News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,509,418 |
| PDF Download | 4,506,984 |
مناقشات نظری ابن سینا و گیدنز پیرامون الگوی خانواده | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Article 4, Volume 23, Issue 62, September 1398, Pages 91-73 PDF (634.55 K) | ||
| DOI: 10.30497/ap.2019.74900 | ||
| Authors | ||
| یحیی بوذری نژاد* 1; ابوالفضل اقبالی2 | ||
| 1دانشیار گروه علوم اجتماعی اسلامی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری دانش اجتماعی مسلمین، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 16 December 2018, Revise Date: 13 November 2019, Accept Date: 27 July 2019 | ||
| Abstract | ||
| مؤلفه های الگوی خانواده مطلوب و کیفیت افزایش کارآمدی این نهاد مهم در جامعه، پرسشی بنیادین بوده که هم در حکمت عملی یونانی و اسلامی بدان پرداخته شده و هم در جامعه شناسی امروز از آن سخن گفته شده است. گام مقدماتی و اساسی در طراحی الگو در مطالعات اجتماعی، بررسی تلاشهای نظری صورت گرفته در این عرصه است. ابن سینا یکی از فلاسفه اسلامی مهم و تأثیرگذار است که به‌صورت مبسوط به مباحث مربوط به خانواده و تدبیر منزل پرداخته است. از سوی دیگر آنتونی گیدنز نیز یکی از جامعهشناسان معاصر است که به‌صورت مشخص و مدون درباره الگوی مطلوب خانواده نظریه پردازی کرده است. هدف تحقیق حاضر، مقایسه دیدگاه های این دو متفکر پیرامون الگوی مطلوب خانواده و ایضاح نقاط اختلاف این دو، در دو ساحت مبانی و مؤلفه‌های الگو است. روش انجام این پژوهش به‌صورت مطالعه اسنادی و تحلیلی است. پژوهش حاضر الگوی خانواده را در سه محور ساختار و نوع خانواده، کارکردهای خانواده و روابط نقشی در نگاه ابن سینا تبیین کرده و سپس به مناقشات گیدنز در نسبت با این الگو با استفاده از نظریه خانواده دموکراتیک و رابطه ناب وی پرداخته است. الگوهای ازدواج و طلاق، ساخت قدرت در خانواده، روابط جنسیتی نقش و منطق فرزندآوری ازجمله عرصه های مهم مناقشات نظری ابن سینا و گیدنز ذیل بحث الگوی خانواده به شمار می روند. ابن سینا الگویی از خانواده سنتی را صورت بندی می کند که در آن مناسبات جنسیتی در بستر سنت تاریخی مردسالاری انجام گرفته و بازتولید می شود؛ اما گیدنز با عنایت به تحولات خانواده در بستر مدرنیته بر امتناع بازگشت به الگوی سنتی خانواده تأکید دارد. | ||
| Keywords | ||
| ابنسینا; تدبیر منزل; الگوی خانواده; گیدنز | ||
| References | ||
|
قرآن کریم. ابنسینا، حسین‌بن‌عبدالله(1985م)، السیاسه، القاهره: دارالعرب. ــــــــــــ(1395)، الهیات از کتاب شفاء، (ابراهیم دادجو، مترجم). تهران: خوارزمی. ــــــــــــ(1377)، الهیات نجات، (سید یحیی یثربی، مترجم). تهران: نشر فکر روز. ــــــــــــ(1366)، قانون در طب، (عبدالرحمن شرفکندی، مترجم). کتاب سوم، تهران: سروش. انتظاری، علی و عهدیه اسدپور(1396)، «اندیشههای جمعیتی ابنسینا با تأکید بر باروری»، فصلنامه نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان، دانشگاه تهران، سال هفتم، شماره2. برناردز، جان(1387)، درآمدی به مطالعات خانواده، (حسین قاضیان، مترجم). تهران: نی. بیرو، آلن(1384)، فرهنگ علوم اجتماعی، (باقر ساروخانی، مترجم). تهران: کیهان. پارسانیا، حمید و همکاران(1391)، «نقش اجتماعی دین از دیدگاه ابنسینا»، فصلنامه اندیشه