Receive Date: 10 October 2013,
Revise Date: 04 January 2014,
Accept Date: 10 May 2014
Abstract
از زمان تصویب ماده 1041قانون مدنی در سال 1313، سن قانونی نکاح و وضعیت ازدواج اطفال در حقوق ایران، فراز و نشیب بسیار داشته است. نزدیک کردن سن قانونی ازدواج به بلوغ طبیعی و فکری در سال 1313، منع ازدواج جوانان کمتر از 18 و 20 سال در قانون حمایت خانواده مصوب 1353 و تجویز ولی در تزویج صغیر ممیز و غیر ممیز در ماده 1041 اصلاحی مصوب سال‌های 1361 و 1371، همگی حکایت از مواجهه قانون‌گذار با دو قدرت سنت‌ها و نیازها دارد. تصویب ماده 1041 اصلاحی مصوب سال 1381 در مجمع تشخیص مصلحت نظام، پرسش‌هایی را در خصوص ابقا یا نسخ نهاد ولایت در نکاح مطرح می‌کند. این مقاله با بررسی دلایل دو جانبه، تمایل مصلحت اندیشانه خود را به دیدگاه دوم نشان می‌دهد؛ دیدگاهی که با اصول حقوقی و مصلحت خانواده سازگار است و علاوه بر این، ضمانت اجرای شروط اذن ولی و اجازه دادگاه را روشن می‌کند.
حلی، نجمالدین جعفر بن حسن (محقق)، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ترجمه ابوالقاسم ابن احمد یزدی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1372، چاپ ششم
جعفری لنگرودی، محمد جعفر، الفارق، تهران، کتابخانه گنج دانش، 1386، چاپ اول
دیانی، عبدالرسول، حقوق خانواده، تهران، نشر میزان، 1387، چاپ اول
شکری، فریده، «بررسی حقوقی سن ازدواج و رشد دختران»، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شورای فرهنگی اجتماعی زنان، 1387، سال دهم، ش40
شهیدی، مهدی، اصول قراردادها و تعهدات، تهران، نشر عصر حقوق، 1379، چاپ اول
صفایی، سید حسین و امامی، اسدالله، مختصرحقوق خانواده، تهران، نشر دادگستر، 1379، چاپ سوم
طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم، العروه الوثقی، قم، نشر دار التفسیر، 1387، چاپ هشتم
طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، النهایه، بیروت، دارالکتاب العربی، 1400هـ
غروی اصفهانی، محمد حسین، حاشیه المکاسب، قم، دارالمصطفی لاحیاء التراث، 1418هـ، چاپ اول
قاری سید فاطمی، سید محمد، «تزویج کودکان»، فصلنامه مفید، قم، دانشگاه مفید، 1374، شماره 2
کاتوزیان، ناصر، حقوق خانواده، تهران، نشر انتشار، 1371، چاپ سوم
گرجی، ابوالقاسم و همکاران، بررسی تطبیقی حقوق خانواده، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1384، چاپ اول
محقق داماد، سید مصطفی، حقوق خانواده، تهران، نشر علوم اسلامی، 1372، چاپ چهارم
محقق داماد، سید مصطفی و همکاران، حقوق قراردادها در فقه امامیه، تهران، انتشارات سمت، 1379، چاپ اول
مرعشی شوشتری، سید محمد، «تحقیقی درباره سن بلوغ»، مجله قضایی و حقوقی دادگستری، 1371، شماره4
مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، تهران، نشر صدرا، 1386، چاپ چهل و ششم
موسوی خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، تهران، مکتب العلمیه الاسلامیه، بی‌تا
موسوی خویی، سید ابوالقاسم، منهاج الصالحین المعاملات، نجف اشرف، نشر الاراب، 1394هـ، چاپ سوم
موسوی بجنوردی، محمد، «بررسی مفهوم و معیار کودکی در تفکر اسلامی و قوانین ایران برای بهره‌برداری از حقوق مربوطه»، نشریه پژوهشنامه متین، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، 1382، شماره21
مهرپور، حسین، مباحثی از حقوق زن، تهران، انتشارات اطلاعات، 1379، چاپ اول
ــــــــــــــ، نظام بین المللی حقوق بشر، تهران، نشر اطلاعات، 1377، چاپ اول
مهریزی، مهدی، «بلوغ دختران»، مجله کاوشی نو در فقه اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، پیش شماره اول، 1372
میرزای قمی، ابوالقاسم، جامع الشتات، تصحیح مرتضی رضوی، تهران، انتشارات کیهان، 1375، چاپ اول
نجفی، محمد حسن، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1394هـ، چاپ ششم
