
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 518 |
Number of Articles | 4,516 |
Article View | 9,583,558 |
PDF Download | 5,343,429 |
ملاک شناسی تعدد قوای نفس بر اساس نقد و تحلیل تطبیقی دیدگاه های ابن سینا، فخررازی و صدرالمتألهین | ||
حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
Article 2, Volume 20, Issue 56 - Serial Number 2, September 1395, Pages 17-39 PDF (478.6 K) | ||
Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/ap.2016.61499 | ||
Authors | ||
احد فرامرز قراملکی1; محمد حسین وفائیان* 2 | ||
1استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران | ||
Receive Date: 06 June 2016, Revise Date: 19 November 2016, Accept Date: 22 January 2017 | ||
Abstract | ||
ارائه تعریفی روشن برای قوای نفس و برشماری کارکردهای هریک از قوا، نیازمند پاسخی پیشینی به مسئله «امکان تعدد قوای نفس و ملاک تکثر یافتن هریک از آنها» است. ابنسینا از اولین فیلسوفانی است که به تبیین جایگاه دقیق قوا در نفس پرداخته و ملاک «تعدد قوا بر اساس تعدد جنسی ـ نوعی افعال» را بر مبنای قاعده «الواحد» ارائه داده است. فخررازی با نفی کبروی قاعده الواحد، ملاک ابنسینا را به چالش میکشد. او تعدد قوا را به تعدد آلات فروکاسته و بر اساس آن، نفس را بهشکل مستقیم، فاعل و مدرِک تمام افعال و ادراکات خود دانسته است. در این میان، صدرالمتألهین راهی میانه را بر اساس مبانی نفسشناسی خود که مبتنی بر هستیشناسی حکمت متعالیه است، ارائه میدهد. او نه کاملاً همسان با ابنسینا گام برداشته است تا قوای نفس را فاعل و مدرِک مستقیم معرفی کند، و نه سخنی همانند فخررازی در نفی واسطهگری قوا ارائه داده است؛ بلکه با نگاه تشکیکی به نفس، تحویلینگری ابنسینا و فخررازی را نقد کرده و با قرار دادن قوای متعدد نفس در سه مرتبه حس، خیال و عقل، بهرغم اثبات واسطهگری قوا، نفس را نیز مستقیماً مدرِک و فاعل مباشر دانسته است. | ||
Keywords | ||
نفس; قوای نفس; ملاک تعدد قوا; قاعده «الواحد»; ادراک و افعال نفس | ||
References | ||
| ||
Statistics Article View: 1,287 PDF Download: 1,858 |