
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 513 |
Number of Articles | 4,443 |
Article View | 8,509,418 |
PDF Download | 4,506,984 |
تعامل قوۀ متصرفه با سایر قوای ادراکی از منظر ابنسینا و ملاصدرا | ||
حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
Article 6, Volume 23, Issue 62, September 1398, Pages 111-129 PDF (837.47 K) | ||
DOI: 10.30497/ap.2019.75334 | ||
Authors | ||
عبدالرضا کوشکی1; فروغ السادات رحیم پور* 2; جعفر شانظری2 | ||
1دانشجوی دکتری گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان، | ||
2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان | ||
Receive Date: 05 July 2019, Revise Date: 22 March 2020, Accept Date: 22 March 2020 | ||
Abstract | ||
در این پژوهش دیدگاه ابنسینا و ملاصدرا درزمینۀ تعامل قوۀ متصرفه با سایر قوای ادراکی انسان بررسی و در سه محور با یکدیگر مقایسه شده است: یک) تعامل قوۀ متصرفه با قوای ظاهر، دو) تعامل قوۀ متصرفه با قوای باطن، سه) تعامل قوۀ متصرفه با قوۀ عاقله. هر دو فیلسوف قائل به دخالت مستقیم قوۀ متصرفه در امر خواب و رؤیا هستند و نقش این قوه را برای انسانهای خاص، رقمزدن نوعی وحی و الهام میدانند. همچنین اتفاقنظر دارند که تعامل متصرفه با قوای ظاهر، باطن و عاقله موجب تسهیل برخی افعال مانند انتزاع طبایع نوعی، یافتن صور مفقودۀ حافظه و خیال، تأثیرگذاری بر حکم عقل عملی و نیز ایجاد زمینه برای رؤیای صادقه میشود. علاوه بر این معتقدند بهمنظور بهبود عملکرد قوۀ متصرفه و درنتیجه، تعامل اثربخشتر آن، از راهکارهایی مانند تقویت قوه عاقله، راستگفتاری و سلامت اخلاقی میتوان بهره برد. بهرغم برخی شباهتها، اختلافاتی نیز میان دیدگاههای ابنسینا و ملاصدرا وجود دارد، ازجمله اینکه ملاصدرا برخلاف ابنسینا، قوۀ متصرفه را مجرد (مثالی) میداند و درنتیجه، نظریه «حضور» را بهجای نظریه «انطباع» مینشاند. واژه های کلیدی: ابن سینا، ملاصدرا، قوه متصرفه، قوای ظاهر، قوای باطن ، قوه عاقله | ||
Keywords | ||
ابنسینا; ملاصدرا; قوه متصرفه; قوای ظاهر; قوای باطن; قوه عاقله | ||
References | ||
ابنسینا، حسینبنعبدالله(1392الف). الإشارات و التنبیهات(تحقیق مجتبی الزارعی)، قم: بوستان کتاب، چاپ سوم. ــــــــــــــ(1400هـ). رساله العشق(مندرج در رسائل ابنسینا)، قم: بیدار، چاپ نخست. ــــــــــــــ(1434هـ). الشفاء(الإلهیات)، قم: ذوی القربی، چاپ دوم. ــــــــــــــ(1434هـ). الشفاء(الطبیعیات)، قم: ذوی القربی، چاپ دوم. ــــــــــــــ(1393). قانون، ترجمه عبدالرحمن شرفکندی، تهران: سروش، چاپ شانزدهم. ــــــــــــــ(1363). المبدأ و المعاد، به کوشش عبدالله نورانی، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل شعبه تهران: چاپ نخست. ــــــــــــــ(1387). النجاه من الغرق فی بحر الضلالات، تهران: دانشگاه تهران: چاپ سوم. ــــــــــــــ(1392ب).النفس من کتاب الشفاء، تحقیق آیت الله حسن زاده آملی، قم: بوستان کتاب قم: چاپ چهارم. ارسطو(1369). درباره نفس،ترجمه و تحشیه علیمراد داوودی، تهران: انتشارات حکمت، چاپ سوم. حسنزاده آملی، حسن(1371). عیون مسائلالنفس، تهران: امیرکبیر، چاپ نخست. سهروردی، شهابالدین(1388). مجموعه مصنفات، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ چهارم. صدرالدین شیرازی، محمدبنابراهیم(1430هـ). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، قم: طلیعه النور، چاپ سوم. ــــــــــــــ(1387). شرح الاصول من الکافی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، چاپ دوم ــــــــــــــ(1391(، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، چاپ دوم. ــــــــــــــ(1381). المبدأ و المعاد فیالحکمه المتعالیه، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، چاپ نخست. طوسی، نصیرالدین(1119هـ). الإشارات و التنبیهات مع شرح نصیرالدین طوسی، قاهره، دارالمعارف، چاپ سوم. ــــــــــــــ(1391). شرح الاشارات و التنبیهات، قم: بوستان کتاب، چاپ سوم. ــــــــــــــ(1375). شرح الاشارات و التنبیهات(مع المحاکمات)، قم: نشر البلاغه، چاپ نخست. فارابی، محمدبنمحمد(1371)، سیاسه المدنیه، ترجمه سید جعفر سجادی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم. | ||
Statistics Article View: 285 PDF Download: 532 |