
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 513 |
Number of Articles | 4,443 |
Article View | 8,475,907 |
PDF Download | 4,499,463 |
بازخوانی مشروعیت دوپایه از منظر آیت الله سیدمحمدباقر صدر | ||
نشریه «دانش سیاسی» | ||
Article 5, Volume 16, Issue 2 - Serial Number 32, July 1399, Pages 411-432 PDF (393.99 K) | ||
Document Type: علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی) | ||
DOI: 10.30497/pk.2020.75418 | ||
Author | ||
حسین علی سعدی* | ||
عضو هیت علمی گروه فقه دانشگاه امام صادق علیه السلام | ||
Receive Date: 20 October 2019, Revise Date: 17 June 2020, Accept Date: 31 August 2020 | ||
Abstract | ||
یکی از مسائل مهم سیاسی در طول تاریخ بشریت، میزان و کیفیت نقش آفرینی مردم در حاکمیت و چگونگی پرداختن به تزاحماتی است که بین اختیارات حکام و حقوق مردم رخ می دهد. چراکه لاجرم تصرفات دستگاه حاکمیت مساوق تصرف در حقوق فردی آحاد جامعه است. این امر ضرورت پی ریزی پایه های مشروعیت کسب و اعمال قدرت بر مبنایی مورد قبول را در مجامع اندیشه ورزی سیاسی دوچندان نموده است. برهمین اساس مکاتب فکری مختلف در این عرصه به وجود آمده و ابتناء مشروعیت در قلمرو سیاسی را بر یک نظام خاص طراحی نموده اند. در اندیشه فقه امامی نیز این مسئله دارای اقوال و آراء مختلفی است که عمدتاً به دلیل رابطه منطقی «تضایف» که بین حقوق و تکالیف والی و مردم مطرح است، حول نظریه «ولایت فقیه» به منصه ظهور رسیده است. آیت الله سید محمد باقر صدر از اندیشمندان اسلامی، برخلاف رویه معمول فقها، مسئله مشروعیت قدرت را بارویکردی اعتقادی در ذیل نظریه «خلافة الأنسان و شهادة الأنبیاء» مطرح نموده است. مبنایی که ایشان در این نظریه برای تأمین مشروعیت برگزیده است مبتنی بر درون مایه های قرآنی و از منظر روشی یک نظریه نوین محسوب می شود. در این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی، قرائت مشروعیت دوپایه «الهی – مردمی»که وجه تکاملی نظریه «نصب» قلمداد می شود، مورد تبیین و بازخوانی قرار خواهد گرفت. | ||
Keywords | ||
سیدمحمدباقر صدر; فقه سیاسی; مرد مسالاری دینی; مشروعیت; ولایت فقیه | ||
References | ||
قرآن کریم. اصفهانی، محمدحسین (1418). حاشیه المکاسب. قم: انوار الهدی. بحرانى، محمد (1426). أسس النظام السیاسی عند الإمامیة. قم: مکتبة فدک. برجی، یعقوبعلی (1385). ولایت فقیه در اندیشه فقیهان. تهران: سمت. البلعید، الصادق (1999). القرآن و تشریع، تونس: مرکز النشر الجامعی. پورفرد، مسعود (1384). «مبانی و مبادی اندیشه سیاسی شهید صدر»، حکومت اسلامی. 13(50):155-184. پورفرد، مسعود (1386). «بازخوانی اندیشه سیاسی شهید صدر»، پگاه حوزه. شماره (-)206 : 18-23. خمینى، سیدروحالله (1421). کتاب البیع(5 جلد). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى. حسینی حائرى، سیدکاظم (1424). ولایة الأمر فی عصر الغیبة.قم: مجمع اندیشه اسلامى. خویی، سیدابوالقاسم (بیتا). مصباح الفقاهه. بیجا: مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی. صدر، سیدمحمدباقر (1393). اقتصاد ما. قم: انتشارات در الصدر (پژوهشگاه علمی ـ تخصصی شهید صدر). صدر، سیدمحمدباقر (1421ق). الاسلام یقود الحیاة (موسوعة الشهید الصدر، ج5). قم: مرکز الابحاث و الدرسات التخصصیه للشهید الصدر. فاضلی، میرزا (1390). «بررسی جایگاه مردم در فرآیند قدرت در نظام سیاسی (از منظر شهید صدر و آیت الله نائینی)»، مجله بلاغ.9(34): 24-61. مهاجرنیا، محسن (1389). اندیشه سیاسی متفکران اسلامی:فقه سیاسی. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. منتظری، حسینعلى (1409). دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الإسلامیة (4 جلد). قم: تفکر. منتظری، حسینعلى (1417). نظام الحکم فی الإسلام. قم: سرایى. نائینى، محمدحسین (1424). تنبیه الأمة و تنزیه الملة. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم. | ||
Statistics Article View: 659 PDF Download: 658 |