دینی، ش45. چیل، دیوید(1388)، خانوادهها در دنیای امروز، (محمدمهدی لبیبی، مترجم). تهران: افکار. حاجیانی، ابراهیم(1390)، آسیبشناسی نهاد خانواده در ایران(مجموعه مقالات)، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک. حر عاملى، محمدبنحسن(1416هـ)، وسائلالشیعه الى تفاصیل مسائلالشریعه، قم: مؤسسه آلالبیت لاحیاءالتراث. روزن‌بام، هایدی(1376)، خانواده به‌مثابه ساختاری در مقابل جامعه، (محمدصادق مهدوی، مترجم). تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ نخست. زمانیان، علی(1387)، تغییرات بنیادین نهاد خانواده در چند دهه اخیر در ایران، تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی. ستوده، هدایتا...(1382)، تاریخ اندیشههای اجتماعی در اسلام، تهران: آوای نور. صادقی حسنآبادی، مجید و منصوره بخشی(1397)، «جایگاه زن در نظام اجتماعی و خانواده از نگاه فارابی، ابنسینا و خواجه نصیر»، دو فصلنامه حکمت سینوی، شماره 59. صدوق، محمد‌بن‌‌علی(1413هـ)، من لایحضره الفقیه، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. طبرسى، فضل‌بن‌حسن(1408هـ)، مکارم الاخلاق، بیروت: دارالحوراء. علیاحمدی، امید(1389)، تحولات معاصر خانواده در شهر تهران، تهران: نشر شهر. قانعیراد، محمدامین(1396)، زوال پدرسالاری: فروپاشی خانواده یا ظهور خانواده مدنی، تهران: نقد فرهنگ کرمانی، طوبی و فاطمه سلگی(1392). «تحلیل حیات خانوادگی(منزلی) انسان در حکمت عملی با تأکید بر آراء ابنسینا»، مجله فلسفه و کلام اسلامی، شماره دوم. کلینى، محمدبن‌‌‌یعقوب(1365). الکافى، تهران: دارالکتب الاسلامیه. گاردنر، ویلیام(1388). جنگ علیه خانواده، (معصومه محمدی، مترجم). قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان. گیدنز، آنتونی(1389). جامعهشناسی، حسن چاووشیان، مترجم). تهران: نی. ــــــــــــ(1387). تجدد و تشخص، (ناصر موافقیان، مترجم). تهران: نی. ــــــــــــ(1392). چکیده آثار آنتونی گیدنز، (حسن چاووشیان، مترجم). تهران: ققنوس. ــــــــــــ(1384). پیامدهای مدرنیت، (محسن ثلاثی، مترجم). تهران: مرکز. ــــــــــــ(1382). «چشم‌انداز خانواده»، (محمدرضا جلاییپور، مترجم). بازتاب اندیشه، شماره44. ــــــــــــ(1378). راه سوم، (منوچهر صبوری، مترجم). تهران: شیرازه. محقق داماد، سیدمصطفی(1375). «تدبیر منزل در منظر ابنسینا»، مجله فرزانه، دوره سوم. مجلسی، محمدباقر(1404هـ). بحارالانوار، بیروت: مؤسسه الوفاء. نقدی، اسدالله(1386). «افکار اجتماعی بوعلی سینا»، مجموعه مقالات همایش بینالمللی ابنسینا، دانشگاه بوعلی همدان. نورانینژاد، حمیده(1383). «فن تدبیر منزل به روایت ابنسینا»، مجموعه مقالات همایش بینالمللی ابنسینا، دانشگاه بوعلی همدان. نوری، حسین‌بن‌محمدتقی(1401هـ). مستدرکالوسائل و مستنبطالمسائل، قم: مؤسسه آلالبیت لاحیاءالتراث. نیک‌پی، امیر(1391). «جامعهشناسی تحول خانواده در ایران»، جامعهشناسی تاریخی، دوره4، شماره1. Bailey, K. D. (1994). Methods of Social Research, New York, Free Press.
Giddens, Anthony (1992). The Transformation of Intimacy (Sexuality, Love and Eroticism in Modern Societies), Stanford University Press, First Publish.
Parsons, Talcott, & Robert F. Bales (1956). Family: Socialization & Interaction Process, London, Rutledge & Kegan Paul. | ||
|
Statistics Article View: 490 PDF Download: 481 |
||