دانشگاه امام صادق علیه السلام
معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه امام صادق علیه السلام
سامانه جامع رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران
پرتال نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری MSRT
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام - ISC
ISI Web of Science
Scopus Elsevier
SJR
پایگاه دوآج
پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی - SID
پایگاه مجلات تخصصی نور - Noormags
بانک اطلاعات نشریات کشور - Magiran
پرتال جامع علوم انسانی - Ensani
پایگاه مرجه دانش - Civilica
پایگاه مرجع مجلات علمی
مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری

 News

 Statistics

Number of Journals20
Number of Issues513
Number of Articles4,443
Article View8,509,435
PDF Download4,506,994
زنگی آبادی, ., حاجی ده آبادی, . (2020). تقدم یا تأخر (ادله) استصحاب بر قاعده درأ. Islamic Political Thought, 21(2), 415-438. doi: 10.30497/law.2020.13693.2639
حمیدرضا زنگی آبادی; احمد حاجی ده آبادی. "تقدم یا تأخر (ادله) استصحاب بر قاعده درأ". Islamic Political Thought, 21, 2, 2020, 415-438. doi: 10.30497/law.2020.13693.2639
زنگی آبادی, ., حاجی ده آبادی, . (2020). 'تقدم یا تأخر (ادله) استصحاب بر قاعده درأ', Islamic Political Thought, 21(2), pp. 415-438. doi: 10.30497/law.2020.13693.2639
زنگی آبادی, ., حاجی ده آبادی, . تقدم یا تأخر (ادله) استصحاب بر قاعده درأ. Islamic Political Thought, 2020; 21(2): 415-438. doi: 10.30497/law.2020.13693.2639

