News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,805 |
| PDF Download | 4,499,191 |
ضمان عاقله و جایگاه آن در جامعه کنونی | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| Article 2, Volume 12, 45 و 46, June 1386, Pages 12-33 PDF (300.53 K) | ||
| Document Type: علمی- ترویجی | ||
| DOI: 10.30497/flj.2007.68018 | ||
| Author | ||
| مریم ابن تراب | ||
| عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال | ||
| Receive Date: 09 May 2007, Revise Date: 10 May 2007, Accept Date: 15 May 2007 | ||
| Abstract | ||
| در حقوق اسلامی، بحثی با عنوان ضمان عاقله مطرح است. ضمان یا مسؤولیت عاقله مبتنی بر قرارداد اجتماعی بین افراد قوم در جامعه سنتی پیش از اسلام به شمار می‌رفت که در زمان خود از پشتوانه حقوقی برخوردار بود و پس از اسلام هم مورد امضای شارع قرار گرفته است. موضوع مسؤولیت عاقله در جنایات خطایی مطرح است و امروزه مصادیق آن بیشتر در تصادفات رانندگی است. چگونگی اجرای این حکم، خود مشکلی دیگر است؛ زیرا اولاًـ در مواردی دستیابی به عاقله مشکل‌‌ساز می‌گردد؛ ثانیاً ـ اگر عاقله موجود نباشد یا فقیر باشد، بیت‌المال مسؤول شناخته می‌شود و هزینه‌ای بر بودجه عمومی تحمیل می‌گردد. از آنجا که بعضی اندیشمندان اسلامی مسؤولیت عاقله را در همه جوامع ثابت دانسته‌اند و برای این نظر دلایلی ذکر کرده‌اند، هدف این پژوهش آن است که با کنکاش در دلیل‌های فقهی و توجه به میراث پر ارزش علمای اسلامی، مسأله مورد بحث را واکاوی کرده، ابعاد آن را روشن سازد. با توجه به منابع احکام فقهی می‌توان گفت بنای عقلا در زمان شارع، تعهد عاقله بوده که مورد تأیید شارع قرار گرفته است؛ اما در جوامع کنونی عملاً تعهداتی وجود ندارد؛ بلکه دیه بر خود جانی ثابت و وی عهده‌دار پرداخت دیه است؛ مگر آنکه طبق قراردادی، یک شخصیت حقوقی یا حقیقی این مسؤولیت را پذیرفته باشد. | ||
| Keywords | ||
| حقوق اسلامی; جنایت; کیفر; دیه; عاقله; حکم امضایی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 775 PDF Download: 904 |
||