
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,391 |
Article View | 8,238,465 |
PDF Download | 4,229,358 |
بررسی نقش «تمرکز» و «رسمیت» در ساختار نظام آموزشی بر تربیت دینی دانشآموزان بر مبنای دیدگاههای دبیران درس «دین و زندگی» | ||
علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
Article 7, Volume 6, Issue 10, March 1397, Pages 141-155 PDF (269.81 K) | ||
DOI: 10.30497/edus.2018.69219 | ||
Author | ||
حسن اسلامیان* | ||
دانش آموخته دکترای برنامه ریزی درسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
Receive Date: 28 December 2017, Revise Date: 01 June 2018, Accept Date: 02 June 2018 | ||
Abstract | ||
هدف پژوهش حاضر، تعیین نقش دو عامل «تمرکز» و «رسمیت» در ساختار نظام آموزشی بر تربیت دینی دانشآموزان از منظر دبیران درس دین و زندگی است که با روش کیفی و رویکرد پدیدارشناسی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دبیران درس دین و زندگی مقطع متوسطه شهرستان بهشهر استان مازندران در سال تحصیلی 96- 1395 است که 21 دبیر با روش نمونه گیری هدفمند بهعنوان نمونه آماری انتخاب شدهاند. برای جمع آوری اطلاعات از روش مصاحبه نیمهسازمانیافته و برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش 7 مرحله ای «کلایزی» استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که از دیدگاه دبیران، مهمترین آسیبهای تربیت دینی در نظام آموزشی، ناظر بر عدم کاربست روشهای فعال تدریس، ضعف در گزینش و استخدام معلمان، نداشتن صلاحیت کافی از سوی برخی دبیران، فقدان سیستم نظارتی بر تربیت دینی و توجه نداشتن به تفاوتهای منطقهای و محلی است. به باور دبیران، مواردی نظیر استفاده از منابع کمکآموزشی در تدریس دروس دینی، برگزاری کلاسهای فوق برنامه، تأکید بر کیفیت یادگیری و استفاده از روحانیون و مبلغان دینی در فرایند تربیتی دانشآموزان، مهمترین راهکارهای کاهش رسمیت در برنامه درسی تربیتدینی است و همچنین اهم راهکارهای کاهش تمرکز، ناظر بر اعطای اختیارات بیشتر به مسئولان نواحی و استانها، اصلاح محتوا و روشهای تدریس، آزادی عمل دبیران در انتخاب محتوا، نبود یکجانبهنگری، ابتکار عمل بیشتر مدیران و معلمان و مشارکت والدین و فراگیران در برنامه ریزی درسی تربیت دینی است. ضروری است بسترهای لازم توسط مسئولان برای کاهش تمرکز و رسمیت در راستای اثربخشی اهداف تربیت دینی فراهم شود. | ||
Keywords | ||
ساختار نظام آموزشی; تربیت دینی; تمرکز; رسمیت | ||
References | ||
اسکندری، ح. (1383). تربیتپنهان. تهران: تزکیه. بناری، ه. (1380). نگاهی به عوامل آسیبشناسی تربیت دینی نوجوانان و جوانان با تأکید بر عوامل آسیبزا در نظام آموزش و پرورش. نشریه پژوهشهای تربیت اسلامی، 6(1)،186ـ171. زیدی، م. (1385). مقدمهای بر روشهای تحقیق کیفی و تحلیل کیفـی دادههـا]جزوه درسی[. شیراز: انتشارات دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.سعیدی رضوانی، م. (1380). تبیین برنامه درسی پنهان در درس بینش اسلامی دوره متوسطه. پایاننامه دکترای رشته برنامهریزی درسی، دانشگاه تربیت معلم تهران. ـــــــــ. (1386). آموزش و پرورش کشورهای اسلامی با تأکید بر نقش توسعهای (ضرورت تمرکززدایی در قلمرو تربیت دینی ـ اخلاقی). همایش ملی نقش اصفهان در توسعه فرهنگ و تمدن اسلامی. ـــــــــ. (1389). نقدی بر روشهای تربیت دینی با تأکید بر برنامه درسی پنهان. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی. سعیدی رضوانی، م. و بینقی، ت. (1380). تأملی در باب تناسب نظام آموزش و پرورش رسمی با تربیت دینی. مجموعه مقالات تربیت اسلامی: ویژه آسیبشناسی تربیت دینی. قم: مرکز مطالعات تربیت اسلامی. سعیدی رضوانی، م. و امین خندقی، م. (1380). ارزشیابی برونداد حیطه عاطفی برنامهدرسی دین و زندگی دوره متوسطه. گامی در مسیر تربیت اسلامی. تهران: آگاه. سعیدی رضوانی، م.؛ باغگلی، ح. و امین خندقی، م. (1386). بررسی وضع موجود تربیت دینی ـ اخلاقی دانشآموزان و ارزیابی آن براساس مؤلفههای اصلی آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش. شمشیری، ب. و نوذری، م. (1390). آسیبشناسی تربیت دینی کودکان مقطع پیشدبسـتانی از نظـر متخصصان علوم تربیتی، روانشناسی، علوم دینی، ادبیات کودک و مربیان پیشدبسـتانی، دو فصـلنامه علمی پژوهشی تربیت اسلامی، 6(12)،73ـ51.صفایی حائری، ع. (1379). مسئولیت و سازندگی. قم: انتشارات هجرت. عصاره، ع. (1382). کارکردهای فعلی آموزش و پرورش کشورمان در تربیت دینی. مجموعهمقالاتهمایشآسیبشناسیتربیت دینیدرآموزشوپرورش (جلد دوم)، تهران: محراب قلم. کریمی، ع. (1380). دیندهی یا دینیابی. نشریه پژوهشهای تربیت اسلامی، 6(1)، 72-61. لطفآبادی، ح. (1382). ساخت مقیاس سنجش هویت نوجوانان و جوانان ایرانی. پژوهش سازمان ملی جوانان. محسنپور، ب. (1388). مبانی برنامهریزی آموزشی. تهران: سمت. مشایخ، ف. (1387). دیدگاههای نو در برنامهریزی آموزشی. تهران : سمت. Sanders, C. (2003). Application of Colizzi's method: Interpretation of an auditable decision trail by a novice researcher. Contempt Nurse, 14(3), 292-302. | ||
Statistics Article View: 444 PDF Download: 326 |