
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,392 |
Article View | 8,242,371 |
PDF Download | 4,234,021 |
بررسی صحت یا بطلان قرارداد کشف پریمیوم در قالب عقد بیع | ||
پژوهشنامه فقه اجتماعی | ||
Volume 8, Issue 1 - Serial Number 15, November 1398, Pages 1-24 PDF (345.28 K) | ||
Document Type: مقاله پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/fiqh.2020.75389 | ||
Authors | ||
عبدالله امیدی فرد1; علی خلف خانی* 2 | ||
1دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
2دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
Receive Date: 04 May 2019, Revise Date: 09 October 2019, Accept Date: 09 December 2019 | ||
Abstract | ||
قراردادهای کشف پریمیوم به تازگی وارد روند معاملاتی بورس کالا شدهاند، به صورت درج تعهد در برابر تعهد در نزد اتاق پایاپای بورس جهت انجام بیع نقد در آینده و در سررسید نهائی انجام میگیرند. صحت انعقاد این قراردادها در قالب عقد بیع در ابتدای توافق دارای اشکالاتی است؛ از جمله لزوم تحقق بیع کالی به کالی و غرری بودن معامله. نویسندگان با مراجعه به ادله موجود و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی برآنند که؛ هیچ کدام از اشکالات فوق وارد نیست. زیرا اولا بطلان بیع دین به دین در جایی است که دو دین قبل از عقد موجود باشند و حالآنکه معامله پریمیومی از نوع بیع کالی به کالی بوده و دین در آن بعد از عقد به وجود میآید، و این موارد از ذیل روایات و اجماع مطرح شده خارج شده و مشمول حکم بطلان نیست. ثانیا؛ غالباً غرر نیز در این معامله منتفی است به دلیل اینکه ضابطه غرر، وجود جهل معتنابهی است که موجب جهالت نسبت به عوضین شده و موجب خطر و احتمال زیان غیرقابل جبران باشد. اما مورد معامله کشف پریمیوم غرر از نوع غرر عرفی و غرر ذاتی عقود مسامحی است که طرفین با علم و اراده اقدام به انعقاد معامله بر اساس آن میکنند. بنابراین درج معامله پریمیومی ذیل عقد بیع در همان ابتدای توافق صحیح و دارای آثار آن خواهد بود و دیگر نیازی ایجاد تعهد طرفینی مبنی و انعقاد قرارداد در سررسید نخواهد بود. | ||
Keywords | ||
قرارداد کشف پریمیوم; معاملات آتی; بیع کالی به کالی; بیع دین به دین; غرر; بورس | ||
References | ||
قرآن کریم. ابن ادریس، محمد بن منصور (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. ابن منظور، جمال الدین (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع. ابو جیب، سعدی (1408ق). القاموس الفقهی لغة و اصطلاحا، دمشق: دار الفکر. اعتصامی، امیرحسین (1394). بررسی قراردادهای پیش فروش نفت خام در بورس؛ معاملات کشف پریمیوم. کمیته فقهی بورس کالا (مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی)، قابل دسترسی از www.rdis.ir. امامى، سید حسن (بیتا). حقوق مدنى. تهران: انتشارات اسلامیة. جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1378). مبسوط در ترمینولوژی حقوق. تهران: گنج دانش. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1388). دائرة المعارف حقوق مدنی و تجارت. تهران: گنج دانش. حسینی عاملى، سید جواد (بیتا)،. مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. حر عاملى، محمد بن حسن (1409ق). وسائل الشیعة. قم: مؤسسه آل البیت(ع). خمینى، روح اللّه (1421ق). کتاب البیع. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى. خویى، سید ابو القاسم (1418ق). موسوعة الإمام الخوئی. قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی. سلطانی نژاد، هدایت الله (1375). بررسی اعتبار بیع کالی به کالی در حقوق ایران و منابع فقهی. فصلنامه مفید، 2(6)، 86-126. شعرانى، ابو الحسن (1419ق). تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین. تهران: منشورات إسلامیة. شیخ انصاری، مرتضى (1415ق). کتاب المکاسب. قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصاری. صفائی، سیدحسین (1397). دوره مقدماتی حقوق مدنی: قواعد عمومی قراردادها. تهران: میزان. طوسى، محمد بن حسن (1400ق). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى. بیروت: دار الکتاب العربی. شهید اول، محمد بن مکى (بیتا). القواعد و الفوائد. قم: کتابفروشى مفید. شهید ثانى، زین الدین بن على (1410ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة. قم: کتابفروشى داورى. شهید ثانى، زین الدین بن على (1413ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة. شهید ثانى، زین الدین بن على (1414ق). حاشیة الإرشاد. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم. عبد الرحمان، محمود (بیتا). معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیه. بیجا. علامه حلی، حسن بن یوسف (1413ق). مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. علامه حلی، حسن بن یوسف (1414ق). تذکرة الفقهاء. قم: مؤسسه آل البیت ع. علامه حلّى، حسن بن یوسف (1413ق). مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه. فاضل آبی، حسن بن ابی طالب (1408ق). کشف الرموز فی شرح المختصر النافع. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه. کاتوزیان، ناصر (1394). قواعد عمومی قراردادها. تهران: گنج دانش. کریمی، عباس؛ و شعبانی کندسری، هادی(1394). معامله به مال آینده. مجله حقوقی دادگستری، 72(90)، 101-127. کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة. محقق حلی، نجم الدین جعفر بن حسن (1408ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: مؤسسه اسماعیلیان. محقق داماد، مصطفی (١٣٧٠). قواعد فقه، بخش مدنی. تهران: اندیشه های نو در علوم اسلامی. محقق کرکى، على بن حسین (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: مؤسسه آل البیت(ع). مسجدسرایی، حمید (1392). تحلیل فقهی حقوقی مبنای غرر در بیمه. پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، 9(33)، 131-144. مشهدی زاده، علیرضا (1395). بررسی حقوقی فقهی قراردادهای آتی در بورس انرژی. مبانى فقهى حقوق اسلامى. 9(17)، 193-215. مصباحی مقدم، غلامرضا؛ و رستم زاده گنجی، اسماعیل (1386). غرر در معاملات اختیارات بر روی سهام از دیدگاه فقه امامیه. جستارهای اقتصادی، 4(8)، 36-65. معصومینیا، غلامعلی، و فدایی، میثم، و صائمین، سید حمیدرضا (1394). بررسی فقهی قرارداد آتی، احکام و آثار آن برمبنای فقه امامیه. اقتصاد اسلامی،15(58)، 123-151. موسویان، سید عباس؛ و علیزاده اصل، محمد (1394). بررسی ضابطه غرر در معاملات جدید. تحقیقات مالی اسلامی، 5(1)، 5-36. نجفى، محمد حسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. نعمان بن محمد، ابوحنیفه (1385). دعائم الإسلام. قم: مؤسسه آل البیت(ع). وزیری، مجید (1386). بررسی بیع دین به دین در فقه امامیه. پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، 3(10)، 125-144. | ||
Statistics Article View: 334 PDF Download: 277 |