News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,508,874 |
| PDF Download | 4,506,543 |
بررسی تطبیقی آراء شیخ‌الرئیس و شیخ اشراق درباره چیستی لذت | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Article 8, Volume 24, Issue 63, January 1399, Pages 133-152 PDF (1 M) | ||
| Document Type: علمی- مروری | ||
| DOI: 10.30497/ap.2020.75344 | ||
| Authors | ||
| حوریه شجاعی باغینی* 1; عین‌الله خادمی2; عبدالله صلواتی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و مربی پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات | ||
| 2استاد گروه معارف اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی | ||
| 3دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی | ||
| Receive Date: 21 January 2019, Revise Date: 02 April 2020, Accept Date: 26 December 2019 | ||
| Abstract | ||
| ابوعلی‌سینا و شهاب‌الدین سهروردی دربارة موضوع لذت در آثار مختلف خود مباحث و اطلاعات پراکنده‌ای بیان کرده‌اند. یکی از آن مباحث، دیدگاه‌های این دو اندیشمند در خصوص چیستی لذت است. مسئلة این نوشتار بررسی تطبیقی چیستی لذت از منظر رؤسای دو مکتب مشاء و اشراق با توجه به مبانی معرفت‌شناختی و هستی‌شناختی آنان است. مسئله لذت‌بخش کوچکی از شبکة معرفتیِ دو نظام مشاء و اشراق است که بررسی آن با توجه به برخی از اضلاع دیگر شبکه، همچون مبانی، ما را به فهم بهتر و درک عمیق‌تر آن نائل می‌کند. از پیامدهای این بررسی درک علت تفاوت‌گذاری تعریف لذت بین باری‌تعالی و انسان از سوی ابن‌سینا و عدم این تفاوت از سوی سهروردی، به جهت تفاوت دیدگاه در مورد هستی و چیستی ادراک در دو نظام است. از دیگر پیامدها این است که اگرچه واژههای «ادراک» و «ملائم» در تعاریف هماهنگ و تکراری است، اما تبیینی که از آنها در هر نظام آورده میشود با توجه به تفاوتهای معرفتشناسانه و هستیشناسانة دو مکتب، ما را به درک گوناگون از لذت میرساند. اهم این تفاوتها عبارتاند از: تأکید بر علم حصولی در شناخت از یکسو و مبنا بودن «وجود» در هستی از سوی دیگر در فلسفة مشاء و در مقابل بنا نهادن اساس علم بر علم حضوری از یکسو و مبنا بودن «نور» در هستی از سوی دیگر در فلسفة اشراق. | ||
| Keywords | ||
| لذت; ادراک; ملائم; علم حصولی; علم حضوری; ابن‌سینا; سهروردی | ||
| References | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله(1375). الإشارات و التنبیهات، قم: نشر البلاغه. ــــــــــــــ(1382). الاضحویه فى المعاد(تحقیق حسن عاصى)، تهران: شمس تبریزى. ــــــــــــــ(1383الف). الهیات دانشنامه علائى(تصحیح محمد معین)، همدان: دانشگاه بوعلى سینا. ــــــــــــــ(1391). التعلیقات(تحقیق و تصحیح سیدحسین موسویان)، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران. ــــــــــــــ(1404الف). رساله فی الأدویه القلبیه(جزء الثالث من مؤلفات ابن‌سینا الطبیه)، بیجا، بینا. ــــــــــــــ(1383ب). رساله نفس(تصحیح موسى عمید)، همدان: دانشگاه بوعلى سینا. ــــــــــــــ (1404ب). الشفاء(الالهیات)(تصحیح سعید زاید)، قم: مکتبه آیه الله المرعشى. ــــــــــــــ(1404ج). الشفاء(الطبیعیات)(تصحیح سعید زاید)، قم: مکتبه آیه الله المرعشى. ــــــــــــــ(1363). المبدأ و المعاد(به کوشش عبداللّه نورانى)، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامى دانشگاه مکگیل با همکارى دانشگاه تهران. ــــــــــــــ(1379). النجاه من الغرق فى بحر الضلالات(تصحیح محمدتقی دانشپژوه)، تهران: دانشگاه تهران. امین‌رضوی، مهدی(1377). سهروردی و مکتب اشراق(مترجم مجدالدین کیوانی)، تهران: نشر مرکز. خادمی، عین‌الله(1389). «جستاری دربارة چیستی لذت از منظر ابن‌سینا»، فلسفه و کلام اسلامی، 43(1)، ص29ـ50. ــــــــــــــ(بهار 1392). «چیستی و انواع لذت از منظر سهروردی»، پژوهشهای فلسفی کلامی، ص75ـ98. ــــــــــــــ(1386). «رازستانی و رمزگشایی اختلاف دیدگاه‌های شیخ‌الرئیس دربارۀ نظام فیض»، فصلنامۀ اندیشۀ دینی دانشگاه شیراز، ص67ـ90. ــــــــــــــ و مرتضی حامدی(پاییز 1390). «لذت و الم اخروی در فلسفة سینوی»، آینه معرفت، 11(3)، ص8ـ30. ذبیحی، محمد(1392)، داوریها، شناختشناسی و نظام نوری در فلسفه اشراق، تهران: سمت. ــــــــــــــ(1383)، «وجود در فلسفه ابن سینا»، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان, 2(39)، ص87ـ116. سلیمانی، فاطمه(1389). «لذت و الم از نگاه ابن‌سینا»، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی حکمت سینوی (مشکوه النور)، 14(44)، ص5ـ23. سهروردی، شهاب‌الدین(1393). الحکمه الاشراقیه المجموعه الکامله لمصنفات شهاب‌الدین یحیی السهروردی، تصحیح و مقدمه محمد ملکی(جلال‌الدین)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب. ــــــــــــــ(1373). مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمه سیدحسین نصر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ج3. ــــــــــــــ(1375). مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمه هانرى کربن و سید حسین نصر و نجفقلى حبیبى، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى. شجاعی‌باغینی، حوریه و عین‌الله خادمی و امیرحسین منصوری‌نوری(زمستان 1397). «بررسی مواجهه ابن‌سینا با آراء پیشینیان در باب چیستی لذت»، تاریخ فلسفه، 9(3)، ص123ـ147. طوسى، خواجه نصیرالدین(1375). شرح الإشارات و التنبیهات للمحقق الطوسى، قم: نشر البلاغه. نوربخش، سیماسادات(1388). «مبانی معرفت‌شناسی حکمت اشراق سهروردی»، حکمت و فلسفه، 5(1)، ص31ـ47. | ||
|
Statistics Article View: 776 PDF Download: 434 |
||