News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,498,457 |
| PDF Download | 4,503,504 |
واکاوی قلمرو احکام دین بر مبنای قاعده «عدم خلو واقعه از حکم شرعی» | ||
| پژوهشنامه فقه اجتماعی | ||
| Volume 7, Issue 14, May 1398, Pages 267-290 PDF (337.09 K) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/fiqh.2019.75480 | ||
| Authors | ||
| محمدحسن گلی شیردار1; سکینه منظری مجید* 2 | ||
| 1عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع)، استاد مقطع خارج حوزه علمیه قم، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه عدالت، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 13 January 2019, Revise Date: 06 May 2019, Accept Date: 17 August 2019 | ||
| Abstract | ||
| قلمرو احکام دین بر مبنای قاعده «عدم خلو واقعه عن الحکم الشرعی» بیانگر تأثیرگذاری و هدایت دین در عرصههای گوناگون حیات بشر است. فقها برای اثبات این قاعده به ادله شرعی و عقلی تمسک کردهاند. در این نوشتار سعی شده به شیوه توصیفی تحلیلی، قلمرو احکام تکلیفی و مراتب آن بر مبنای قاعده مذکور با استناد به دلایل نقلی مورد بررسی قرار گیرد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که دین بر تمام ابعاد فردی، اجتماعی، اقتصادی، خانوادگی و سیاسی زندگی انسان و تمام دوره‌های آن، دنیا و آخرت، حکومت دارد و دین هیچ بُعدی از ابعادِ انسان یا دوره‌ای از دوره‌های حیات او را مهمل نگذارده و فراموش نکرده است بلکه برای همه شئون و دوره‌های حیات او احکام و قوانینی را تشریع نموده است؛ بدین‌سان که گستردهترین تصویر از تشریع و احکام شرعی این است که بگوییم دایره تشریع و احکام شرعیه آن‌قدر وسیع است که احکام تأسیسی، احکام امضائی، احکامی که با واسطه اشخاص مأذون از طرف خداوند جعل شده، همه به‌عنوان حکم شرعی شناخته میشود. از این رو مشهور بر این باورند که هیچ واقعهای خالی از حکم نیست و هر آنچه که امت تا قیامت در کلیه امور به آن نیاز داشته، حکم آن از طرف شارع بیان شده است؛ لکن این احکام گاهی در ضمن نص خاص و جزئی و گاهی در ضمن احکام و قواعد کلی بیان شده است. | ||
| Keywords | ||
| قلمرو دین; جامعیت دین; وقایع و حوادث; احکام و قوانین; عدم خلو واقعه | ||
| References | ||
|
قرآن کریم. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر. استرآبادى، محمد امین (1426ق). الفوائد المدنیة. قم: مؤسسة النشر الاسلامى. آشتیانى، محمد حسن (1404ق). بحرالفرائد فى شرح الفرائد. قم: کتابخانه آیة اللّه نجفى. اصفهانى، محمد حسین (1363). الفصول الغرویة فى الاصول الفقهیة. قم: دار احیاء العلوم الاسلامیة. اصفهانى، محمد حسین (1374ق). نهایة الدرایة فى شرح الکفایة. قم: سید الشهداء(ع). اصفهانى، محمد حسین (1409ق). بحوث فى الاصول. قم: مؤسسة النشرالاسلامى. اصفهانی، حسن (1417ق). الهدایه فی الاصول الفقه. قم: موسسه صاحب الامر. اصفهانی، محمد تقی (بیتا). هدایه المسترشدین. قم: موسسه آل البیت(ع). اصفهانی، محمد رضا (1413ق). وقایه الاذهان. قم: موسسه آل البیت(ع). انصارى، مرتضى (1416ق). فرائد الاُصول. قم: موسسه النشر الاسلامى التابعه لجماعة المدرسین. انصارى، مرتضى (1425ق). مطارح الانظار. قم: موسسه آل البیت(ع). ایراندوست، محمد حسین (1378). قلمرو دخالت دین در عرصۀ امور اجتماعی و سیاسی از دیدگاه امام خمینی(ره). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). بحرانی، یوسف (بیتا). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة. قم: کتابخانه الکترونیکی فقاهت. بروجردی، محمد تقی (بی تا). نهایه الافکار. بی جا: بی نا. تبریزی، موسی (بی تا). اوثق الوسائل فی شرح الرسائل، قم: کتابخانه الکترونیکی فقاهت. تقوی اشتهاردی، محمد (بی تا). تنقیح الاصول، قم: موسسه تنظیم و نشر آثارالامام(ره). جوادى آملى، عبدالله (1372). شریعت در آینه معرفت. قم: مرکز نشر فرهنگى رجاء. حائرى یزدى، عبدالکریم (1418ق). درر الفوائد. قم: نشر اسلامى. حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق). وسائل الشیعه. قم: موسسه آل البیت(ع). حسینى شاهرودى، محمود (1385). نتائج الأفکار فى الأصول. قم: آل مرتضى(ع). خراسانی، محمد کاظم (1409ق). کفایه الاصول. قم: موسسه آل البیت(ع). خراسانی، محمد کاظم (1417ق). درر الفوائد فی الحاشیة على الفرائد. قم: مؤسسة الطبع والنشر. خمینی، سید روح الله (1378). صحیفه امام خمینی. قم: موسسة تنظیم و نشر آثار الامام الخمینی(ره). خمینی، سید روح الله (1379). کتاب البیع. قم: موسسة تنظیم و نشر آثار الامام الخمینی(ره). خمینی، سید روح الله (1382). تهذیب الاصول. قم: ناشر اسماعیلیان. خمینی، سید روح الله (1415ق). مناهج الوصول الی علم الاصول. قم: موسسه النشر للاثار. خوئی، سید أبوالقاسم (1368). أجود التقریرات. قم: کتابفروشی مصطفوی. خوئی، سید أبوالقاسم (1417ق). مصباح الأصول. قم: کتابفروشى داورى راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412ق). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دار الشامیة. رشتی، میرزا حبیب الله (بیتا). بدائع الأفکار. ناشر: موسسة آل البیت(ع). روحانى، سید محمد (1416ق). منتقى الاصول. قم: الهادى. سبحانى، جعفر (بیتا). تهذیب الاصول. قم: دار الفکر. شهید ثانی، زین الدین (بیتا). تمهید القواعد. قم: ناشر مکتب الإعلام الإسلامی. شهید ثانی، زین الدین (1419ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه. بیروت: دارالعالم الاسلامی. صدر، سید محمد باقر (1418ق). دروس فی علم الأصول. قم: طبع انتشارات اسلامى. علیدوست، ابوالقاسم (1381). فقه و عقل. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. عمید، حسن (1362). فرهنگ لغات فارسی. تهران: انتشارات امیر کبیر. فاضل لنکرانى، محمد (1420ق). معتمد الاصول. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره). کلینى، ابو جعفر (1407ق). الکافى. تهران: دار الکتب الإسلامیه. مشکینی، ابو الحسن (1413ق). حاشیه المشکینی علی الکفایه. قم: انتشارات لقمان. مکارم شیرازی، ناصر (1428ق). انوار الاصول. قم: مدرسه الامام علی بن ابیطالب(ع). نائینى، محمد حسین (1376). فوائد الاُصول. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. هاشمی شاهرودی، سید محمود (1417ق). بحوث فی علم الاصول. قم: موسسه دائرالمعارف فقه الاسلامی. | ||
|
Statistics Article View: 334 PDF Download: 278 |
||