
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 509 |
Number of Articles | 4,407 |
Article View | 8,276,186 |
PDF Download | 4,264,782 |
تشکیک به حسب نسبت از دیدگاه ابنسینا | ||
حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
Article 11, Volume 24, Issue 63, January 1399, Pages 191-209 PDF (504.94 K) | ||
Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/ap.2020.231893.1448 | ||
Authors | ||
جعفر شانظری* 1; جواد عظیمی2 | ||
1دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
Receive Date: 13 November 2019, Revise Date: 26 September 2020, Accept Date: 09 April 2020 | ||
Abstract | ||
ابنسینا در منطق، دستهای از الفاظ را بازشناسی میکند که معانی آنها، در مقام صدق بر افراد، اختلافاتی، از جمله تقدّم و تأخر، دارند و مشکّک خوانده میشوند. او این گونه الفاظ را «مشکّک مطلق» مینامد و قسمی دیگر را تحت عنوان «مشکّک به حسب نسبت» معرفی میکند. از مثالها و عبارات او در مباحث مربوط، میتوان نتیجه گرفت که: مشکک نسبی، الفاظی هستند که افراد آن، در نسبتداشتن به مبدأ یا غایت واحدی، اتفاق دارند، اما به حسب قُرب و بُعد به آن مبدأ یا غایت، مختلفاند، البته این قسم مربوط به ماهیات است، برخلاف تشکیک مطلق که در وجود جاری است؛ البته با قرائن و شواهدی از کلمات ابنسینا میتوان تشکیک نسبی را در موجود نیز جاری کرد، امّا لوازم آن باید با مبانی حکمت سینوی تطبیق داده شود تا منافاتی بویژه در معیار و ملاک این گونه تشکیک مشاهده نشود. | ||
Keywords | ||
تشکیک; مشکک مطلق; مشکک نسبی; ابنسینا | ||
References | ||
ابنسینا، حسین بن عبدالله(1404هـ)، التعلیقات، بیروت، مکتبه الاعلام الاسلامی. ــــــــــــــ(1434هـ الف)، الشفاء(الالهیات)، قم، ذویالقربی. ــــــــــــــ(1434هـ ب)، الشفاء(المنطق)، ج7: المقولات، قم، ذویالقربی. ــــــــــــــ(1434هـ ج)، الشفاء(المنطق)، ج9: الجدل، قم، ذویالقربی. ــــــــــــــ(1980م)، عیون الحکمه، بیروت، دارالقلم، چاپ دوم. ــــــــــــــ(1387)، النجاه من الغرق فی بحر الضلالات، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم. ابنرشد، محمد بن احمد(1377)، تفسیر مابعدالطبیعه ارسطو، تهران، حکمت. ارسطو(1389)، مابعدالطبیعه، ترجمه محمدحسن لطفی تبریزی، تهران، طرح نو. ــــــــــــــ(1385)، متافیزیک، مابعدالطبیعه، ترجمه شرفالدین خراسانی، تهران، مؤسسه انتشارات حکمت. ــــــــــــــ(1980م)، منطق ارسطو، بیروت، دارالقلم. ایلخانی، محمد(بهار1386)، «نظریه تشابه در آثار آلبرتوس کبیر و توماس آکوئینی»، فلسفه، سال35، شماره1. بهمنیار(1375)، التحصیل، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. حسینی، سیداحمد؛ اکبریان، رضا(پاییز و زمستان 1390)، «تشابه یا تشکیک مفهوم وجود: مقایسه نظریات ارسطو و ابنسینا در مسئله معنای وجود»، حکمت سینوی، سال15. دوانی، محمد بن اسعد(1381)، سبع رسائل، تهران، میراث مکتوب. سبزواری، ملاهادی(1432هـ)، شرح المنظومه، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی. سهروردی، شهابالدین(1375)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. طباطبایی، محمدحسین(1390)، نهایه الحکمه، قم، مؤسسه النشر الاسلامی. طوسی، نصیرالدین محمد(1389)، اساس الاقتباس، تهران، فردوس. ــــــــــــــ(1375)، شرح الاشارات و التنبیهات، قم، نشرالبلاغه. غزالی، ابوحامد(1434هـ)، معیار العلم فی المنطق، بیروت، دارالکتب العلمیه. فارابی، ابونصر(1413هـ)، الاعمال الفلسفیه، بیروت، دارالمناهل. ــــــــــــــ(1408هـ)، المنطقیات للفارابی، قم، مکتبه آیتالله مرعشی. مطهری، مرتضی(1388)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران، صدرا. مظفر، محمدرضا(1388)، المنطق، قم، دفتر انتشارات اسلامی. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم(1382)، شرح و تعلیقات صدرالمتألهین بر الهیات شفاء، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا. ولفسن، هری(1370)، اصطلاح «مشکّک» در آثار ارسطو و فلسفه اسلامی و آثار ابنمیمون، منطق و مباحث الفاظ (مجموعه متون و مقالات تحقیقی)، ترجمه فریدون بدرهای، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. | ||
Statistics Article View: 344 PDF Download: 220 |