حبیب‌زاده, ., پیغمبری, . (2020). تضمین موثر و حمایت قضائی از حقوق سیاسی شهروندان (در میثاق بین المللی حقوق مدنی – سیاسی و نظام حقوقی ایران). Islamic Political Thought, 21(2), 345-370. doi: 10.30497/law.2020.14704.2772
توکل حبیب‌زاده; سیدمحمدحسین پیغمبری. "تضمین موثر و حمایت قضائی از حقوق سیاسی شهروندان (در میثاق بین المللی حقوق مدنی – سیاسی و نظام حقوقی ایران)". Islamic Political Thought, 21, 2, 2020, 345-370. doi: 10.30497/law.2020.14704.2772
حبیب‌زاده, ., پیغمبری, . (2020). 'تضمین موثر و حمایت قضائی از حقوق سیاسی شهروندان (در میثاق بین المللی حقوق مدنی – سیاسی و نظام حقوقی ایران)', Islamic Political Thought, 21(2), pp. 345-370. doi: 10.30497/law.2020.14704.2772
حبیب‌زاده, ., پیغمبری, . تضمین موثر و حمایت قضائی از حقوق سیاسی شهروندان (در میثاق بین المللی حقوق مدنی – سیاسی و نظام حقوقی ایران). Islamic Political Thought, 2020; 21(2): 345-370. doi: 10.30497/law.2020.14704.2772
تضمین موثر و حمایت قضائی از حقوق سیاسی شهروندان (در میثاق بین المللی حقوق مدنی – سیاسی و نظام حقوقی ایران)
1دانشیار گروه حقوق عمومی دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)، تهران، ایران.
2دانشجوی دکتری رشته حقوق عمومی، دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)، تهران، ایران
Receive Date: 17 August 2020,
Revise Date: 27 September 2020,
Accept Date: 21 October 2020
Abstract
حقوق سیاسی شهروندان در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران به رسمیت شناخته شده است و این به رسمیت شناخته شدن اقتضای آن را دارد تا در نظام حقوقی سازوکارهایی برای تحقق آن تعبیه گردد. قانون اساسی ایران تقارن زیادی از جهت شناسایی حقوق سیاسی مندرج در آن با میثاق بین‌المللی حقوق مدنی ـ سیاسی دارد و از طرفی ایران بدون حق شرط اجرای این میثاق را بر عهده و ذمه دارد و خروج از آن نه مطلوب است و نه مفید فایده. در میثاق بین‌المللی حقوق مدنی ـ سیاسی و تفاسیری که شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در خصوص تضمین انجام داده است، ثقل نظرات پیرامون حمایت قضائی می‌باشد تا افرادی که حقوق سیاسی آنها نقض شده است بتوانند با شکایت به مراجع صالح تقاضای رسیدگی نموده و حسب مورد اقداماتی جهت الزام به اجرا یا جبران خسارات و یا حداقل کاهش آثار و جلوگیری از تکرار آن به عمل آید. در ساختار قضائی فعلی جمهوری اسلامی ایران به نظر می‌رسد تحقق و تضمین قضائی حقوق سیاسی شهروندی با دو رویکرد قابل بررسی می‌باشد. رویکرد اول استفاده از ظرفیت‌های موجود و اصلاح آنها مانند محاکم کیفری و دیوان عدالت اداری و رویکرد دوم ایجاد ساختار جدید در قالب «نهاد ملی حقوق بشر و شهروندی» یا «دیوان عالی حقوق بشر و شهروندی» است. بیشتر سوابق تحقیق انجام شده در زمینه حقوق شهروندی به موضوع شناسایی این حقوق توجه داشته و تحقیقات در خصوص تضمین‌های ساختاری در این زمینه به جهت بین‌رشته‌ای بودن موضوع (حقوق بین‌الملل و حقوق عمومی) کمتر مورد توجه قرار داشته است. از لحاظ ساماندهی تحقیق ابتدا به مبانی موضوع تضمین مؤثر پرداخته شده است و سپس ظرفیت‌های ساختاری موجود مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت پیشنهادهایی جهت اصلاح ساختارهای موجود یا ایجاد نهادهای نوین مطرح شده است.
شیرزاد، امید (1395). «بررسی جایگاه سیاست‌های کلی نظام در دادرسی اداری». فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، (14)، تابستان.
طلابکی طرقی، اکبر و عطار، محمد صالح (1396). «الزامات و راهکارهای ایجاد نهاد ملی حقوق بشر در ایران». دانشگاه تهران: دو فصلنامه دانش حقوق عمومی، (17).
عمید زنجانی، عباسعلی (1390). مبانی حقوق بشر در اسلام و دنیای معاصر. تهران: انتشارات مجد.
غائبی، محمدرضا (1387). نهادهای ملی حقوق بشر. تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
موسی‌زاده، ابراهیم (1391). آمبودزمان و نهادهای مشابه در نظام حقوقی ایران. تهران: دادگستر.
نقره‌کار، محمدصالح (1388.الف). مصوبات کمیسیون حقوق و قضائی مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص حقوق عامه. تهران: انتشارات مجمع تشخیص مصلحت نظام.
نقره‌کار، محمدصالح (1388.ب). نقش دادستان در صیانت از حقوق عامه. تهران: جنگل.
نیاورانی، صابر و پیرزاده، محمدحسن (1395). «نقش دیوان عدالت اداری در ضمانت اجرای تعهدات بین‌المللی ایران به موجب میثاق حقوق مدنی و سیاسی». نشریه تحقیقات حقوقی، (73)، 227-252.
M. (1993) "The Australian Use of International Human Rights Norms: A view from the Antipodes", University of new south wales Law Journal 363.
koyuncu, Adem (2008). "human rights and public health". Encyclopedia of Public Health, edited by Wilhelm Kirch, Volume.
Lindsnaes, Lindholt, Yigen (Eds.) (2001). National Human Rights Institutions, Articles and working papers, Input to the discussions of the establishment and development of the functions of national human rights institutions, The Danish Institute for Human Rights.
Robertson, R. (1994). "measuring state compliance with the obligation to devote the maximum available resources to Releasing Economic, social and cultural Rights". human rights Quarterly, pp. 693, 694.
