News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,444 |
| Article View | 8,509,640 |
| PDF Download | 4,507,256 |
بررسی مستندات فقهی تبصره (2) ماده (188) قانون مجازات اسلامی مصوب (1392) | ||
| پژوهشنامه فقه اجتماعی | ||
| Volume 8, Issue 1 - Serial Number 15, November 1398, Pages 25-42 PDF (298.93 K) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/fiqh.2020.75390 | ||
| Authors | ||
| محمود جمال الدین زنجانی1; مسعود جهاندوست دالنجان* 2 | ||
| 1دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 28 May 2019, Revise Date: 30 November 2019, Accept Date: 06 January 2020 | ||
| Abstract | ||
| ماده (188) قانون مجازات اسلامی مصوّب (1392)، شهادت بر شهادت را به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا برمی‌شمرد، لکن در تبصره (2) همین ماده، شهادت ثالثه مورد پذیرش قرار نگرفته است. این تبصره مطابق با فتوای مشهور فقهای امامیه است. عمده دلیل مشهور فقها، اجماع، تمسک به اصل، عدم شمولیت روایات وارد در موضوع شهادت بر شهادت و نیز یک روایت خاص در این زمینه است. لکن در مقابل این قول، تعدادی از فقهای معاصر قائل به اقوی بودن پذیرش شهادت ثالثه هستند. این گروه تمامی ادله مشهور را در اثبات مدعای خود رد می‌کنند و در مقام نظر، منکر جبران ضعف سند دلیل خاص به‌واسطه شهرت می‌شوند؛ بنابراین علت اختلاف رأی این دسته با مشهور اشکال مبنایی است نه بنایی. در این نوشتار نویسندگان به بررسی ادله مشهور می‌پردازند و پس از مناقشه در تمامی ادله به این مطلب می‌رسند که حتی با فرض پذیرش نظریه علمی جبران ضعف سند به‌وسیله شهرت بازهم نمی‌توان قول مشهور را پذیرفت و قولشان دچار اشکال بنایی نیز می‌باشد. نویسندگان نشان می‌دهند که شمولیت ادله حجیت خبر واحد می‌تواند دلیل محکمی بر پذیرش شهادت بر شهادت فرع باشد. گفتنی است نظریه مزبور دارای کاربردی وسیع در بحث اثبات دعاوی است خصوصاً در اموری مانند وقف خاص که پس از مردن بطون اولیه و رسیدن وقف به بطون متأخر، هیچ راهی برای اثبات وقف غیر از شهادت بر شهادت فرع وجود ندارد. | ||
| Keywords | ||
| شهادت; شهادت بر شهادت فرع; ماده (188) ق.م.ا; حجیت خبر واحد | ||
| References | ||
|
ابن ادریس حلّى، محمد بن منصور (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. ابن زهره حلبی، حمزة بن علی (1417ق). غنیة النزوع إلى علمی الأصول و الفروع. قم: مؤسسه امام صادق(ع). احمد بن فارس، ابوالحسین (1404ق). معجم مقائیس اللغة. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم. اردبیلى، احمد بن محمد (1403ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان. آقا مجتبى عراقى و على‌پناه اشتهاردى و آقا حسین یزدى اصفهانى، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. تبریزى، جواد بن على (بیتا). أسس القضاء و الشهادة. قم: دفتر مولف. جوهرى، اسماعیل بن حماد (1410ق). الصحاح- تاج اللغة و صحاح العربیة. بیروت: دار العلم للملایین. حائرى طباطبایی، سید على بن محمد (1418ق). ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل. قم: مؤسسه آل البیت(ع). حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق). تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة. قم: مؤسسه آل البیت(ع). خمینی، سید روح الله (بیتا). تحریر الوسیله. قم: مؤسسه مطبوعات دار العلم. خوانسارى، سید احمد (1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. قم: مؤسسه اسماعیلیان. خویى، سید ابو القاسم (1372). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة. قم: مرکز نشر الثقافة الإسلامیة. خویى، سید ابوالقاسم (بیتا). مصباح الأصول. تقریرات محمد سرور واعظ حسینی بهسودی، قم: موسسه احیاء آثار الامام الخوئی. خویى، سید ابو القاسم (1422ق). موسوعة الإمام الخوئی؛ مبانی تکملة المنهاج. قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن، صفوان عدنان داودى، لبنان و سوریه: دار العلم- الدار الشامیة. روحانی، سید صادق (1412ق). فقه الصادق(ع). قم: دار الکتاب- مدرسه امام صادق(ع). سبزوارى، محمد باقر (1423ق). کفایه الفقه المشتهر بکفایة الأحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. شهید اول، محمد بن مکى (1410ق). اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة. لبنان: دار التراث- الدار الإسلامیة. شهید ثانى، زین الدین بن على (1413ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة. صدر، سید محمد باقر (بیتا). بحوث فی علم الأصول، تقریرات سید محمود هاشمی شاهرودی، قم: موسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع). صدوق، محمّد بن على بن بابویه (1413ق). من لا یحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. صیمرى، مفلح بن حسن (1420ق). غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام. جعفر کوثرانى عاملى، بیروت: دار الهادی. طباطبایى، سید محمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم. طوسی، محمد بن حسن (1407ق). تهذیب الأحکام. تهران: دار الکتب الإسلامیة. طوسى، محمد بن حسن (1363). اختیار معرفة الرجال المعروف برجال الکشی. محمد باقر میرداماد استرآبادی، قم: مؤسسة آل البیت(ع). طوسى، محمد بن حسن (1407ق). الخلاف. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. علامه حلّى، حسن بن یوسف (1413ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. فاضل لنکرانى، محمد (1420ق). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة- القضاء و الشهادات، قم: مرکز فقهى ائمه اطهار(ع). فاضل هندى، محمد بن حسن (1416ق). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. فیاض، محمد اسحاق (بیتا). منهاج الصالحین. بیجا: بینا. فیض کاشانى، محمد محسن (بیتا). مفاتیح الشرائع. قم: انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى. کیدری، محمد بن حسین (1416ق). إصباح الشیعة بمصباح الشریعة. قم: مؤسسه امام صادق(ع). گلپایگانى، سید محمدرضا (1405ق). کتاب الشهادات. قم: بینا. مجلسى اول، محمد تقى (1406ق). روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه. قم: مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانپور. محقق حلی، نجم الدین جعفر (1418ق). المختصر النافع فی فقه الإمامیة. قم: مؤسسة المطبوعات الدینیة. مرعشى نجفى، سید شهاب الدین (بیتا). القول الرشید فی الاجتهاد و التقلید. قم: کتابخانه حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی(ره). مظفر، محمد رضا (1387). اصول الفقه. قم: بوستان کتاب. مکارم شیرازى، ناصر (1370). القواعد الفقهیة. قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع). مؤمن قمی، محمد (1422ق). مبانی تحریر الوسیلة- القضاء و الشهادات. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره. نائینی، محمدحسین (1376)، فوائد الأصول. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. نجاشى، احمد بن علی (1365). رجال النجاشی. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. نجفى، محمد حسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. نراقى، احمد بن محمدمهدى (1415ق). مستند الشیعة فی أحکام الشریعة. قم: مؤسسه آل البیت(ع). وحید خراسانی، حسین (1428ق). منهاج الصالحین. قم: مدرسه امام باقر(ع). هاشمی شاهرودی، سید محمود (1426ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت(ع). | ||
|
Statistics Article View: 415 PDF Download: 304 |
||