
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 518 |
Number of Articles | 4,516 |
Article View | 9,584,374 |
PDF Download | 5,345,527 |
بررسی شاخصههای رخداد زبانی قرآن در دوگانۀ «گفتار/نوشتار» با تأکید بر احادیث اهل بیت(ع) | ||
مطالعات قرآن و حدیث | ||
Article 7, Volume 14, Issue 2 - Serial Number 28, January 1400, Pages 133-157 PDF (449.04 K) | ||
Document Type: علمی - پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/quran.2020.15024.2952 | ||
Authors | ||
امید قربانخانی* 1; محمدعلی تجری2; محمدکاظم رحمان ستایش3 | ||
1دکترای تفسیر تطبیقی دانشگاه قم، طلبه حوزه علمیه قم، ایران. | ||
2استادیار گروه قرآن و حدیث، دانشگاه قم، ایران. | ||
3استادیار گروه قرآن و حدیث، دانشگاه قم، ایران | ||
Receive Date: 24 April 2020, Revise Date: 08 December 2020, Accept Date: 09 December 2020 | ||
Abstract | ||
گفتاری یا نوشتاری بودن زبان قرآن از موضوعات نوپدید در قرآنپژوهی معاصر است که پذیرش هر دیدگاهی در این باب، نوع رویکرد به کلام الهی و فهم آن را متفاوت میسازد. با وجود نگارش آثاری چند پیرامون این موضوع، بسیاری از نگاشتهها به تمایز میان دوگانۀ «گفتار/نوشتار» با دوگانۀ «گفتاری/نوشتاری» توجه نکرده و لذا دچار خلط بین مفهوم «نوشتار» و «نوشتاری» از یک طرف و مفهوم «گفتار» و «گفتاری» از طرف دیگر شدهاند. جستار حاضر در روشی توصیفی-تحلیلی با تبیین تفاوت میان دوگانههای مذکور و تفکیک حوزه پژوهش هر کدام، قرآن را به مثابه رخداد زبانی لحاظ کرده و مبتنی بر روایات به بررسی شاخصههای آن در دوگانه «گفتار/نوشتار» پرداخته است. بررسی انجام گرفته نشان میدهد قرآن کریم تلفیقی از شاخصههای گفتار (همچون حضوری بودنِ رابطه زبانی، وابستگی زیاد به واحدهای زبرزنجیری) و شاخصههای نوشتار (مانند تعیّن پیشانزولی متن، یکسویه بودن ارتباط زبانی) را دارا میباشد. | ||
Keywords | ||
گفتار; نوشتار; زبان قرآن; رخداد زبانی; سبک بیانی; زبان شناسی | ||
References | ||
قرآن کریم. آجیلیان مافوق، محمدمهدی؛ اسماعیلی زاده، عباس؛ طباطبایی پور، سیدکاظم (1397ش)، «نوشتاری بودن زبان قرآن در مقایسه با شاخصههای دیسکورس های گفتاری و نوشتاری»، دوفصلنامه آموزههای قرآنی، شماره 28. آرکون، محمد (بیتا)، الفکر الاسلامی نقد و اجتهاد، ترجمه و تعلیق: هاشم صالح، الجزائر: الموسسه الوطنیه للکتاب. آشوری، داریوش (1394ش)، زبان باز، تهران: نشر مرکز. ابن بابویه، محمد بن علی (1376ش)، الأمالی، تهران: کتابچی. ابن بابویه، محمد بن علی (1378ق)، عیون أخبار الرضا، تحقیق: مهدی لاجوردی، تهران: نشر جهان. ابن بابویه، محمد بن علی (1385ش)، علل الشرائع، قم: کتاب فروشی داوری. ابن بابویه، محمد بن علی (1395ق)، کمال الدین و تمام النعمة، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران: اسلامیه. ابن بابویه، محمد بن علی (1398ق)، التوحید، تصحیح: هاشم حسینی، قم: جامعه مدرسین. ابن بابویه، محمد بن علی (1403ق)، معانی الأخبار، تحقیق: علی اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات اسلامی. ابن بابویه، محمد بن علی (1414ق) إعتقادات الإمامیة، قم: کنگره شیخ مفید. ابن طاووس، علی بن موسی (1409ق)، إقبال الأعمال، تهران: دار الکتب الإسلامیه. ابوزید، نصر حامد (1396ش)، نوسازی، تحریم و تأویل، تهران: نشر نی. احمدی، بابک (1389ش)، ساختار و تأویلمتن، تهران: نشر مرکز. اخوان مقدم، زهره، شاهمیرانی، ناهید (1395ش)، «مطالعه تطبیقی آراء مفسران فریقین در چیستی و کجایی بیت هالمعمور»، مطالعات تطبیقی قرآنپژوهی، شماره 1. ایازی، محمد علی (1379ش)، «نقدی بر نظریه گفتاری بودن زبان قرآن»، پژوهشهای فلسفی کلامی، شماره 4. ایزوتسو، توشیهیکو (1368ش)، خدا و انسان در قرآن، مترجم: احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. بابایی، علی اکبر (1394ش)، قواعد تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. باقری، مهری (1374ش)، مقدمات زبانشناسی، تبریز: دانشگاه تبریز. البرزی، پرویز (1396ش)، زبانشناسی جمله: نگاهی جامع به مسائل زبان، تهران: دانشگاه تهران. برقی، احمد بن محمد (1371ق)، المحاسن، تحقیق: جلال الدین محدث، قم: دار الکتب الإسلامیة. بهجتپور، عبدالکریم (1392ش)، تفسیر تنزیلی؛ مبانی، اصول قواعد و فواید، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل الشیعة، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام. حسکانی، عبید الله بن عبد الله (1411ق)، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق: محمدباقر محمودی، تهران: التابعة لوزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی. رامیار، محمود (1369ش)، تاریخ قرآن، تهران: امیرکبیر. زرقانی، محمد عبدالعظیم (بیتا)، مناهل العرفان فی علوم القرآن، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. زرکشی، محمد بن بهادر (1410ق)، البرهان فی علوم القرآن، تحقیق: جمال حمدی ذهبی، بیروت: دار المعرفة. زرنوشه فراهانی، حسن، صفره، حسین (1398ش)،« بررسی و نقد نصر حامد ابوزید در اثبات تاریخمندی قرآن کریم»، دوفصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، شماره 25. زمانی، محمد حسن (1392ش)، مستشرقان و قرآن، قم: بوستان کتاب. زمانی، محمد حسن؛ قانعی اردکانی، علی (1391ش)، «نقد شبهات مستشرقان درباره تناسب آیات قرآن»، دوفصلنامه قرآنپژوهی خاورشناسان، شماره 12. ستودهنیا، محمدرضا (1380ش)، «تجوید»، دانشنامه جهان اسلام، تهران: دائره المعارف اسلامی. سهرابیفر، محمدتقی (1386ش)، علم پیشین الهی و اختیار انسان، قم: وثوق. شاطبی، ابراهیم بن موسی (1416ق)، الموافقات فی اصول الشریعه، بیروت: دارالمعرفه. شاکر، محمد کاظم (1382ش)، مبانی و روشهای تفسیری، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی. شاهسوندی، شهره و خانهزاد، امید (1392ش)،تغییر مخاطب در قرآن، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. شریعتی، غلاممحمد (1390ق)، «معناشناسی درزمانی واژه کتاب در قرآن»، قرآنشناخت، شماره 7. صفوی، کورش (1394ش)، معنیشناسی کاربردی، تهران: همشهری. صفوی، کوروش (1379ش)، درآمدی بر معنی شناسی، تهران: حوزه هنری. طباطبایی، محمد حسین (1390ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. طبرسی، احمد بن علی (1403ق)، الإحتجاج، تحقیق: محمد باقر خرسان، مشهد: نشر مرتضی. طبرسی، فضل بن حسن (1372ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تصحیح: فضلالله یزدی طباطبایی، هاشم رسولی، تهران: ناصر خسرو. طوسی، محمد بن حسن (1407ق)، تهذیب الأحکام، تهران: دار الکتب الإسلامیه. عربصالحی، محمد (1398ش)، «وجود پیشین قرآن و پیامدهای قرآنشناختی آن»، پژوهشنامه معارف قرآنی، شماره 38. عیاشی، محمد بن مسعود (1380ق)، تفسیر العیاشی، تحقیق: سید هاشم رسولی محلاتی، تهران: المطبعة العلمیة. فخررازی، محمد بن عمر (1420ق)، التفسیر الکبیر، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. فراستخواه، مقصود (1376ش)، زبان قرآن، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. فوادیان، محمد حسن و فرازی، علیرضا، (1394ش)، «بررسی نقش آهنگ جمله در تعیین معانی آیات قرآن کریم»، دو فصلنامه ادب عربی، شماره 2. فیض کاشانی، محمد محسن (1406ق)،الوافی، اصفهان: کتابخانه امام أمیر المؤمنین علی علیه السلام. قائمینیا، علیرضا (1389ش)، بیولوژی نص، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. قمی، علی بن ابراهیم (1404ق)، تفسیر القمی، تحقیق: طیّب موسوی جزائری، قم: دار الکتاب. کریمی، مصطفی (1386ش)، وحیشناسی، قم: موسسه امام خمینی. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الإسلامیة. مجلسی، محمد باقر (1403ق)، بحارالانوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار(علیه السلام)، تحقیق: جمعی از محققان، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. محمدی ریشهری، محمد (1391ش)، شناختنامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث، قم: دارالحدیث. محمدی، محمد حسین (1382ش)، هزار و یک حکایت قرآنی، قم: لاهیجی. معرفت، محمد هادی (1415ق)، التمهید فی علوم القرآن، قم: مؤسسة النشر الاسلامی. معرفت، محمد هادی (1387ش)، التفسیر الأثری الجامع، قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید. معرفت، محمد هادی (1423ق)، شبهات و ردود حول القرآن الکریم، قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید. مفید، محمد بن محمد (1414ق)، تصحیح اعتقادات الإمامیه، تحقیق: حسین درگاهی، قم: کنگره شیخ مفید. ناصحیان، علیرضا (1384ش)، «نزول دفعی قرآن؛ شبهات و پاسخها»، مجله تخصصی الهیات و حقوق، شماره 17. نکونام، جعفر (1379ش)، «زبان قرآن؛ گفتاری یا نوشتاری»، پژوهشهای فلسفی کلامی، شماره 3. نکونام، جعفر (1380ش)، درآمدی بر تاریخگذاری قرآن، تهران: هستینما. واعظی، احمد (1380ش)، درآمدی بر هرمنوتیک، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. واعظی، احمد (1397ش)، نظریه تفسیر متن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. یزدی، علی محمد (1392ش)، روش بیان قرآن، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. | ||
Statistics Article View: 570 PDF Download: 576 |