News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,500,653 |
| PDF Download | 4,504,151 |
بررسی و نقد مجازات اعدام در جرائم تعزیری اصحاب کبائر | ||
| پژوهشنامه فقه اجتماعی | ||
| Volume 8, Issue 1 - Serial Number 15, November 1398, Pages 117-134 PDF (296.45 K) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/fiqh.2020.75394 | ||
| Authors | ||
| اسماعیل محمدزاده1; حبیب حاجتمند* 2 | ||
| 1استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه امام(ع) صادق(ع)، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه امام(ع) صادق(ع)، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 09 May 2019, Revise Date: 31 October 2019, Accept Date: 03 December 2019 | ||
| Abstract | ||
| فقهای امامیه و به‌تبع قانون‌گذار ایران در ذیل ماده (136) قانون مجازات اسلامی مصوب (1392)، مجازات تکرار جرائم حدی در مرتبه چهارم را در صورت اجرای کیفر در سه مرتبه نخست، اعدام دانسته، اما تکرار در جرائم تعزیری را تنها موجب تشدید کیفر دانسته است. برخلاف این نکته، مشهور فقهای امامیه در خصوص تکرار برخی جرائم تعزیری و نه همه آن‌ها، در مرتبه سوم یا چهارم (عند الاحتیاط) تحت عنوان اصحاب کبائر، قائل به مجازات اعدام شده‌اند. مستند فقهی این قول نیز روایت صحیحه یونس عبدالرحمان از امام هفتم(ع) است که می‌فرمایند: «اصحاب الکبائر کلها إذا أقیم علیهم الحدود مرتین، قتلوا فی الثالثه». فقها با تعمیم دلیل روایت از جرائم حدی به موارد تکرار جرائم تعزیری مصرح، حکم به اعدام در مرتبه سوم یا چهارم کرده‌اند. ازنظر نگارندگان، این حکم مشهور فقها با قواعد کیفری همچون؛ اصل احتیاط در دماء، اصل حق حیات انسان، قاعده التعزیر دون الحد منافات داشته و با برخی اشکالات سندی و دلالی مواجه است و به همین دلیل وضع مجازات اعدام مستند به این حکم فقهی، مشروع نخواهد بود. | ||
| Keywords | ||
| اصحاب کبائر; اعدام تعزیری; تعزیر; التعزیر دون الحد; تکرار جرم | ||
| References | ||
|
قرآن کریم. ابن ادریس، محمد بن منصور (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى. قم: دفتر انتشارات اسلامى. ابن براج، قاضى عبد العزیز (1387). المبسوط فی فقه الإمامیة. تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریه. ابن براج، قاضى عبد العزیز (1406ق). المهذب. قم: دفتر انتشارات اسلامى. ابن فارس، احمد بن زکریا (1404ق). معجم مقائیس اللغه. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم. ابن منظور، ابوالفضل و جمال الدین محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب. بیروت: دار الفکر. اردبیلى، احمد بن محمد (1403ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. اردبیلى، احمد بن محمد (بیتا). زبدة البیان فی أحکام القرآن. تهران: المکتبة الجعفریة لإحیاء الآثار الجعفریة. اصفهانى، حسین بن محمد راغب (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن. شام: دار العلم. تبریزى، جواد بن على (1417ق). أسس الحدود و التعزیرات. قم: دفتر مؤلف. حائرى، سید کاظم حسینى (1415ق). القضاء فی الفقه الإسلامی. قم: مجمع اندیشه اسلامى. حر عاملى، محمد بن حسن (1409ق). وسائل الشیعه، قم: مؤسسه آل البیت(ع). حلبی، ابوالصلاح (1403ق). الکافی فی الفقه. اصفهان: نشر مکتبه امیرالمومنین(ع). حلی(علامه)، حسن بن یوسف (1411ق). تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین. تهران: مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى. حلّى(علامه)، حسن بن یوسف (1413ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. حلّى، یحیى بن سعید (1405ق). الجامع للشرائع. قم: مؤسسة سید الشهداء العلمیة. خمینى، سید روح اللّه (بیتا). تحریر الوسیلة. قم: مؤسسه مطبوعات دار العلم. خویى، سید ابو القاسم (1422ق). مبانی تکملة المنهاج. قم: مؤسسة إحیاء آثار الامام الخوئی. سید مرتضى، على بن حسین (1405ق). رسائل الشریف المرتضى. قم: دار القرآن الکریم. شاهرودى، سید محمود هاشمى (1426ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع). قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت(ع). شایق، مهدی؛ شایق، محمدرضا (1397). بررسی قاعده التعزیر بما یراه الحاکم همراه با بررسی موردی مجازات زندان تعزیری در فقه امامیه. فقه و اصول، 50(114)، 83-104. شهید اول، محمد بن مکى (1417ق). الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. شهید اول، محمد بن مکى (1410ق). اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة. بیروت: دار التراث الإسلامیه. صدوق، محمد بن على (1386). علل الشرائع. قم: کتابفروشى داورى. صدوق، محمد بن على (1407ق). تهذیب الأحکام. تهران: دار الکتب الإسلامیه. صدوق، محمد بن على (1413). من لا یحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. طوسى، محمد بن حسن (1407ق). تهذیب الأحکام. تهران: دار الکتب الإسلامیه. فخر المحققین(حلی)، محمد بن حسن (1387). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: مؤسسه اسماعیلیان. فراهیدى، خلیل بن احمد (1410ق). کتاب العین. قم: نشر هجرت. کلینى، محمد بن یعقوب (1429ق). الکافی. قم: دار الحدیث للطباعة و النشر. گلپایگانى(صافی)، لطف الله (1412ق). التعزیر- أحکامه و حدوده. قم: بینا. گلپایگانى(صافی)، لطف الله (1423ق). فقه الحج. قم: مؤسسه حضرت معصومه(س). مراغى، سید میر عبد الفتاح (1417ق). العناوین الفقهیة. قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. منتظری نجف‌آبادى، حسینعلى (1429ق). مجازات‌هاى اسلامى و حقوق بشر. قم: ارغوان دانش. نجفى، محمد حسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. | ||
|
Statistics Article View: 538 PDF Download: 378 |
||