکام اقتصادی. چهل جلسه. منتشرنشده. | ||
|
Statistics Article View: 635 PDF Download: 579 |
||