
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,393 |
Article View | 8,245,215 |
PDF Download | 4,237,254 |
بررسی اشکالات ابن سینا بر بی کران گروی درباره ساختار توجیه | ||
حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
Article 2, Volume 24, Issue 63, January 1399, Pages 21-32 PDF (752.86 K) | ||
Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/ap.2020.75352 | ||
Authors | ||
مرتضی متولی* 1; مهدی عظیمی2 | ||
1دانشجوی دکترای فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تهران | ||
2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
Receive Date: 15 December 2019, Revise Date: 28 March 2020, Accept Date: 14 April 2020 | ||
Abstract | ||
از بحثهای مهم معرفت شناسی بحث از ساختار توجیه است. در این مسئله رهیافت های گوناگونی وجود دارد که بیکران گروی یکی از آنها است. این رهیافت از زمان ارسطو شناخته شده و همواره از طرف فیلسوفان مردود اعلام شده است. ابن سینا نیز بهگونه ای متفاوت با ارسطو، با این رهیافت به مقابله برخاسته است. این اشکالات ابنسینا بر بیکرانگروی، با رویکردی تحلیلی ـ انتقادی تبیین و نقد شده است. ابنسینا سه اشکال عمده بر این رهیافت وارد می کند: اول، بیکران گروی مستلزم این است که معرفتی حاصل نشود؛ دوم، لازمۀ بیکران گروی این است که بعضِ محصور مثل کل حاصر باشد که محال است؛ سوم، لازمۀ بیکران گروی این است که بعضی از مبادی برهان غیرمعلوم باشد. اما استدلالهای ابن سینا بر سه پیش فرض استوار است که خود محل نزاع اند: اول، توجیه از مفاهیم دارای مراتب نیست و متواطی است؛ دوم، استدلال منتقل کنندۀ توجیه است، نه ایجادکنندۀ آن؛ سوم، تسلسل استدلالهای ما در صورتی به معرفت میانجامد که اجزای آن مترتّب بر یکدیگر باشند، اجتماع در وجود داشته، و دارای فعلیت باشند. افزون بر این، استدلال دوم وی جدای از این پیشفرضها همچنان مخدوش است. | ||
Keywords | ||
ساختار توجیه; بی کران گروی; تسلسل; مراتب توجیه; استدلال | ||
References | ||
ابنسینا، حسینبنعبدالله(1404هـ الف). الشفاء المنطق الإلهیات(تحقیق ابوالعلا عفیفی، تصدیر و مراجعه ابراهیم مدکور)، قم: منشورات مکتبه آیتالله العظمی المرعشی النجفی. ــــــــــــــ(1404هـ ب). الشفاء المنطق البرهان(تحقیق ابوالعلا عفیفی، تصدیر و مراجعه ابراهیم مدکور)، قم: منشورات مکتبه آیتالله العظمی المرعشی النجفی. ـــــــــــــــ(1404هـ ج). الشفاء المنطق القیاس(تحقیق ابوالعلا عفیفی، تصدیر و مراجعه ابراهیم مدکور)، قم: منشورات مکتبه آیتالله العظمی المرعشی النجفی. ـــــــــــــــ(بیتا). الموجز فی المنطق، نسخه خطی دانشگاه تهران: ش: 22/1190-ف، 20 برگ (108-88). استیوارت، ایان و دیوید تال(1371). مبانی ریاضیات(ترجمه محمد مهدی ابراهیمی)، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ سوم. بدوی، عبدالرحمن(1980م). منطق ارسطو، بیروت/کویت: دارالقلم/وکاله المطبوعات، الطبعه الاولی. تهاونی، محمدعلی(1996م). موسوعه کشاف إصطلاحات الفنون و العلوم، تحقیق علی دحروج، لبنان، مکتبه لبنان ناشرون، الطبعه الأولی. جرجانی، السید الشریف علیبنمحمد(1370). کتاب التعریفات، تهران: ناصر خسرو، چاپ چهارم. خادمی، حمیدرضا و سیدحسن حسینی(1393). «امکان معرفت از دیدگاه ابنسینا»، آینه معرفت، 14(38)، ص1ـ22. دیرباز، عسگر و محمود صیدی(1393). «بازبینی شروط و براهین استحاله تسلسل»، پژوهشهای فلسفی کلامی، 15(60)، ص7ـ22. شمس، منصور(1397). آشنایی با معرفتشناسی، ویراست سوم، تهران: انتشارات هرمس، چاپ نخست. طباطبایی، محمدحسین(1415هـ). نهایه الحکمه، قم: مؤسسه النشر الإسلامی، الطبعه الحادیه عشره قوامصفری، مهدی(1381). «بیرونشد ابنسینا از شکگرایی»، ذهن، 3(12-11)، ص63ـ82. ـــــــــــــــ(1380). «معرفت یقینی از دیدگاه ابنسینا»، فصلنامه ذهن، 2(8)، ص81ـ130. لکهنوی، محمد عبدالحی(بیتا). الکلام المتین فی تحریر البراهین، چاپ سنگی،مطبع المصطفائی. محمدزاده، رضا(1387). «مبناگروی سینوی»، حکمت سینوی، 12(40)، ص25ـ50. ملاصدرا(1383). الحکمه المتعالیه فی الأسفار الأربعه، تحقیق غلامرضا اعوانی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، چاپ نخست. موزر، پل(1392). معرفتشناسی در تاریخ فلسفه راتلج، ترجمه یاسر خوشنویس، تهران: انتشارات حکمت، چاپ نخست. ـــــــــــــــ و دیگران(1387). درآمدی موضوعی بر معرفتشناسی معاصر، ترجمه رحمت الله رضایی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم. مصباح یزدی، محمدتقی(1384). شرح برهان شفا، تحقیق و نگارش محسن غرویان، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. چاپ نخست. میرک بخاری، محمدبنمبارک(1353). حکمه العین و شرحه، تصحیح جعفر زاهدی، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی.
Aikin, Scott F.(2011). Epistemology and the Regress Problem, New York, Routledge, First Published. Alston, William P.(1985). “Concepts of Epistemic Justification”, The Monist, vol. 68, No. 1, January, P. 57-89. Aristotle(1995). The complete works of Aristotle, Edited by Jonathan Barnes, New Jersey, Princeton University Press, Sixth Printing Audi, Robert(1993). The Structure of Justification, First Published, United States of America: Cambridge University Press. Turri, John & Peter D. Klein(2014). Ad Infinitum: New Essays on Epistemological Infinitism, First Edition, United Kingdom, Oxford University Press. | ||
Statistics Article View: 770 PDF Download: 394 |