News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,830 |
| PDF Download | 4,499,217 |
بررسی و سنجش نظریه علم الهی در فلسفه فارابی | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Article 5, Volume 21, Issue 58, October 1396, Pages 81-102 PDF (452.29 K) | ||
| Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ap.2017.67719 | ||
| Author | ||
| مهدی عباس زاده* | ||
| استادیار گروه معرفت‌شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی | ||
| Receive Date: 03 September 2017, Revise Date: 07 November 2017, Accept Date: 11 December 2017 | ||
| Abstract | ||
| فارابی در آثارش از هر سه قسم علم الهی، به تفصیل بحث کرده است. به باور او، علم خدا به ذات خویش به نحو حضوری است. علم خدا به ممکنات در مقام ذات یا پیش از خلقت، از طریق علم به صور معقول اشیا در ذات خدا و لذا به نحو صوری ارتسامی و از سنخ علم اجمالی است. او به شبهة علم پیشین الهی و اختیار انسان نیز در ذیل این علم، پاسخ داده است. علم خدا به ممکنات در مقام فعل یا پس از خلقت، از طریق علم به اسباب و علل عالیة ممکنات، اشیا و امور جزئیِ ممکن را دربرمی‌گیرد و به نحو صوری ارتسامی و از سنخ علم اجمالی حاوی تفصیلات است. اما با رسالة فصوص الحکم، اگر از آنِ فارابی دانسته شود، باب دیگری در علم الهی گشوده می‌شود. نظریة فارابی در علم الهی، در فلاسفة اسلامیِ بعدی، به ویژه ابن‌سینا تأثیر فراوان نهاده، اما برخی دیگر مانند سهروردی (شیخ اشراق) و عده‌ای از محققان معاصر، آن را نقد کرده‌اند. در نوشتار حاضر، اهم این نقدها تبیین و از دید نگارنده، مورد سنجش و ارزیابی قرار خواهند گرفت. در مجموع، نظریة فارابی از دید نگارنده، دارای نقاط قوّت و ضعف مهمی است. | ||
| Keywords | ||
| فارابی; علم الهی; علم به ذات; علم ذاتی (علم پیشین); علم فعلی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 723 PDF Download: 862 |
||