News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,509,414 |
| PDF Download | 4,506,982 |
استکمال نفس پس از مرگ از منظر ابن‌سینا | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Article 5, Volume 23, Issue 61, April 1398, Pages 93-107 PDF (330.88 K) | ||
| DOI: 10.30497/ap.2019.74916 | ||
| Author | ||
| فاطمه رازی زاده* | ||
| دانش آموخته رشته فلسفه و کلام اسلامی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، ایران | ||
| Receive Date: 26 May 2019, Revise Date: 03 November 2019, Accept Date: 02 July 2019 | ||
| Abstract | ||
| شیخ الرئیس ابن‌سینا، ازجمله فیلسوفان مسلمانی است که با تکیه بر مبانی فلسفی خود، به مسئله چیستی نفس، چگونگی بقای آن و استکمال نفس، توجه ویژهای نشان داده است. پژوهش حاضر با پرسش از این‌که بوعلی سینا، چه رویکردی نسبت به مسئله استکمال نفس پس از مرگ دارد، مبانی فلسفی و موضع او در این موضوع را مورد بررسی قرار داده است. تبیین نسبت نفس و استکمال، در ضمن پرداختن به مسئله امکان استکمال در حیات پسین و جایگاه عقل فعال، مسیری است که برای تصویر استکمال نفس پس از مرگ جستجو شده است. حاصل آن‌که اگرچه جناب شیخ، به‌صراحت در این خصوص سخنی به میان نمیآورد، اما با عطف نظر به آراء او، چنین برداشتی امکانپذیر است و نفس‌شناسی استکمال محور بوعلی ظرفیت آن را دارد که استکمال نفس را به عوالم پسین تعمیم دهد. از منظر شیخ، نفس ناطقه مفارق از بدن، به حکم این‌که موجودی مجرد است و هر موجود مجرد عین آگاهی و ادراک است، برخوردار از مشاهده و ادراک امور عالم ملکوت بوده و این مشاهده به معنای اعم، فعل نفس ناطقه به‌شمار می‌رود. این فعل همواره انجام می‌شود و دوام آن مستلزم دوام استکمال نفس خواهد بود؛ هرچند به نظر می‌رسد، استکمالی که شیخ از آن سخن می‌راند، از حد تغییر و تبدل عرضی فراتر نمی‌رود. | ||
| Keywords | ||
| ابن‌سینا; استکمال نفس; تجرد نفس; حیات پس از مرگ; عقل فعال | ||
| References | ||
|
ابراهیمی دینانی، غلام‌حسین(1393). سخن ابن‌سینا و بیان بهمنیار. تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران. ابن‌سینا، شیخ الرئیس(1375الف). الاشارات و التنبیهات. شرح خواجه نصیرالدین طوسی، قم، نشر بلاغه. ــــــــــــــ(1376). الالهیات من کتاب الشفاء. تحقیق حسن حسن‌زاده آملی، قم، مرکز النشر التابع لمکتب الاعلام الاسلامی. ــــــــــــــ(1404هـ الف). التعلیقات. قم، انتشارات مکتبه الاعلام الاسلامی. ــــــــــــــ(1404هـ ب). الشفاء(الاهیات). به تحقیق سعید زاید و..، قم، انتشارت مکتبه آیه الله المرعشى. ــــــــــــــ(1404هـ ج). الشفاء(الطبیعیات). 3 جلد، تحقیق سعید زاید، قم، انتشارت مکتبه آیه الله المرعشى. ــــــــــــــ(1383). طبیعیات دانشنامه علائی. تصحیح محمد مشکوه، همدان، دانشگاه بوعلی سینا. ــــــــــــــ(1371). المباحثات. تحقیق و ترجمه محسن بیدارفر، قم، انتشارات بیدار. ــــــــــــــ(1363). المبدأ و المعاد. به اهتمام عبدالله نورانی، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی. ــــــــــــــ(1379). النجاه من الغرق فی بحر الضلالات. مقدمه و تصحیح محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ــــــــــــــ(1375ب). النفس من کتاب الشفاء. تحقیق حسن حسن‌زاده آملی، قم، بوستان کتاب. اسعدی، علیرضا و معلمی، حسـن(1391). «بررسی فرآیند استکمال نفس از دیدگاه ابن‌سینا». انسان پژوهی دینی، شماره 9(27)، ص57ـ80. اسفرائینی نیسابوری، فخرالدین(1383). شرح النجاه من الغرق فی بحر الضلالات. تحقیق حامد ناجی اصفهانی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. بهشتی، احمد(1386)، تجرید، قم، بوستان کتاب. تهانوی، محمدعلی بن‌علی(1862م). کشاف اصطلاحات الفنون. کلکته، بی‌نا. جمعی از نویسندگان(1415هـ). شرح المصطلحات الکلامیه. مشهد، آستان قدس رضوی . حسن‌زاده آملی، حسن(1386). اتحاد عاقل به معقول. قم، بوستان کتاب. ــــــــــــــ(1379). عیون مسائل نفس سرح العیون فی شرح العیون. تهران: امیرکبیر. ذبیحی، محمد(1392). فلسفه مشاء با تکیه بر اهم آراء ابن‌سینا. تهران: سمت. سعیدی‌مهر، محمد و دیگران(1393)، «بررسی دیدگاه نفی حرکت در مجردات»، ذهن، شماره 15(59)، ص127ـ164. صلیبا، جمیل و صانعی دره‌بیدی، منوچهر(1366). فرهنگ فلسفی. تهران: حکمت. طوسی، نصیرالدین(1375). شرح الاشارات و التنبیهات. قم، نشر بلاغه. فارابی، ابونصر(1995م). آراء اهل المدینه الفاضله، شرح و تعلیق علی بوملحم. بیروت: مکتبه الهلالش. | ||
|
Statistics Article View: 409 PDF Download: 395 |
||