News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,499,938 |
| PDF Download | 4,504,017 |
معناداری صفات ذاتی خداوند از منظر ابن سینا و شیخ احسائی | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Article 5, Volume 21, Issue 57, March 1396, Pages 87-105 PDF (515.84 K) | ||
| Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ap.2017.63559 | ||
| Authors | ||
| محمود هدایت افزا* 1; حسن قنبری2 | ||
| 1دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه دین دانشگاه تهران | ||
| Receive Date: 06 June 2016, Revise Date: 10 June 2017, Accept Date: 17 June 2017 | ||
| Abstract | ||
| شاذترین نظریه در باب صفات ذاتی واجب تعالی، ایده «اتحاد مفهومی و مصداقی صفات با ذات» است که در آثار گوناگون ابن سینا و شیخ احسائی، بدان تصریح شده است. اینان بر پایه برخی مبادی نظری خاص، از جمله «اعم بودن مفهوم صفت از عرض» و «امتناع انتزاع مفاهیم متفاوت از بسیط حقیقی»، چنین دیدگاهی را اتخاذ کردهاند. اما از آنرو که هر ایده مستقل در باب اوصاف الهی، متضمن گونهای خاص از معناداری است و نظریه «ترادف مفهومی صفات» نیز، بیشتر از حیث کارکرد معنایی، دچار چالش است؛ پژوهش پیش رو در پی تبیین و تحلیل وجه معناشناختی صفات ذاتی در پرتو ترادف مفهومی آنها میکوشد، چه هر دو قائلِ نظریه مزبور، به کارکرد مفهومی صفات ذاتیِ مترادف در گزارههای الهیاتی توجه داشتهاند. ابنسینا پس از پذیرش «وجود» به عنوان نخستین صفت واجب تعالی، فهم دقیقتر هر یک از صفات ذاتی را، منوط به لحاظ وجود خداوند با یک مفهوم «سلبی»، «اضافی» یا مرکب از آندو دانسته است؛ اما احسائی به نحو دیگری، ثمرات معنایی صفات ذاتی را حول یک امر ایجابی و دو وجه سلبی بیان میدارد: نفی خلوّ ذات از کمالات، تنزیه ذات اقدس از مقابلات صفات و نفی تشبیه صفات الهی با صفات مخلوقات. البته او برای هر یک از کمالات ذاتی خداوند، صفات فعلیِ متناظر با آن قائل است و حقیقت محمدیه را حامل و جامع آن صفات فعلی میداند. | ||
| Keywords | ||
| ترادف مفهومی صفات; گزارههای الهیاتی; کمالات ذات; تنزیه ذات; نفی تشبیه; حقیقت محمدیه | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 895 PDF Download: 861 |
||