تقدم یا تأخر (ادله) استصحاب بر قاعده درأ

پژوهش‌نامه حقوق اسلامی
Article 7, Volume 21, Issue 2 - Serial Number 52, August 1399, Pages 415-438    PDF (396.69 K)
Document Type: مقاله پژوهشی
DOI: 10.30497/law.2020.13693.2639
Authors
حمیدرضا زنگی آبادی* 1; احمد حاجی ده آبادی2
1مدرس مرکز تخصصی حقوق و قضای اسلامی، تهران، ایران
2دانشیار حقوق کیفری و جرم‌شناسی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
Receive Date: 28 May 2020,  Revise Date: 26 July 2020,  Accept Date: 11 August 2020 
Abstract
تعارض گاه میان دو اماره؛ گاه میان دو اصل و گاه میان یک اماره و یک اصل واقع می‌شود. در مباحث اصولی به ‌وفور شنیده‌ایم: اگر «اماره» و «اصل عملی» با یکدیگر تعارض کنند، این تعارض بدوی است؛ زیرا با وجود اماره نوبت به اصل نمی‌رسد؛ زیرا موضوع اجرای اصل عملی، شک است و با وجود دلیل اجتهادی شکی باقی نمی‌ماند که به اصول عملیه رجوع شود؛ اما در بیان ارتباط قاعده درأ و استصحاب باید گفت: فقها نسبت به جریان استصحاب با وجود قاعده درأ قرار ثابتی ندارند. سه نظر در مسئله وجود دارد: 1- تقدم قاعده درأ بر استصحاب، 2- تقدم استصحاب بر قاعده درأ، 3- شک و تردید در مسئله. با تتبعی فراوان، می‌توان گفت: فقط در باب حدود و تعزیرات در حد عقلایی آن قاعده درأ جاری می‌گردد و مقدم بر استصحاب می‌شود؛ اما در امور غیر عقلایی و در ابواب قصاص و دیات، استصحاب مقدم بر قاعده درأ است.
Keywords
استصحاب; اصول عملیه; أمارات; حقوق موضوعه; فقه اسلامی; قاعده درأ
References
  1. ابن حزم، محمدعلی (بی‌تا). المحلی. بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
  2. ابن فارس، احمد بن فارس بن زکریا (1404ق)، معجم مقائیس اللغة، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
  3. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت ـ لبنان: دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع، دار صادر‌.
  4. اردبیلی، احمد بن محمد (1403ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان. مجتبی عراقى؛ علی اشتهاردى و حسین یزدى اصفهانى، ‌قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
  5. اردبیلی، سیدعبدالکریم (1386). استفتائات. قم: انتشارات نجابت.
  6. اردبیلی، سیدعبدالکریم (1427ق). فقه الحدود و التعزیرات. قم: مؤسسة النشر لجامعة المفید.
  7. اصغری، سیدمحمد (1378). بررسی تطبیقی جرم سیاسی همراه با دو قاعده «درء» و «نفی حرج». تهران: انتشارات اطلاعات.
  8. ایروانی، باقر (2007م). الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی. تهران: قلم.
  9. بازگیر، یدالله (1382). قانون مجازات اسلامی در آئینه آراء دیوانعالی کشور (حدود). تهران: بازگیر.
  10. بجنوردی، سیدمحمد بن حسن (1401ق). القواعدالفقهیه. تهران: مؤسسه عروج.
  11. تبریزی، جواد (1417ق). أسس الحدود و التعزیرات. قم: دفتر مؤلف.
  12. تبریزی، جواد (1387). دروس فی مسائل علم الأصول. قم: دار الصدیقة الشهیده (سلام‌الله‌علیها).
  13. جمعی از مؤلفان (بی‌تا). مجله فقه اهل بیت (علیهم‌السلام) (فارسی). قم: مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام).
  14. جوهرى، اسماعیل بن حماد (1410ق). الصحاح ـ تاج اللغة و صحاح العربیة. بیروت ـ لبنان: دار العلم للملایین.
  15. حاجی ده‌آبادی، احمد (1384)، «قاعده درأ در فقه امامیه و حقوق ایران»، فقه و حقوق، 2(6)، پاییز، صص. 33-62.
  16. حاجی ده‌آبادی، احمد (1387). قواعد فقه جزایی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  17. حرعاملی، محمد بن حسن (1409ق). وسائل الشیعة. قم: مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام‌).
  18. حسینی میلانی، علی (1428ق). تحقیق الأصول. قم: الحقائق.
  19. حکیم، سیدمحمدسعید (1427ق). مسائل معاصرة فی فقه القضاء. نجف اشرف ـ عراق: دار الهلال‌.
  20. حلی، احمد بن محمد (1407ق). المهذب البارع فی شرح المختصر النافع. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
  21. خمینی، سیدروح‌اللّه (1422ق). استفتاءات (امام خمینی). قم: انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
  22. خویی، سیدابو القاسم (1424ق). محاضرات فی المواریث. قم: مؤسسة السبطین (علیهما‌السلام) العالمیة‌.
  23. خویی، سیدابوالقاسم (1419ق)، دراسات فی علم الأصول، قم: مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام).
  24. خویی، سیدابوالقاسم (1422ق). مبانی تکملة المنهاج. قم: مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی.
  25. خویی، سیدابوالقاسم (1422ق). مصباح الأصول. قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخوئی.
  26. زحیلی، وهبه (1986ق). اصول الفقه الاسلامی. بیروت: دارالفکر.
  27. سبزواری، سیدعبدالأعلی (1413ق). مهذّب الأحکام (للسبزواری). قم: مؤسسه المنار.
  28. صاحب جواهر، محمدحسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت ـ لبنان: دار إحیاء التراث العربی‌.
  29. صادقی، محمدهادی (1389). جرائم علیه اشخاص. تهران: میزان.
  30. طوسی، محمد بن حسن (1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. تهران: تبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة‌.
  31. علامه حلی، حسن بن یوسف (1412ق). منتهی المطلب فی تحقیق المذهب. مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة‌.
  32. فاضل لنکرانی، محمد (1375). جامع المسائل. قم: مطبوعاتی امیر.
  33. فاضل لنکرانی، محمد (1421ق). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة ـ القصاص. قم: مرکز فقهى ائمه اطهار (علیهم‌السلام‌).
  34. فتحی، حجت‌الله (1393). شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی (حدود). قم: مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی.
  35. فیومی، احمد بن محمد (بی‌تا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. قم: منشورات دار الرضی‌.
  36. گلپایگانی، سیدمحمدرضا (1412ق). الدر المنضود فی أحکام الحدود. قم: دار القرآن الکریم‌.
  37. مجلسى، محمدتقى (1406ق). روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه. قم: مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانبور.
  38. محقق داماد، سیدمصطفی (1406ق). قواعد فقه. تهران: مرکز نشر علوم اسلامى‌.
  39. مدنی کاشانی، حاج آقا رضا (1410ق). کتاب القصاص للفقهاء و الخواص. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
  40. مصطفوی، سیدمحمدکاظم (1421ق). مائة قاعدة فقهیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
  41. معرفت، محمدهادی (بی‌تا). تعلیق و تحقیق عن أمهات مسائل القضاء. قم: چاپخانه مهر‌.
  42. مکارم شیرازی، ناصر (1418ق). أنوار الفقاهة ـ کتاب الحدود و التعزیرات (لمکارم). قم: انتشارات مدرسه الإمام علی بن أبی طالب (علیه‌السلام‌).
  43. مکارم شیرازی، ناصر (1427ق). استفتاءات جدید (مکارم). قم: انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب (علیه‌السلام‌).
  44. مکارم شیرازی، ناصر (1428ق). انوار الاصول. قم: انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب (علیه‌السلام‌).
  45. مؤسسسه آموزشی پژوهشی قضاء (1390). گنجینه استفتائات قضائی. نرم‌افزار.
  46. مؤسسه آموزشی پژوهشی قضا (بی‌تا). پرسمان فقهی قضایی. نرم‌افزار.
  47. میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن (1413ق). جامع الشتات فی أجوبه السوالات، کتاب الدیات. تهران: مؤسسه کیهان‌.
  48. نائینی، محمدحسین (1376). فوائد الاُصول. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
Statistics
Article View: 6,003
PDF Download: 1,833


Journal management system. designed by sinaweb